Üniversitede Çalışanlar 6329 Sayılı Kanun Kapsamında Mı?

Üniversite Genel Sekreter, Genel Sekreter Yardımcısı, Daire Başkanı, Hastane Baş Müdürü, Hastane Müdürü, Döner Sermaye İşletme Müdürü, Fakülte, Yüksekokul, Enstitü Sekreteri Ve Şube Müdürü Kadrolarında Görev Yapanlar 6639 Sayılı Kanunun 23 üncü Maddesi Kapsamında Görevden Alınabilir Mi?

1. Giriş

15 Nisan 2015 tarih ve 29327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6639 sayılı “Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” un 23 üncü maddesinde, kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan yöneticilerin görevden alınma ve bunların yeni kadrolara atanmalarıyla ilgili usul ve esaslar düzenlenmiştir. Bu çerçevede söz konusu madde içeriğinde, kapsama dahil kuruluşlar olarak; Başbakanlık, Bakanlıklar, bağlı ve ilgili kuruluşlar ile 5018 sayılı Kanuna ekli III sayılı cetvelde belirtilen kurumlar (başkan ve üyeleri hariç olmak üzere) sayılmıştır. Ancak söz konusu düzenleme içerisinde “Üniversiteler” in kapsamda olup olmadıklarına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu itibarla, Üniversitelerin söz edilen düzenleme kapsamı içerisinde bulunup bulunmadıkları konusunda duraksamaya düşülmektedir.

Ancak, memurların görevden alınmaları ile ilgili 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 132 inci maddesinin dördüncü ve beşinci fıkralarında yer alan hükümler bulunmaktadır.

Bu yazıda, 15 Nisan 2015 tarihinde yayınlanan 3600-6400 ek göstergelere sahip kişilerin görevden alınabilmelerine olanak sağlayan kanunun, üniversite Genel Sekreter, Genel Sekreter Yardımcısı, Hastane Baş Müdürü, Hastane Müdürü, Döner Sermaye İşletme Müdürü, Daire Başkanı, Fakülte, Yüksekokul, Enstitü Sekreteri ve Şube Müdürü kadrolarında görev yapanları kapsayıp kapsamadığı ve 657 sayılı Kanunun 132 inci maddesine göre görevden alınmaları konuları değerlendirilmeye çalışılacaktır.

2. 6639 Sayılı Kanunun 23 üncü Maddesi

15 Nisan 2015 tarih ve 29327 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe giren 6639 sayılı “Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” un 23 üncü maddesinde, kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan yöneticilerin görevden alınma ve bunların yeni kadrolara atanmalarıyla ilgili usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Buna göre;

“MADDE 23 – 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

“EK MADDE 18 – 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu ile 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu hariç olmak üzere, tabi oldukları personel kanununa bakılmaksızın Başbakanlık, bakanlıklar, bağlı ve ilgili kuruluşlar ile başkan ve üyeleri hariç olmak üzere 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (III) sayılı Cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunda;

a) Görevden alınan veya görev süreleri sona eren müsteşarlar ile ek göstergesi 7600 ve daha yüksek tespit edilen yönetici kadrolarında bulunanlar Başbakanlık merkez müşaviri kadrolarına, ek göstergesi 7000 olan yönetici kadrolarında bulunanlar Başbakanlık müşaviri kadrolarına,

b) (a) bendinde belirtilenler hariç olmak üzere ek göstergesi 6400 ve daha yüksek tespit edilen yönetici kadrolarında veya pozisyonlarında bulunanlardan Başbakanlık Merkez Teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşlarında olanlar görevden alındıklarında veya görev süreleri sona erdiğinde Başbakanlık müşaviri, bakanlık merkez teşkilatları ile bağlı ve ilgili kuruluşlarında olanlar bakanlığın müşavir kadrolarına, düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunda olanlar kurumlarının müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına,

c) Ek göstergeleri 3600 (dâhil) ila 6400 (hariç) olarak tespit edilen yönetici kadro veya pozisyonlarında bulunanlar görevden alındıklarında veya görev süreleri sona erdiğinde;

