Altın Satışlarında KDV Uygulaması

I-  GİRİŞ

Son günlerde altın piyasasında oldukça hareketli günler yaşanıyor. Altın fiyatlarının aşağı yönlü bir seyir izlediğini gördük. Altın fiyatlarının düşmesi nedeniyle kuyumculardan altın alım taleplerinin artış gösterdiği görülmektedir. Tam bu noktada, altın satışlarının Katma Değer Vergisi Kanunu karşısındaki durumunu irdelemek gerektiği ihtiyacının mevcut olduğunu müşahede etmiş bulunmaktayız. Zira, altın satışlarında belirlenmiş olan işçilik tutarlarının kuyumcular tarafından belirleneceği algısı bulunmaktadır.

Bu bağlamda, yanlış algıyı değiştirmek amacıyla kuyumculuk sektöründe faaliyet gösteren mükelleflerin altın satışlarında, hesaplamaları gereken KDV tutarının belirlenmesi süreci hakkında açıklamalar yapılacaktır.

II-  ALTIN SATIŞLARININ KDV KARŞISINDAKİ  DURUMU

A- Altın Teslimlerindeki KDV İstisnası

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17. maddesinin 4-g bendi ile külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia) döviz, para, damga pulu, değerli kağıtlar, hisse senedi, tahvil ile metal, plastik kauçuk, kağıt, cam hurda ve atıkların (hurda metalden elde edilen külçeler dahil) teslimleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir.

Bu bağlamda, külçe altın teslimleri KDV’den müstesnadır ve kısmi istisna niteliğindedir. Ancak altından mamul veya altın ihtiva eden ziynet eşyaları ile sikke altınların teslim ve ithali KDV’ye tabi bulunmakta olup, aynı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre söz konusu mamullerin teslim ve ithalinde
matrah, külçe altın bedeli düşüldükten sonra kalan miktardır.

Bu duruma göre, altın ve altından oluşan emtianın teslimlerinde katma değer vergisi matrahı nihai tüketiciye yansıyan toplam altın tutarından hesaplanan külçe altın tutarının çıkarılmasından sonra kalan bedel (bu bedele piyasada işçilik ücreti denilmektedir) katma değer vergisinin fiyat içinde matrahı olmaktadır.

B- Altın Teslimlerinde KDV Matrahı

29.12.2010 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 114 seri nolu KDV Genel Tebliğ, matrahın hesaplanmasında yapılan yanlışlıkların ortadan kalkmasını, KDV’den istisna edilen tutarın kuyumcunun belirlediği altın fiyatına göre, kuyumcular odası ve derneklerin belirlediği altın fiyatına göre veya gün içindeki altın birim fiyatının artış ve azalışına göre değil, İstanbul altın borsasında (İstanbul Altın Borsası Borsa İstanbul bünyesine dahil edilmiştir.) oluşan (http://www.iab.gov.tr) kapanış fiyatına göre tek fiyatın satış faturalarına yansıtılmasını sağlamıştır.

Bu tebliğe göre dikkat edilmesi gereken önemli hususlardan birisi de külçe altın bedeli; faturanın düzenlediği günden önceki gün (Borsada işlem yapılan en son resmi işgünü) yayınlanan kapanış fiyatının esas alınacağıdır. (Yabancı para birimi ile yapılan satışlarda kayıtlarda esas alınan TCMB Döviz kurları gibi)

Bu tebliğ ile KDV’den istisna edilen tutar tek sabit birim fiyattan hesaplanacak ve vergi matrahı ise gerçekleşen satışa göre değişiklik gösterecektir.

