Kupon Karşılığında Bedelsiz Verilen Akaryakıt Tutarlarının Ödeme Kaydedici Cihaz Fişlerinde Nasıl Gösterileceği hk.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda,  Şirketinizin taksi şoförlerine kupon karşılığında promosyon olarak bedelsiz gaz  teslimi yaptığı belirtilerek, akaryakıt pompalarına bağlı olan ödeme kaydedici cihaz fişlerinde promosyon bedellerinin nasıl gösterileceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmiştir.

I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6’ncı maddesinin birinci fıkrasıyla kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safı kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı belirtilmiş, maddenin ikinci fıkrasıyla da safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun bilanço usulüne göre ticari kazancın tespiti ile ilgili 38’inci maddesiyle bilanço esasına göre ticari kazancın teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark olduğu, bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce, işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise farka ilave olunacağı, ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye ait hükümleri ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ve 41’inci maddeleri hükümlerine uyulacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu hüküm uyarınca tespit edilecek kurum kazancından Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8’inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesinde yer alan giderler indirilebilecektir.

Öte yandan, satışlarını artırmak için promosyon kampanyaları düzenleyen şirketler, bu kampanyalarda piyasadan satın aldıkları veya imal ettikleri malları, müşterilerine belli miktarda ürünlerini almaları karşılığında veya kuponlu olarak bedelsiz vermektedirler.

Promosyon kampanyalarının düzenlenmesindeki amaç şirketin dolayısıyla işletmenin ticari kazancının artırılmasıdır. Bu nedenle söz konusu şirketin bedelsiz olarak verdiği malların “işletmeden çekilen mallar” olarak değerlendirilmeyip ürünün satışını artırmak için yapılan harcamalar olarak kabul edilmesi gerekir. Aynı zamanda, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesinin birinci fıkrasında, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safı kazancın tespitinde indirilecek gider olarak kabul edileceği hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, Şirketinizin belli bir miktar alım üzerine biriktirilen kuponlar karşılığı müşterilerine hediye olarak vermekte olduğu ticari mal kapsamındaki ürünlerin maliyet bedellerinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkündür.

II- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nun:

1/1 inci maddesinde; Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerinin KDV ye tabi olduğu,

2/1 inci maddesinde; teslimin, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi olduğu,

3/a maddesinde; vergiye tabi malların her ne suretle olursa olsun, vergiye tabi işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesinin de teslim sayılacağı,

29/1 inci maddesinde; mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak yüklendikleri vergileri indirebilecekleri,

hüküm altına alınmıştır.

50 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A) bölümünde, promosyon ürünleri numune ve eşantiyonların KDV karşısındaki durumuyla ilgili olarak açıklamalar yapılmıştır.

Buna göre, Şirketinizin iktisadi faaliyetini genişletme, emsal işletmelerle rekabet edebilme, üretim veya satışını yaptıkları mallara olan talebi koruma veya artırma amacıyla müşterilerine satış miktarına bağlı olarak verilen kupon vasıtasıyla gerçekleşen bedelsiz teslimlerin, 50 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A/1) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde değerlendirilerek KDV hesaplanmaması ve bu bedelsiz teslimler nedeniyle yüklenilen KDV’nin de indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

III- ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ UYGULAMASI YÖNÜNDEN

3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunla ilgili 58 Seri No’lu Genel Tebliğ’in 1/b bölümünde; Pompaların, akaryakıt (LPG dahil) verilen taşıtın plaka numarası girildikten sonra çalışacak şekilde düzenlenmiş olacağı, diğer bir ifadeyle taşıtın plaka numarası girilmediği takdirde akaryakıt akmayacağı açıklanmıştır.

Diğer taraftan, ödeme kaydedici cihazların hasılat fişlerindeki toplamları kayıt etmeye ve saklamaya tahsis edilmiş mali hafızalarına kaydedilen bilgiler silinemez ve değiştirilemez özellikte olup, satış türü (promosyon vb.) ne olursa olsun, ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen satışlarla ilgili olarak cihaz hafızalarına yönelik bir müdahalede bulunulması söz konusu değildir.

Bu nedenle, müşterilerinize kupon karşılığında bedelsiz olarak (promosyon) yapılan akaryakıt satışlarının, taşıt plaka numarası girilmek suretiyle ve akaryakıt verme işleminin sonunda cihaz yazıcısından otomatik olarak çıkacak fişlerle belgelendirilmesi, bu şekilde düzenlenen fişlerle ilgili olarak ödeme kaydedici cihazlara yönelik başkaca bir işlem yapılmaması, indirim konusu hususların muhasebe kayıtları üzerinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Ancak, ödeme kaydedici cihaz fişlerinin üzerinde promosyon ürün teslimi olduğu ve gider kaydedilemeyeceğine dair bir notun bulunması için ödeme kaydedici cihazın programlatılması ve bu fişlerin muhasebe kayıtlarınızın tevsiki açısından müşterilere verilmeyerek tarafınızca muhafaza edilmesi gerekmektedir. Cihazın programlatılmasına kadar yapılacak satışlarda ise cihazdan çıkan fişlerin üzerine tarafınızca benzer mahiyette bir notun kaşe ile tatbik edilmesi mümkündür.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.