1) Daha önce 657 sayılı Kanunun 36 ıncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan merkez teşkilatına ait kadrolar ile mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri ve yeterlilikleri aynı veya benzer nitelik arz eden merkez teşkilatına ait kadro veya pozisyonlarda bulunanlar daha önceki bu kadro veya pozisyonlarına,

2) Daha önce (1) numaralı alt bentte belirtilen kadrolarda bulunmayanlardan ek göstergesi 3600 (dâhil) ila 6400 (hariç) olarak tespit edilen yönetici kadro veya pozisyonlarında toplam en az üç yıl görev yapmış olanlar ilgili kuruma ait (1) numaralı alt bentte yer alan kadro veya pozisyonlardan kurumlarınca tespit edilmiş olan kadro veya pozisyonlarına,

3) (2) numaralı alt bentte belirtilenlerden üç yıldan az görev yapmış olanlar, bu maddeye göre ihdas edilmiş sayılan merkez veya taşra teşkilatına ait araştırmacı kadro veya pozisyonlarına,

ç) Ek göstergesi 3600’den daha düşük tespit edilen yönetici kadro veya pozisyonlarında bulunanlar görevden alındıklarında veya görev süreleri sona erdiğinde;

1) Daha önce 657 sayılı Kanunun 36 ıncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan kadrolar ile mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri ve yeterlilikleri aynı veya benzer nitelik arz eden kadro veya pozisyonlarda bulunanlar daha önceki bu kadro veya pozisyonlarına,

2) Diğerleri, bu maddeye göre ihdas edilmiş sayılan merkez veya taşra teşkilatına ait araştırmacı kadro veya pozisyonlarına,

atanırlar. Bu şekilde atananlardan bir ay içinde talepte bulunanlar, atamaya yetkili amirler tarafından bu fıkra kapsamında yer alan yönetici kadro veya pozisyonları dışındaki daha önce bulundukları veya öğrenim durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadro veya pozisyonlara bir ay içinde atanırlar.

Birinci fıkra kapsamında atananlar ile anılan fıkranın son cümlesi uyarınca talep üzerine yapılacak atamalar için uygun boş kadro veya pozisyon bulunmaması hâlinde, bunlar için başka bir işleme gerek kalmaksızın, söz konusu kadro veya pozisyonlar ihdas edilmiş ve kurumların kadro veya pozisyon cetvellerinin ilgili bölümlerine eklenmiş sayılır. Bu şekilde ihdas edilmiş sayılan kadro ve pozisyonlar boşalması hâlinde, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. Anılan kadro ve pozisyonlara atananlar, atamaya yetkili amirleri tarafından belirlenen birimlerde istihdam edilir.

Birinci fıkra hükmü kapsamında atananlardan birinci fıkra kapsamında yer alan yönetici kadro veya pozisyonlarında kesintisiz olarak en az iki yıl fiilen görev yapmış olanların mali hakları, atandıkları söz konusu kadro veya pozisyonlarda bulunmaları kaydıyla, atandıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren ikinci yılın sonuna kadar fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç, önceki görevine ait ödeme unsurları esas alınarak verilmeye devam edilir.

Bu madde hükümleri hâkim ve savcılar, Dışişleri meslek memurları, mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı, millî istihbarat hizmetleri sınıfı ve emniyet hizmetleri sınıfı kapsamına giren ve yönetici kadrolarında bulunanlar, 27/9/1984 tarihli ve 3046 sayılı Kanunun 21/A maddesi kapsamında bulunanlar, atanma şartlarını kaybetme, ceza kovuşturması veya disiplin soruşturması sonucunda görevden alınanlar ile mevzuatı uyarınca görevde yükselme sınavıyla atanılabilecek kadro veya pozisyonlardan ek göstergesi 3000 (dâhil) ve daha düşük tespit edilenlerde bulunanlar hakkında uygulanmaz.