ÖRNEK:

Kuyumculuk yapmakta olan Necmi Bey, 04.04.2013 tarihinde 1.350,00 TL’ye 15 gram ağırlığında 22 ayar bilezik satmış olsun. Sattığı bilezik için fatura düzenlerken altın fiyat artış veya azalışına göre anlık altığı has altın birim fiyatına göre veya kuyumcular odası tarafından kendisine bildirilen has altın birim fiyatına göre külçe altın gram fiyatı 90,00 TL olsun. Buna göre düzenleyeceği fatura şöyle olacaktır;

Ancak İstanbul Altın Borsası(iab) Kapanış fiyatına (yeni uygulama) göre aynı satış faturası ise şöyle olacaktır;

04.04.2013 tarihinde satılan ziynet eşyası için 03.04.2013 tarihli iab kapanış birim fiyatı 91,55 TL olduğuna göre;

91,55 TL/gr iab külçe altın x 0,916 =83,86 TL/gr 22 ayar altın has gram fiyatı

15,00 gram x 83,86 TL/gr = 1.257,90 TL KDV’den istisna Külçe Altın Bedeli

1.350,000 TL satış bedeli – 1.257,90 Külçe altın bedeli = 92,10 Matrah + KDV

Matrah=92,10/1,18=78,05

KDV=78,05×0,18= 14,05

Sonuç; (1.257,90 KDV’den istisna külçe altın bedeli + 78,05 KDV Matrahı + 14,05 KDV Bedeli= 1.350,00 satış bedeli) şeklinde olacaktır

III- BELGE DÜZENİ

A- Altın Alımları Ve Belge Düzeni

Kuyumcular sektöründe faaliyet gösteren mükellefler, birkaç türlü atın alımı yapmaktadırlar. Birincisi, külçe altın olan 24 ayar has altın satan kişi ve kuruluşlardan has altın alıp, kuyumculuk yapan kişi ve kuruluşlara işlettirmek suretiyle satışa arz edebilirler. İkinci olarak, işlenmiş altın imalatı yapan  kişi ve kuruluşlardan satın alma yoluyla altın satışı gerçekleştirebilirler. Üçüncüsü, nihai tüketiciden alım yapmak suretiyle yeniden imalat yaptırmak veya doğrudan satışa arz edebilirler.

Burada birinci ve ikinci şekillerdeki alışlar için Vergi Usul Kanununun 232’nci maddesinde belirtilen fatura almak zorundadırlar. Ancak, üçüncü belirtilen alışlar için ise, VUK.’nun 234’üncü maddesinde belirtilen gider pusulası tanzim etmek suretiyle alış yapmak zorundadırlar. Burada gider pusulası ile alındığına göre, Gelir Vergisi tevkifatı olup olmadığı gündeme gelmektedir. Hemen belirtelim ki; gider pusulası ile halktan alınan altınlar için Gelir Vergisi Kanununun 94/13’üncü maddesine göre hiçbir tevkifat yapılmayacaktır.

ÖRNEK: Sarraf Necmi Bey, memur Ahmet Bey’den 85 lira birim fiyattan 100 Gr. 22 ayar altın almış olduğunu kabul edelim.

Gider pusulası düzenlemek suretiyle altın alışları KDV’nin konusuna girmediğinden, KDV söz konusu olmadığı gibi gelir vergisi tevkifatı da yapılmayacaktır. Buna göre, gider pusulası aşağıdaki gibi düzenlenecektir.

Cinsi                                        Miktarı         Fiyatı           Tutarı

22 Ayar Muh. Altın                  100 gr.        85,00      8.500,00 TL

Tev. Ed. Gelir Ver. Oranı : –

Tev. Edi. Gelir Vergisi:  –

Kesinti Toplam :  –

Ödenecek Net Tutarı 8.500,00 TL.

B- Altın Satışları Ve Belge Düzeni

Kuyumculuk faaliyetinde bulunan mükellefler, altın satışlarını faturalandırma zorundadırlar. Fatura düzenlenirken kuyumculuk sektöründe önemli bir ölçü birimi olan gram ve gramın ast katlarının da bilinmesi gerekir. Gramın ast katları şunlardır:

* Desigram ( 1 gr= 10 desigram)

* Santigram(1 gr= 100 Santigram)

* Miligram   (1 gr= 1000 miligram)

Kuyumculuk sektörünün muhasebe işlemlerini doğru şekilde takip ve vergi matrahını doğru tespit edebilmek için bilinmesi gereken en önemli unsur ayar hesaplarıdır.