Kefalet Senedi Nedir? Kefalet Senedi Teminat Olarak Kullanılabilir mi?
Kefalet senedi sigortacılık literatüründe kefalet sigortası olarak ifade edilmektedir. Bu kapsamda kefalet senedine ilişkin açıklamalarımız kefalet sigortası olarak devam edecektir.
Peki Kefalet Sigortası Ne Demektir?
Kefalet kefil olmak ya da kefil kavramlarından ortaya çıkmaktadır….
Kefil; bir kişinin, başkasının borcunun ödenmediği takdirde kendisinin ödeyeceği anlamına gelmektedir.
Başka bir ifadeyle kefil;birinin, borcunu ödemediği ya da verdiği sözü tutmadığı zaman onun yerine borcu ödemeyi ya da sözü yerine getirmeyi üstlenmiş olan kimseye denir…..
Kefalet kurumu temel olarak Borçlar Hukuku ve Borçlar Kanununda yer alan bir kurum olmakla beraber, sigorta şirketlerinin de, kefil olmak suretiyle kefalet kurumu içerisine dahil olduğu, bu çerçevede;
Kefalet kurumunun Borçlar Hukuku ve Sigorta Hukuku alanına girdiği görülmektedir.
İlerde bahsedileceği gibi, Kamu İhalelerinde de kefalet senedinin kabul edileceği düzenlemesinden sonra kefalet konusu ihale hukuku kapsamında girmiş bulunmaktadır.
KEFALET SİGORTASI NEDİR?
Kefalet sigortasında sigorta şirketi, borçlunun sözleşmeden ve/veya kanundan doğan yükümlülüğünü yerine getirmemesi riskine karşı alacaklıya/işverene düzenlediği kefalet senedi bedeline kadar kefil olmaktadır.
Bu sigorta türü geleneksel sigorta uygulamalarından ziyade bankacılık ürünlerine alternatif bir finansal enstrüman niteliğindedir.Bu ürünün özellikleri nelerdir?oGenel olarak Kefalet sigortası, lehtar olan üçüncü kişinin zararlarını sigortalı adına telafi eden mekanizmadır.oKefalet sigortası ile sigorta şirketi, sigortalının “kefili” olmakta ve sigortalı, lehtara olan borcunu yerine getirmediği takdirde lehtarın maruz kaldığı zararları tazmin etmeyi taahhüt etmektedir.
Kefalet sigortası, aslında teminat mektubu işlevine sahip bir sigorta ürünüdür.
Ayrıca, borçlunun bankalar nezdindeki kredi limitlerinin tüketilmemesi bakımından sigortalılar için ek bir avantaj sağlamaktadır.
Kefalet Sigortası Genel Şartları 1.02.2014 tarihinde Hazine Müsteşarlığı tarafından yayınlanmıştır.
Bu ürünü düzenlenebilmekiçin sigorta şirketinin ayrı bir ruhsat alması gereklidir.
Banka Teminat Mektubu’na muadil özellikteki Kefalet Sigortası türleri aşağıdaki gibidir;
İhaleye Katılım Teminatı:Amir’in ihalenin tamamlanması öncesinde ihaleden ayrılması, ihale sözleşmesini imzalamaktan vazgeçmesi, sunması gereken teminatları sunamaması riskine karşı teminat sağlar.
Performans Teminatı:Amir’in işin gerekliliklerini sözleşmede belirlenen şartlarauygun şekilde yerine getirmemesi riskine karşı teminat sağlar.
İmalat/Bakım/Onarım Teminatı:İnşaat, mühendislik ya da makine üretimi gibi iş performansının iş teslimi sonrasında değerlendirildiği hallerde, iş teslimini takiben belli bir süre sonra işçilik kusuru sonucu ortaya çıkan zararlara karşı teminat sağlar.
Sözleşme Teminatı:Borçlunun sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini gerektiği şekilde yerine getirmemesine karşı teminat sağlar.
Gümrük ve Mahkeme Teminatı: Vergi daireleri, gümrük idareleri ve mahkemelerin lehdar olarak yer aldığı, bir dava açılabilmesi, gümrükten malın çekilebilmesi veya gümrükleme işleminden doğan hata nedeniyle doğabilecek kamu alacağının karşılanması için sigorta ettirenden talep edilen kefalet teminatı türüdür.
Kamu İhale Hukukuda teminat olarak kefalet senedinin kullanılması:
Kamu İhale Kanununun 34.maddesinde
Teminat olarak kabul edilecek değerler
Madde 34-Teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda gösterilmiştir:
a) Tedavüldeki Türk Parası.
b) (Değişik: 28/11/2017-7061/66 md.)Teminat mektupları.
c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenen belgeler.İlgili mevzuatına göre Türkiye’de faaliyette bulunmasına izin verilen yabancı bankaların düzenleyecekleri teminat mektupları ile Türkiye dışında faaliyette bulunan banka veya benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantisi üzerine Türkiye’de faaliyette bulunan bankaların veya özel finans kurumlarının düzenleyecekleri teminat mektupları da teminat olarak kabul edilir.
Teminat mektupları dışındaki teminatlar ihale komisyonlarınca teslim alınamaz.
Bunların saymanlık ya da muhasebe müdürlüklerine yatırılması zorunludur. İhale üzerinde kalan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye ait teminat mektupları ihaleden sonra saymanlık ya da muhasebe müdürlüklerine teslim edilir.
Diğer isteklilere ait teminatlar ise hemen iade edilir. İhale üzerinde kalan istekli ile sözleşme imzalanması halinde, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibine ait teminat sözleşme imzalandıktan hemen sonra iade edilir.Teminatlar, teminat olarak kabul edilen diğer değerlerle değiştirilebilir.Her ne suretle olursa olsun, idarece alınan teminatlar haczedilemez veüzerine ihtiyati tedbir konulamaz.
Kamu İhale Kanununda tanımların yapıldığı 4.maddesinde ise;
Teminat mektubu: (Ek: 28/11/2017-7061/65 md.) Bankalar tarafından verilen teminat mektupları ile Türkiye’de yerleşik sigorta şirketleri tarafından kefalet sigortası kapsamında düzenlenen kefalet senetlerini,İfade eder şeklinde hüküm yer almaktadır….
Bu kapsamda, Türkiyede yerleşik sigorta şirketleri tarafından düzenlenen kefalet senetleri kamu kurumlarınca açılan ihalelerde teminat mektubu olarak kullanılabilir…..