Bu maddenin uygulanması bakımından özel mevzuatına göre emeklilik bakımından yararlanılanlar da dâhil olmak üzere ek göstergeleri farklı tespit edilenler hakkında 657 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan aynı veya benzer kadro unvanları için uygulanan ek gösterge rakamları dikkate alınır.

Diğer kanunların bu maddeye aykırı hükümleri uygulanmaz.

Bu maddenin uygulanmasında mali konularda ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı, diğer konularda ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Devlet Personel Başkanlığı yetkilidir.” Şeklinde düzenleme yapılmıştır.

3. Düzenleme Kimleri Kapsamıyor.

15 Nisan 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6639 sayılı “Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, memurların görevden alınması durumunda atanacakları kadroların hangileri olacağını belirlemiştir.

Yapılan düzenleme; memurları görevden alma konusunda kurumlara yeni bir yetki vermediği gibi görevden alınan memurları başka kurumlara gönderilmesine (7000 ek gösterge ve üstü görevlerde bulunanlar hariç) imkân verecek herhangi bir hüküm içermemektedir. Öte yandan, yönetici unvanlı kadrolarda bulunurken görevden alınan personelin atanacağı kadroları belirlemek suretiyle, idarenin atama konusundaki takdir yetkisine sınırlama getirilmiştir.

Bu düzenlemeye istinaden görevden alınacak olanların, görevden alma işlemlerine karşı dava açmalarının önünde herhangi bir engel bulunmadığı gibi, kamu yararı ve hizmet gereklerinden uzak gerekçelerle görevden alınanların açacakları davaların da lehlerine sonuçlanacağı değerlendirilmektedir.

6639 sayılı Kanun ile getirilen düzenleme;

-İş Kanunu ve Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi olanlar hakkında,
-Hâkim ve savcılar; Dışişleri meslek memurları; mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı, milli istihbarat hizmetleri sınıfı ve emniyet hizmetleri sınıfı kapsamına giren ve yönetici kadrolarında bulunanlar hakkında,
-Bakan yardımcıları hakkında,
-Ek göstergeleri ne olursa olsun, yönetici unvanlı kadro ve pozisyonlarda olmayanlar hakkında,
-Atanma şartlarını kaybetme, ceza kovuşturması veya disiplin soruşturması sonucunda görevden alınanlar hakkında,
-Görevde yükselme sınavıyla atanılabilecek kadro veya pozisyonlardan ek göstergesi 3000 (dahil) ve daha düşük tespit edilen görevlerde bulunanlar hakkında,
-Düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun başkan ve üyeleri hakkında

uygulanmayacaktır.

Buna göre, 6639 sayılı torba kanunla, 375 sayılı KHK’ya ek madde eklenmiştir. Bu ek madde ile görevden alınacakların atanacakları kadrolar tek tek gösterilmiştir.

Görevden almalara standart getiren maddenin kapsamı şu şekildedir:

“22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu ile 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hariç olmak üzere, tabi oldukları personel kanununa bakılmaksızın Başbakanlık, bakanlıklar, bağlı ve ilgili kuruluşlar ile başkan ve üyeleri hariç olmak üzere 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (III) sayılı Cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunda,.. atanırlar.”

Düzenleme şu kurumları ve istihdam şekillerini kapsamamaktadır:

1- 4857 sayılı Kanuna göre istihdam edilen personel (kapsam dışı personel),
2- TSK’daki askeri personel,
3- Üst kurulların başkan ve üyeleri,
4- Belediyeler,
5- Üniversiteler,

Buna göre; bir üniversitedeki daire başkanı görevden alınınca bu maddeye göre müşavir kadrosuna atanmayacaktır. Aynı durum üniversitedeki diğer yönetici pozisyonundaki unvanlı kadrolar için de geçerlidir.

Görevinden istifa etmek suretiyle ayrılanlar ile ek göstergeleri ne olursa olsun müşavir ve danışman gibi unvanlarda görev yapanlar hakkında bu düzenleme uygulanmayacaktır.

