Stajyer Öğrencilerin SGK’ya Bildirilmesi ve Kesilecek Prim Oranları
Bilindiği gibi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı alt bendinde kimlerin bakmakla yükümlü olunan kişi olduğu belirtilmiştir. Buna göre genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları sigortalının bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmaktadır.
5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde;
“3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortasının; meslek liselerinde okumakta iken veya yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunun 46 ıncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 82 inci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortasının uygulanacağı belirtilmiştir. Bu bentte sayılanlar,4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar ve bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmaktadır.
80 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde;
“Meslek liselerinde okumakta iken veya yükseköğretimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler ve 2547 Sayılı Kanunun 46 ıncı maddesinde tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı 82 inci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar ile kursiyerlerin prime esas günlük kazançlarının hesaplanmasında prime esas günlük kazanç alt sınırı dikkate alınır. Aday çırak, çırak ve mesleki eğitim gören öğrencilerin prime esas kazançları ilgili kanunlarında öngörüldüğü şekilde belirlenir.”
81 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde;
“5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilenler için prim oranı, prime esas kazançlarının % 6 sıdır. Bu prim oranının % 1 i kısa vadeli sigorta kolları, % 5 i genel sağlık sigortası primidir.”
87 inci maddesinin birinci fıkrasının ( e ) bendinde;
“5 inci maddenin (b) bendinde belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim görenler ile meslek liselerinde staja tabi tutulan öğrenciler için Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar, yükseköğretim sırasında staja tabi tutulan öğrenciler için öğrenim gördükleri yükseköğretim kurumu prim ödeme yükümlüsüdür.”
Hükümleri yer almaktadır.
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) ve (j) bentlerinde;
“İşletmelerde Mesleki Eğitim, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin beceri eğitimlerini işletmelerde, teorik eğitimlerini ise mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında veya işletme veya kurumlarca tesis edilen eğitim birimlerinde yaptıkları eğitim uygulamalarını,
Meslek ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumları, mesleki ve teknik eğitim alanında, diplomaya götüren orta öğretim kurumları ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumları ile belge ve sertifika programlarının uygulandığı her tür ve derecedeki örgün ve yaygın eğitim-öğretim kurumlarını,
İfade eder.
25 inci maddesinin dördüncü fıkrasında ise;
“Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitimi gören öğrencilere sözleşmenin akdedilmesi ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri uygulanır. Sigorta primleri 1475 sayılı İş Kanunun 33 üncü maddesi gereğince bunların yaşına uygun asgari ücretin % 50 si üzerinden Bakanlık ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının bağlı olduğu üniversitelerin bütçesine konulan ödeneklerle karşılanır.”
Hükümleri yer almaktadır.
Bu bağlamda, 3308 sayılı Kanun kapsamında belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler için iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigortası uygulanmakta olup, bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri de uygulanmaktadır. Bu öğrencilerin prime esas kazançları yaşlarına uygun asgari ücretin yarısı üzerinden belirlenmek suretiyle, bakmakla yükümlü olunanlar için 07 numaralı belge türü,bakmakla yükümlü olmayanlar için 42 numaralı belge türü ile SGK Kurumuna bildirmeleri gerekmektedir. Bu kapsamda olanların prim ödeme yükümlüsü Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullardır.
Bununla birlikte, meslek liselerinde okumakta iken veya yükseköğretimleri sırasında staj yapan öğrenciler için sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanmakta olup, bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri de uygulanmaktadır. Bu öğrencilerin prime esas günlük kazançlarının hesaplanmasında prime esas günlük kazanç alt sınır dikkate alınarak bakmakla yükümlü olunanlar için 22 numaralı belge türü,bakmakla yükümlü olunmayanlar için 43 numaralı belge türü ile SGK Kurumuna bildirmeleri gerekmektedir. Söz konusu öğrencilerin prim ödeme yükümlüsü ise öğrenim gördükleri yükseköğretim kurumudur.