Döviz Hesabının İşleyişi
Döviz Hesabının İşleyişi
Hesabın işleyişi
MADDE 28- (1) Döviz hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:
- a) Borç
1) Kamu idaresine ait olarak muhasebe birimlerine teslim edilen konvertibl dövizlerle, mevzuatı gereği bütçeye gelir kaydedilmek üzere döviz cinsinden tahsil edilen tutarlar, teslim alındığı veya tahsil edildiği günkü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.
2) Muhasebe biriminin banka hesabına muhasebe birimi adına intikal eden dövizlerden gelir kaydedilmesi gereken tutarlar teslim tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.
3) Kişilere ait olarak teslim alınan veya muhasebe biriminin banka hesabına intikal eden dövizlerden gelir kaydedilmeyecek döviz tutarları teslim tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı, 333-Emanetler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir.
4) Kişilere ait olarak teslim alındığı hâlde sonradan kamu idaresi adına gelir kaydedilecek olan dövizler kayıtlı değerleri üzerinden, Hazine Müsteşarlığı bünyesinde faaliyetini sürdüren muhasebe birimlerinde işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı veya 333-Emanetler Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, bu hesaba alacak; diğer taraftan işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Gelirler hesabına kaydedilen tutarlar aynı zamanda 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.
5) Yurt içinde döviz cinsinden ihraç olunan iç borçlanma senetleri karşılığı tahsil edilen dövizler ile para piyasası nakit işlemlerinde döviz cinsinden yapılan borçlanmalara ilişkin tutarlar Hazine Müsteşarlığınca tespit edilen kur veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 302-Para Piyasası Nakit İşlemleri Borçları Hesabı veya 305-Bonolar Hesabı ya da 404-Tahviller Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir.
6) Genel bütçe kamu muhasebe birimlerinden gelen dövizler Dış Ödemeler Muhasebe Birimince, muhasebe işlem fişindeki kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir.
7) Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Biriminin banka hesabına muhasebe birimi adına intikal eden dövizler işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, bu hesaba borç; söz konusu dövizlerden konsolosluklardan getirtilmiş olanlar 107-Elçilik ve Konsolosluk Nezrindeki Paralar Hesabına, diğerleri ilgili hesaplara alacak kaydedilir.
8) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasındaki müşterek fon hesabından döviz olarak hazineye aktarılan tutarlar aktarma tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.
9) Dış kredi geri ödemelerinden çeşitli nedenlerle hazineye iadesi gereken döviz tutarları bir taraftan iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, anapara ödemelerine ilişkin olanlar ilgili dış borç hesabı veya ilgili diğer hesaplara, faiz giderlerine ilişkin olanlar ise 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan faiz giderlerine ilişkin olan tutarlar 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.
10) Yurt dışında ihraç olunan dış borçlanma senetleri karşılığı dövizler, bir taraftan hesaplara aktarıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba, varsa masraf olarak kesinti yapılmış olan tutar 630-Giderler Hesabına borç, tamamı 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak; diğer taraftan masraf olarak kesinti yapılmış olan tutar 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.
11) Risk hesabına döviz cinsinden yapılan ödemeler, tahsilat tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 339-Risk Hesabına alacak kaydedilir.
12) Bankadan gelen hesap özetinden, muhasebe birimleri veznelerinden bankaya gönderilen dövizlerin döviz tevdiat hesabına yattığı anlaşıldığı takdirde tutarı bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir.
13) Sayım sonucunda fazla çıkan döviz tutarları sayım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir.
14) Hazine Müsteşarlığı bünyesinde faaliyet gösteren muhasebe birimlerince gün sonlarında, bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre tespit edilecek konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, risk hesabına ait olanlar 339-Risk Hesabına, emanet niteliğinde olanlar ilgili hesaba, diğerleri ise 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.
15) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerine ait muhasebe birimlerince gün sonlarında bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre kamu idaresine ait konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.
- b) Alacak
1) Muhasebe birimleri veznelerinden bankaya yatırılmak üzere gönderilen döviz tutarları bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir.
2) Muhasebe birimlerince düzenlenen döviz gönderme emirlerinden, bankaca ödendiği ya da gönderildiği bildirilen tutarlar bu hesaba alacak, 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabına borç kaydedilir.
3) Muhasebe birimleri veznelerinde bulunan emanet niteliğindeki dövizlerden ilgilisine iade edilen tutarlar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı, 333-Emanetler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir.
4) Sayım sonucunda noksan çıkan döviz tutarları, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir.
5) Hazine Müsteşarlığı bünyesinde faaliyet gösteren muhasebe birimlerince gün sonlarında bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre tespit edilecek konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, risk hesabına ait olanlar 339-Risk Hesabına, emanet niteliğinde olanlar ilgili hesaba, diğerleri ise 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.
6) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerine ait muhasebe birimlerince gün sonlarında bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre kamu idaresine ait konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.