Öte yandan, tâbi oldukları personel kanununa bakılmaksızın yukarıda sayılanlar dışında; Başbakanlık, bakanlıklar, bağlı ve ilgili kuruluşlar, düzenleyici ve denetleyici kurumlar ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunda yönetici kadrolarında bulunanlar hakkında söz konusu düzenleme uygulanacaktır.

4. Görevden Alınanlar, Hangi Kadrolara Atanabilecek

Yürürlüğe giren Kanun, yönetici unvanlı kadro ve pozisyonlarda görev yapanların ek göstergelerini esas alarak hangi görevlere atanacağını belirlemiştir.

Üst düzey yöneticiler başbakanlık ve bakanlık müşavirliklerine, alt düzeydeki görevliler ise yine belirlenen görevlere atanacaklardır.

Bir memur görevden aldığında nereye atanacağı konusunda her kurumun içinde farklı uygulamalar vardı. İdarecilerin tasarruflarına göre süreçler farklı işleyebiliyordu. Görevden alma ve atamalar konusunda bir standart olmadığından özlük haklarında kayıplar oluşabiliyordu. Bu düzenleme ile görevden alma ve atamalara bir standarda kavuşturulmuştur.

Ek göstergeleri 3600 (dâhil) ila 6400 (hariç) olan yöneticiler (genel müdür yardımcısı, daire başkanı gibi) görevden alındıklarında eğer müfettişlik, uzmanlık gibi kariyer mesleklerden geliyorlarsa yeniden bu mesleklerine döneceklerdir. Kariyer mesleklerden gelmeyenler ise toplam en az üç yıl yöneticilik yapmışlarsa o kurumdaki uzmanlık veya müfettişlik kadrolarına geçebileceklerdir. Eğer üç yıldan az görev yapmışlarsa araştırmacı kadrosuna atanacaklardır.

Yürürlüğe giren Kanun, yönetici unvanlı kadro ve pozisyonlarda görev yapanların ek göstergelerini esas alarak hangi görevlere atanacağını belirlemiştir.

Yöneticiler görevden alındıklarında, kurumlarında atanacakları öngörülen boş kadro yoksa (7000 ve üstü ek göstergeli olanlar için Başbakanlıkta, diğerleri için kendi kurumlarında), bunlar için başka bir işleme gerek kalmaksızın gerekli kadro ihdas edilmiş ve ilgili kurumun kadro cetveline eklenmiş sayılacaktır. Bu şekilde ihdas edilmiş sayılan kadrolar, boşaldıklarında iptal edilmiş sayılacaktır. Bu kadrolara atananlar, atamaya yetkili amirlerinin belirleyeceği birimlerde çalıştırılacaklardır.

Kapsamdaki yönetici kadro veya pozisyonlarında kesintisiz olarak en az iki yıl fiilen görev yapmış olanlardan belirtilen şekilde atananlara, atandıkları kadro veya pozisyonlarda bulunmaları kaydıyla, atandıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren 2 yıl süreyle, fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç, alındıkları göreve ait ödeme unsurları esas alınarak mali hakları ödenecektir. Eski görevlerine ait maaşa yapılacak zamlardan da yararlanacaklardır.

Atamalar için uygun boş kadro ve pozisyon bulunamaması halinde, başka bir işleme gerek kalmaksızın söz konusu kadro ve pozisyonlar ihdas edilmiş ve kurumların kadro ve pozisyon cetvellerinin ilgili bölümlerine eklenmiş sayılacaktır. Bu şekilde ihdas edilmiş sayılan kadrolar ve pozisyonlar boşalması halinde herhangi bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılacaktır. Anılan kadro ve pozisyonlara atananlar atamaya yetkili amirler tarafından belirlenen birimlerde istihdam edilecektir.

Bu madde hükümleri hâkim ve savcılar, dışişleri meslek memurları, mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı, milli istihbarat hizmetleri sınıfı ve emniyet hizmetleri sınıfı kapsamına giren ve yönetici kadrolarında bulunanlar, bakan yardımcıları atanma şartlarına kaybetme, ceza kovuşturması veya disiplin soruşturması sonucunda görevden alınanlar ile mevzuat uyarınca görevde yükselme sınavıyla atanabilecek kadrolardan ek göstergesi 3000 ve daha düşük tespit edilenlerde bulunanlar hakkında uygulanmayacaktır.

