Geçici Köy Korucularına Yapılan Maaş Ödemesi Ve Ödenme Biçimi

GEÇİCİ KÖY KORUCULARINA YAPILAN MAAŞ ÖDEMESİ VE ÖDENME
BİÇİMİ

I- GİRİŞ

Geçici Köy Koruculuğu kurumu; 26 Mart 1985 tarihinde 442 sayılı Köy Kanununun, 74. maddesinde 3175 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle Bakanlar Kurulunca tespit edilecek illerde;
– Olağanüstü hal ilanını gerektiren sebeplere ve şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin köyde veya çevrede ortaya çıkması,
– Hangi sebeple olursa olsun köylünün canına ve malına tecavüz hareketlerinin artması,
hallerinde köy ve civarında güvenliğin sağlanması için oluşturulmuştur. Geçici Köy Korucuları; Valiliğin teklifi ve İçişleri Bakanlığının onayı ile görevlendirilirler. Bu şekilde görevlendirilen geçici köy korucularına görevleri süresince ödenecek ücret ile hizmetin bitiminde verilecek tazminat miktarı ve giyim bedellerinin İçişleri ve Maliye Bakanlıklarınca müştereken tespit edileceği Köy Kanununun 74.maddesi ile belirlenmiştir. Sayıları çeşitli dönemlerde 77 bini aşan Geçici ve Gönüllü Köy Korucuları, idari bakımdan muhtarın, mesleki bakımdan ise Jandarma Bölük Komutanının emir ve komutası altındadırlar. Sayıları bu denli çok olan Geçici Köy Korucularına yapılan özlük ödemelerinin usul ve esasları ile ödemenin yapılma şekli bu çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır.

II- GEÇİCİ KÖY KORUCULARINA YAPILAN MAAŞ ÖDEMESİNİN MİKTARI VE ÖDEME ŞEKLİ

a- Geçici Köy Korucularına Yapılan Maaş Ödemesi

Geçici Köy Korucularına Ödenecek Aylık Ücret, Giyim Bedeli ile Hizmetin Sonunda Verilecek Tazminata Dair Esaslar 10/7/1985 tarihli ve 85/9678 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir. Yapılan bu düzenleme 27/6/1989 tarihli ve 89/14286 sayılı Kararname ile değiştirilmiştir. 89/14286 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre Geçici Köy Korucularına yapılacak özlük ödemesi “657 sayılı Kanuna göre, Devlet memurları için tespit edilen en küçük gösterge rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktar ile Devlet memurlarına ödenen memuriyet taban aylığının %70’i” olarak belirlenmiştir. Bu şekilde yapılan ödeme tutarı günün koşullarına bağlı olarak 2006/10794 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yeniden belirlenmiştir. Bu Kararnameye göre 01.07.2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Geçici Köy Korucularına “11.500 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktarda ücret” ödeneceği kararlaştırılmıştır. Bu düzenlemeye göre 2006 Aralık ayı itibariyle Geçici Köy Korucusunun maaşı 11.500×0,044745 = 514,57.-YTL olarak ödenmektedir.
b- Geçici Köy Korucularına Yapılan Özlük Ödemesinin Şekli;

Geçici Köy Korucuları Yönetmeliğinin 18’inci maddesiyle bu ödemenin nasıl tahakkuk ettirileceği ve koruculara ödemenin nasıl yapılacağı belirlenmiştir. Yönetmelik’in bu hükmüne göre; İlçe Jandarma Komutanlığınca hazırlanıp onaylanan, aylık ücrete esas olacak Geçici Köy Korucuları Listesinin her ay Kaymakamlığa gönderileceği, Kaymakamlıkça, İçişleri personelinden birinin tahakkuk memuru ve mutemet olarak görevlendirileceği, bu mutemetin İlçe Jandarma Bölük Komutanlığınca düzenlenen aylık korucular listesini esas alarak bordroyu düzenleyeceği ve tahakkuku yaparak Malmüdürlüğünden bu tahakkuka göre ücretleri alarak koruculara ödemeleri gerçekleştireceği düzenlenmiştir.

III- KORUCULARA YAPILAN MAAŞ ÖDEMELERİNİN ÖDENME ŞEKLİNE ELEŞTİREL BAKIŞ

Geçici Köy Korucuları Yönetmeliğine göre Korucu maaşlarının mutemetler eliyle ödenme esası benimsenmiştir. Bu uygulamanın aşağıda belirtilen sakıncaları mevcuttur. Bunlar;

1- Yapılan bu düzenleme günümüz mevzuat düzenlemelerinin gerisinde kalmıştır.
2- Sistemin otokontrolü yoktur.
3- Mutemetlerin zimmetlerine para geçirmeleri gibi kötü niyetli eylemlere açıktır.
4- Jandarma listelerinin bir sureti Saymanlıklara gönderilmediği için Saymanlıkların ödemeleri kontrol etmeleri mümkün değildir.

