Mahkeme Harçlarının Tahsili ve Muhasebe Veznesine Yatırılması
Harç hesabı (Sayman mutemet)
Maliye adına harç ve vergi tahsil etme yetkisi esas olarak muhasebe yetkilisine ait olup bu hizmetler mal müdürlüğü veya vergi dairelerinde yürütülür.
Ancak 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 61. Maddesi uyarınca çıkartılan, Muhasebe Yetkilisi Mutemetlerinin Görevlendirilmeleri, Yetkileri, Denetimi ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmeliği’nde, muhasebe yetkilisi adına ve hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri geçici olarak almak, vermek ve göndermek üzere muhasebe yetkilisi mutemedi görevlendirileceği, muhasebe yetkilisi mutemetlerinin, muhasebe yetkilisi adına ve hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri geçici olarak almaya, vermeye ve göndermeye yetkili olup bu işlemlerinden dolayı doğrudan bağlı oldukları muhasebe yetkilisine karşı sorumlu olacakları belirtilmiştir. Yönetmelikte ayrıca harç ve vergi tahsil etmekle yetkili muhasebe yetkilisi mutemetlerin atanması, görevleri, denetlenmesi, sorumlulukları gibi konuları düzenlemiştir. Adliyelerde görevli yazı işleri müdürü, veznedar ve icra müdürü muhasebe yetkilisi adına harç ve vergi parasını tahsil etmeye muhasebe yetkilisi mutemedi olarak yetkilidir. Muhasebe yetkilisi mutemedi olarak seçilen görevlinin; adı, soyadı, görev yeri, unvanı ve imza örneği ile görev ve yetkileri ilk görevlendirmede muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilir.
Yetkili kılınmamış hiçbir kimse kamu idaresi adına para tahsil edemez, değerleri alamaz, gönderemez ve ödeme yapamaz. Muhasebe biriminde görev yapan muhasebe yetkilisi mutemetleri, her ne adla olursa olsun tahsil ettikleri paraları ve kendilerine teslim edilen değerleri muhasebe biriminin veznesi ve ambarında muhafaza etmek zorundadır ve kayıplardan sorumludurlar. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliği’nin 6/3-e maddesinde, vezne teşkilatı bulunmayan yerlerde harç tahsil etme yetkisinin yazı işleri müdürüne ait olacağı, vezne teşkilatı bulunan yerlerde ise bu yetkinin sadece veznedara ait olacağı vurgulanmıştır.
Harçlar Kanunu’nun 132. Maddesi’nde ise genel bir tarif yapılarak kanunda aksine hüküm bulunmayan hâllerde harçlar, harca mevzu olan işlemleri yapan daireler tarafından tahsil olunacağı ve Maliye Bakanlığı lüzum gördüğü takdirde harçları doğrudan doğruya vergi dairelerince tahsil ettirmeye yetkili olduğu belirtmiştir. Adliyelerde UYAP sisteminin kullanılması ile birlikte harç ve vergi tahsiline ilişkin kayıtlar artık elektronik ortamda tutulmaktadır.
Harç parasının maliye veznesine yatırılması
Vezne yetkilisi, Maliye veznesine yatırması gereken döneme ait tahsil ettiği harç paralarının listesinin ve en son tahsil ettiği harç tahsil makbuzunun, UYAP Vezne/Vezne “Raporlar” ana menüsünden “Ayrıntılı Kasa Raporu” ekranından iki suret çıktılarını alarak imzalayıp mühürledikten sonra kasasında muhafaza ettiği harç parası ile birlikte bağlı bulunduğu Maliye birimine götürerek ilgilisine teslim eder (Çek ile yapılan ödemelerde banka çeki ve harç listesi götürülür.).
Muhasebe birimince gerekli kontroller yapılıp yatırılması gereken tahsilât miktarı tespit edildikten sonra vezne yetkilisine iade edeceği en son kullanılan harç tahsil makbuzu ile harç tahsil listesinin birer suretine gerekli şerhleri koyarak onaylar. Harç parasının teslim alındığı anlamına gelen Maliye makbuzunun bir suretini imzalayarak mühürledikten sonra vezne yetkilisine verir.
Bürosuna dönen vezne yetkilisi, hemen Maliye makbuzundaki ödeme bilgilerini UYAP ekranına kaydeder. Maliye makbuzunu, Maliye birimi tarafından şerh düşülerek mühürlenen harç listesini ve en son harç tahsil makbuzunu bu iş için tahsis edilen kartona takar.
Büyükşehir adliyelerinde bulunan mahkemeler veznesi, sözleşmeli bankaların yakında veya adliye sarayı içerisinde bulunmasının rahatlığı ve yüklü miktarları bulan paranın banka şubesine götürülmesindeki rizikodan korunmak amacıyla ödemeler veznede banka yetkilisine çek karşılığında yapılmaktadır. UYAP sistemi ile sözleşmeli banka arasındaki entegrasyonun tam olarak sağlanması hâlinde (bu yönde çalışmalar sürdürülmekte) mahkeme veznesi bankaya, banka da Maliye veznesine elektronik ortamda ödeme yapabilecektir.
Tahsil edilen harç ve vergi paralarının en geç 7 gün içerisinde ilgili Maliye birimine yatırılması zorunludur. Ancak Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün her yıl yeniden belirlediği toplam miktarı (2016yılı itibariyle bu miktar 8.500 TL’dir.) aşması durumunda 7 günlük süre beklenmez, aynı gün içerisinde yatırılması gerekir. Aksi durumda görevi ihmal veya zimmet suçlarına konu olabilir.