5. Üniversite Genel Sekreteri, Genel Sekreter Yardımcısı, Daire Başkanı, Hastane Baş Müdürü, Hastane Müdürü, Döner Sermaye İşletme Müdürü, Fakülte, Yüksekokul Sekreteri Ve Şube Müdürü 6639 Sayılı Kanunun 23 üncü Maddesi Kapsamındalar Mı?

Kanun düzenlemesinin yayınından sonra üniversiteler düzenlemenin kapsamında olup olmadıkları konusunda belirsiz bir durum oluşmuştur.

Buna göre; 6639 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ek 18 inci maddesinin 1 inci fıkrasında kapsam “22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu ile 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hariç olmak üzere, tabi oldukları personel kanununa bakılmaksızın Başbakanlık, bakanlıklar, bağlı ve ilgili kuruluşlar ile başkan ve üyeleri hariç olmak üzere 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (III) sayılı Cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunda;….”hükmü ile belirlenmiştir.

Söz konusu hüküm kapsamı önce tabi oldukları personel bakımından sınırlandırmış birde kurumsal olarak sınırlandırmıştır.

1- Kapsama dâhil kurumlarda 4857 sayılı İş Kanununa tabi işçi statüsünde çalışan personel ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri personel Kanununa tabi personel kapsam dışında tutulmuştur. Söz konusu kurumlarda işçi ve 926 sayılı Kanuna tabi personel dışındaki bütün personel kapsama dâhil edilmiştir.

5018 Sayılı Kanunun III sayılı cetveldeki kurumlar ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu başkan ve üyeleri hariç tutulmuştur.

2- Kurumsal olarak sınırlama ise

-Başbakanlık, Bakanlık bağlı ve ilgili kuruluşları,

-Bakanlıklar, Bakanlık bağlı ve ilgili kuruluşları,

-5018 Sayılı Kanunun III sayılı cetveli deki kurumlar ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (başkan ve üyeleri hariç)

5018 sayılı Kanunun (III) Sayılı Cetvel’i

Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar

1) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu

2) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu

3) Sermaye Piyasası Kurulu

4) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

5) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu

6) Kamu İhale Kurumu

7) Rekabet Kurumu

8) Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu

9) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu

Söz konusu soruya yanıt bulmak için Üniversitelerin Bakanlıkların bağlı ya da ilgili kurum olup olmadığına cevap bulmak gerekecektir.

27/09/1984 tarih ve 3046 sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında Kanunda “Bakanlık bağlı kuruluşları” başlıklı 10 uncu maddesinde “Bağlı kuruluşlar bakanlığın hizmet ve görev alanına giren ana hizmetleri yürütmek üzere, bakanlığa bağlı olarak özel kanunla kurulan, genel bütçe içinde ayrı bütçeli veya katma bütçeli veya özel bütçeli kuruluşlardır.

Bağlı kuruluşlar, merkez teşkilatı ile ihtiyaca göre kurulan taşra teşkilatından meydana gelecek şekilde düzenlenir.

Bağlı kuruluşların taşra teşkilatı; bölge, il ve ilçe kuruluşları şeklinde veya doğrudan kendine bağlı olarak kurulabilir. “Bakanlık ilgili kuruluşları” 11 inci maddesinde de “İlgili kuruluşlar; özel kanun veya statü ile kurulan, iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile bunların müessese ortaklık ve iştirakleri veya özel hukuki, mali ve idari statüye tabi, hizmet bakımından yerinden yönetim kuruluşları şeklinde düzenlenir. Bu kuruluşların ilgili olduğu bakanlık bu Kanunun koyduğu usule göre belirlenir.” hükmü yer almaktadır.