Yapılan bu düzenleme günümüz mevzuat düzenlemelerinin gerisinde kalmıştır. Muhasebat Genel Müdürlüğünün “Hesaba Aktarma Suretiyle Ödeme” başlıklı 7 Sıra Nolu Genel Tebliğin II-A/3’üncü maddesiyle bütün ödemelerin hesaba aktarma suretiyle yapılmasının esas olacağı uygulaması benimsenmiştir. Bu uygulamanın bir istisnası aynı Tebliğin 4. maddesinde “Bordro ve benzeri gerçekleştirme belgelerine dayanılarak yapılacak er ve erbaş aylıkları, tayın bedelleri, toplu seyahat ücret ve yollukları, öğrenci harçlıkları gibi toplu ödemeler, ita amirlerince görevlendirilecek daire mutemetlerinin hesaplarına aktarma suretiyle yapılacaktır.” denilmek suretiyle belirlenmiştir. Tebliğin bu istisna hükmüne daire mutemetlerinin hesaplarına aktarma suretiyle yapılması gereken ödemeler tek tek sayılmış devamında “gibi” denilerek benzeri ödemelerin de daire mutemetlerinin hesaplarına aktarılarak yapılabileceği yönünde izin verilmiştir. Tebliğin bu şekilde çıkarılmış olmaları uygulayıcıları tereddüte düşerebilmekle birlikte 4. madde dikkatlice okunduğu zaman bu istisnanın daha çok sayı olarak fazla, ancak miktar olarak düşük ödemelerin kastedildiği anlaşılacaktır. Diğer yandan da bu şekilde istisna olarak daire mutemet hesaplarına aktarma yapılarak ödeme yapılabileceklerin neler olduğunun tek tek sayılmasının daha doğru olacağı ve bunun “gibi” denilerek çerçevesinin genişletilerek uygulayıcıları tereddüte düşürmenin doğru olmadığı düşüncesindeyiz. Ayrıca, Geçici Köy Korucularına ait özlük ödemelerinin Tebliğin 3.maddesi ile hesaba aktarma suretiyle yapılması gerektiği konusunda da tereddüt bulunmamaktadır. Saymanlık bazında aylık ortalama Geçici Köy Korucu maaş ödemelerinin 2.000.000 ila 2.500.000.-YTL arasında olduğu dikkate alınırsa, bu denli miktarı büyük olan aylık ödemelerin daire mutemetleri aracılığıyla ödenmesinin yanlış olacağı ve olası kötü niyetli eylemlere açık olacağı aşikardır.

IV- SONUÇ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1- Günün koşulları göz önüne alınarak yapılan bu düzenleme, günümüzde bankacılık sisteminin gelişmiş olması nedeni ile güncel mevzuatla paralel değildir. Muhtemel kötü niyetli eylemlerin önlenmesi açısından Geçici Köy Korucuları Yönetmeliğinin 18’nci maddesinde belirtilen Geçici Köy Korucu maaşlarının “mutemet eliyle ödenmesi” düzenlemesi güncel mevzuat çerçevesinde “hesaba aktarma suretiyle yapılması” şeklinde yeniden düzenlenmelidir.

2- Geçici Köy Korucularına yapılan özlük ödemelerinde otokontrolün sağlanması açısından, İl ve İlçe Jandarma Komutanlıklarınca Valilik ve Kaymakamlıklara gönderilen jandarma listelerinin bir nüshasının bilgi amaçlı olarak saymanlıklara gönderilmesi gerektiği konusunda Jandarma Genel Komutanlığınca bir düzenlemenin yapılmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

3- Geçici Köy Korucularına yapılan özlük ödemeleri, Muhasebat Genel Müdürlüğünün “Hesaba Aktarma Suretiyle Ödeme” başlıklı 7 Sıra Nolu Genel Tebliğin II-A/3’üncü maddesi gereği, bundan sonra “hesaba aktarma suretiyle” yapılmalıdır.

4- Muhasebat Genel Müdürlüğünün “Hesaba Aktarma Suretiyle Ödeme” başlıklı 7 Sıra Nolu Genel Tebliğin II-A/4. maddesindeki “gibi” ibaresinin kaldırılması ve istisna olan ödemelerin neler olduğunun uygulamada tek düzeliğin sağlanması açısından tek tek sayılması gerektiği düşünülmektedir.