1982 Anayasasının Yükseköğretim kurumlarına ilişkin düzenlemeler 130 uncu madde de yer verilmiştir. Anılan 130 uncu maddede “Çağdaş eğitim-öğretim esaslarına dayanan bir düzen içinde milletin ve ülkenin ihtiyaçlarına uygun insan gücü yetiştirmek amacı ile ortaöğretime dayalı çeşitli düzeylerde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapmak, ülkeye ve insanlığa hizmet etmek üzere çeşitli birimlerden oluşan kamu tüzelkişiliğine ve bilimsel özerkliğe sahip üniversiteler Devlet tarafından kanunla kurulur. Kanunda gösterilen usul ve esaslara göre, kazanç amacına yönelik olmamak şartı ile vakıflar tarafından, Devletin gözetim ve denetimine tabi yükseköğretim kurumları kurulabilir. Kanun, üniversitelerin ülke sathına dengeli bir biçimde yayılmasını gözetir….”ifadesi yer almaktadır.

Üniversite, 04/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda tanımlar başlıklı 3 üncü maddesinde ” d) Üniversite: Bilimsel özerkliğe ve kamu tüzelkişiliğine sahip yüksek düzeyde eğitim – öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapan; fakülte, enstitü, yüksekokul ve benzeri kuruluş ve birimlerden oluşan bir yükseköğretim kurumudur.” olarak tanımlanmıştır.

28/3/1983 tarihli ve 2809 sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda Üniversitelerin kuruluşu ve teşkilat yapılarına yer verilmiş olup, üniversitelerin bağlı veya ilgililik durumuna yer verilmemiştir.

Sonuç olarak üniversitelerin bağlı kuruluş olup olmadıkları açısından değerlendirildiğinde; üniversitelerin bağlılığı ve ilgisi düzenlenmemiş olması, tüzel kişiliğe haiz kurum olması ve başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşları olmaması nedeniyle 6639 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ek 18 inci maddesi kapsamında olmadığı değerlendirilmektedir.

Diğer taraftan; Yapılan düzenlemede “Görevde yükselme sınavıyla atanabilecek kadro veya pozisyonlardan ek göstergesi 3000 (dahil) ve daha düşük tespit edilen görevlerde bulunanlar hakkında, uygulanmaz denilmektedir. Bu itibarla, üniversitelerdeki Genel Sekreter dışındaki diğer, Genel Sekreter Yardımcısı, Daire Başkanı, Hastane Baş Müdürü, Döner Sermaye İşletme Müdürü, Hastane Müdürü, Fakülte, Yüksekokul, Enstitü Sekreteri ve Şube Müdürü kadrolarının ek göstergeleri 3000 ve altı olduğundan kanunun düzenlemesinin dışında olmaları gerekirken, kanun koyucu düzenlemeye “görevde yükselme sınavıyla atanabilecek kadro veya pozisyonlar” şeklinde bir ifadeye yer verildiğinden, şube müdürü ve hastane müdürü kadroları atama yükselme sınavıyla atandıklarından bu kadroların dışındaki diğer kadrolar kapsam dışında olamamışlardır. Başka bir ifadeyle, üniversitelerde sadece şube müdürü ile hastane müdürü kadroları kanunun kapsamı dışında tutulmuşlardır. Yapılan düzenleme ile Kanun koyucu 3000 ek gösterge ve altındaki kadroları kapsam dışında tutmak istemiştir. Üniversitelerde sadece şube müdürü ve hastane müdürü kadroları atama ve yükselme sınavıyla yapılırken, bu kadroların dışındaki kadrolara atama ve yükselme sınavıyla yapılmamaktadır. Üniversite Genel Sekreteri kadrosunun dışındaki tüm kadrolar 3000 ek gösterge ve altı olduklarından, üniversitelerin kapsam dışında tutulmak istendiği düşünülmektedir. Üniversitelerdeki 3000 ek göstergeli Genel Sekreter Yardımcısı, Daire Başkanı, Hastane Baş Müdürü, Döner Sermaye İşletme Müdürü, Fakülte, Yüksekokul, Enstitü Sekreteri unvanlı kadroların da, şube müdürü ve hastane müdürü kadrolarında olduğu gibi Görevde Yükselme Sınavıyla atanabilecek kadrolar arasına alınarak kapsam dışında kalmaları konusunda bir duraksamaya düşülmemesi sağlanabilir.

6. Görevleri Esnasında Aylıktan Kesme ve Kademe Durdurma Cezalar İle Tecziye Edilenlerin Bu Görevleri Yapabilme Niteliğini Kaybetmelerinden Dolayı İdari Kadrolarından Alınmaları

Bilindiği üzere; 21.08.1982 tarihli ve 17789 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan “Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanları ve Memurları disiplin Yönetmeliği” ile disiplin suçları ve cezaları belirlenmiş olup; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunun 53 üncü maddesinin (b) fıkrasında ise; öğretim elemanları memur ve diğer personelin disiplin işleri ile disiplin amirlerinin yetkilerinin Yükseköğretim Kurumunca, Devlet memurlarına uygulanan usul ve esaslara göre düzenleneceği hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 132 inci maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarında; “Disiplin cezaları verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve derhal uygulanır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 132 inci maddesinin dördüncü ve beşinci fıkralarında yer alan “Kendilerine disiplin cezası olarak aylıktan kesme ve kademe ilerlemesini durdurma cezası verilenler, valilik, büyükelçilik, müsteşar, müsteşar yardımcılığı, genel müdürlük, genel müdür yardımcılığı ve daire başkanlığı görevlerine atanmazlar.” Atamaları Bakanlar Kurulu Kararı ile yapılanlar hakkında da aynı fıkra hükmü uygulanır. 6111 sayılı Bazı Alacakların yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 112 inci maddesiyle “Aylıktan kesme cezası ile tecziye edilenler 5 yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile tecziye edilenler 10 yıl boyunca daire başkanı kadrolarına, daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolara, bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadrolarına, düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyeliklerine, vali ve büyükelçi kadrolarına atanamazlar.” Şeklinde yeniden düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 132 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alan memurların atanmayacağı görevler genişletilmiştir.

Bu itibarla, 657 sayılı Kanunun 6111 sayılı Kanunla değişik 132 inci maddesinin yürürlük tarihinden sonra aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların, cezanın türüne göre 5 veya 10 yıllık süreler içinde bu kadrolara atanmalarının mümkün bulunmadığı, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce söz konusu cezalarla tecziye edilenlerinin görevlerine bu cezalar gerekçe gösterilerek son verilmeyeceği, bakanlık müşavirlerinin ise söz konusu düzenleme kapsamsında bulunmamaktadır.

Buna göre; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 132 inci maddenin beşinci fıkrası yürürlükten kaldırılmak suretiyle Bakanlar Kurulu kararı ile atanılan görevlere atanmada aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların atanmayacağı kısıtlaması kaldırılmıştır.

Kendilerine disiplin cezası olarak kademe ilerlemesinin cezası verilenlerin, daire başkanı kadroları, daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolar, bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadroları, düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyelikleri, vali ve büyükelçi kadroları ile kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilat kanunları çerçevesinde bu görevlere muadil idari kadrolara atanmaları gerektiği gibi; görevleri esnasında söz konusu cezalar ile tecziye edilmeleri halinde de aynı madde hükmünün mefhumu muhalifli gereğince hukukken bu görevleri yapabilme niteliğini kaybetmelerinden bulundukları idari kadrolardan alınmaları gerekmektedir.

6639 sayılı Kanunun 23 uncu maddesiyle ilgili yapılan düzenlemede amaç memurların görevden alınmalarına ilişkin bir düzenleme olarak değerlendirilmekle birlikte, oysaki memurların görevden alınmaları 657 sayılı Kanunun 132 inci maddesine göre de mümkün olabilmektedir. Memurların görevden alınmaları ile ilgili olarak 657 sayılı Kanunun 132 inci maddesi ile 6639 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi kıyaslanacak olursa, 657 sayılı Kanunun 132 inci maddesinin daha ağır bir düzenleme olduğu değerlendirilmektedir.

7. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 132 inci Maddesinin Uygulanması Bakımından Fakülte Sekreteri Ve Yüksekokul Sekreterinin Kapsamda Olup Olmadıkları

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 132 inci maddesinin uygulanması bakımından Fakülte Sekreteri ve Yüksekokul Sekreterinin Daire Başkanı kadrosuna denk olup olmadığı.

Daire Başkanlığı kadrosunun Bakanlıklarda ve bağlı kuruluşlarında ifa ettiği yönetim faaliyetlerinin hiyerarşik kademelendirilmesi 3046 sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında Kanunun 15 inci maddesinde

“a) Bakanlık merkez teşkilatında:

1. Müsteşarlık,
2. Müsteşarlığa bağlı Genel Müdürlük, Kurul Başkanlığı veya Daire Başkanlığı,
3. Genel Müdürlük veya Kurul Başkanlığına bağlı Daire Başkanlığı,
4. Şube Müdürlüğü,
5. İhtiyaca göre kurulacak şeflik.
b) Bağlı Kuruluşlarda:
1.Genel Müdürlük,
2. Daire Başkanlığı,
3. Şube Müdürlüğü,
4. Şeflik,
5. Memurluk….” Şeklinde gösterilmiştir.

Devlet memurlarının tabi olduğu kadro mevzuatında kadroların karşılıklı denklik, eşitlik, eşdeğerliğini belirleyen bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, memuriyet hukukunda kazanılmış hakların kaybedilmesi sonucunu doğuracak işlemlerde açık bir hüküm, düzenleme veya kuvvetli bir karine bulunmadığı sürece yoruma dayalı, sübjektif değerlendirmelere yol açabilecek uygulamalardan kaçınılması, idarede istikrar ve idari işlemlerin belirliliği ilkesine uygun olacaktır.

Buna göre; üniversitelerde görev yapan “Fakülte Sekreteri” ve “Yüksekokul Sekreteri” unvanlı personelin ifa ettiği görevin önemi, özelliği, yönetim hiyerarşisindeki yeri dikkate alındığında 657 sayılı Kanun 132 inci maddesi hükmünüm uygulanmasında Daire Başkanı kadrosuna denk bir görev ifa etmediği değerlendirilmektedir.

Sonuç Ve Değerlendirme:

6639 sayılı Kanunun 23 uncu maddesiyle memurların artık görevden alınmaları mümkün hale getirilerek kamuoyunda bir tartışma başlamıştır. Ancak, 657 sayılı Kanunun 132 inci maddesine göre de memurların görevden alınabilmeleri mümkündür. 6639 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi ile yapılan düzenlemede, görevden alınan memurlar, hangi kadroya atanacağı belli edilmişken, 657 sayılı Kanunun 132 inci maddesine göre görevden alınan memurlar, görevden alındıklarında hangi kadroya atanacağı belli değildir.

Sonuç olarak; 6639 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi kapsamında üniversitelerin olup olmadıkları konusunda duraksamaya düşülmüştür. Üniversitelerin bağlı kuruluş olup olmadıkları açısından değerlendirildiğinde; üniversitelerin bağlılığı ve ilgisi düzenlenmemiş olması, tüzel kişiliğe haiz kurum olması ve başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşları olmaması nedeniyle 6639 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ek 18 inci maddesi kapsamında olmadığı değerlendirilmektedir. Ancak, 657 sayılı Kanunun 132 inci maddesi yürürlükte olduğu sürece, memurların görevden alınabilmeleri için 6639 sayılı Kanunun 23 üncü maddesine ihtiyaç bulunmamaktadır.

Kaynakça

Memurlar.Net Sitesinde Yayınlanan Soru-Cevap Bölümünde “6639 Sayılı Kanunun 23 üncü maddesinden Üniversiteler Faydalanır mı?” Başlıklı verdiği 27.04.2015 tarihli cevap yazısı

Memurlar.Net Sitesinde Yayınlanan “Görevden almalara standart getiren madde hangi kurumları kapsamaz.” Başlıklı 18.05.2015 tarihli yazısı yazı

Ayhan GÖKDEMİR