657 Sayılı Kanuna Göre Maaş Alan Personel Kimlerdir?
1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa Göre Aylık Alanlar:
Kanunun Kapsamı: “Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar, İl Özel İdaereleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurudukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında veya Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinde çalışan memurlar hakkında uygulanır (657 Sayılı kanun Md.1).”
657 sayılı Kanunla; yukarıda kamu sektörü içerisine dahil ettiğimiz ; Genel bütçeli kuruluşlarda (istinalar hariç) , Katma bütçeli kuruluşlarda , özel bütçeli kuruluşlarda döner sermaye ve fonlarda, kefalet sandıklarında çalışan personelin istihdam usullulleri 657 sayılı Kanun kapsamına sokulmuştur.
Bununla beraber 657 sayılı Kanunun 4’ üncü maddesinde istihdam şekilleri; Memur, Sözleşmeli Personel, Geçici Personel, İşçiler olarak ifade edilmiş, ayrıca işçilerin 657 sayılı Kanun hükümlerine tabi olmayacağı
Kamu Sektörü kavramı içerisinde yer alan Özerk Bütçeli ve Özel Statüdeki kuruluşlarda çalışan personel de kendi kuruluş mevzuatındaki hükümler kapsamıda 657 Sayılı Kanunun 4’ üncü maddesinde belirtilen istihdam usullerinden “memur”, “sözleşmeli personel”, “geçici personel” ve “işçi” pozisyonunda peronel istihdam etmektedirler.
Bunlardan sözleşmeli personel ve geçici personel hakkında bu kanunda belirtilen özel hükümlerin uygulanacağı, işçilerin ise bu kanun hükümlerine tabi olmadıkları belirtilmiştir.
- a) Memur: 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 4’ maddesinin a fıkrasında memur; “mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler bu kanun uygulanmasında memur sayılır. Bu tanımlamalar dışında, kurumlarda genel politika tespiti, araştırma, planlama, programlama, yönetim, ve denetim gibi işlerde görevli ve yetkili olanlar da memur sayılır. “ ifadeleriyle tanımlanmıştır.
- b) Sözleşmeli Personel :
657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 4’ maddesinin b fıkrasında sözleşmeli personel “Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, kurumun teklifi üzerine Devlet Personel Dairesi ve Maliye Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlar Kurulunca geçici olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir. (36 ncı maddenin II – Teknik Hizmetler Sınıfında belirtilen görevlerde yukarıdaki fıkra uyarınca çalıştırılanlar için, işin geçici şartı aranmaz.) Bunlara ödenebilecek ücretlerin üst sınırları Bakanlar Kurulunca kararlaştırılır. Ancak, yabancı uyrukluların; tarihi belge ve eski harflerle yazılmış arşiv kayıtlarını değerlendirenlerin mütercimlerin; tercümanların; dava adedinin azlığı nedeni ile kadrolu avukat istihdamının gerekli olmadığı yerlerde avukatlarını, kadrolu istihdamın mümkün olamadığı hallerde, Bakanlar Kurulunca tespit edilecek esas ve şartlarla tabip veya uzman tabiplerin; Adli Tıp Müessesesi uzmanlarının; Devlet Konservatuvarları sanatçı öğretim üyelerinin; İstanbul Belediyesi Konservatuvarı sanatçılarının; Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve dış kuruluşlarda belirli bazı hizmetlerde çalıştırılacak personelin de zorunlu hallerde sözleşme ile istihdamları caizdir.
Sözleşmeli personel ; memur ve hizmetli tanımı dışında kurumlarda sözleşmeli olarak istihdam edilen personeli kapsamaktadır.” İfadeleriyle tanımlanmıştır.
c)Geçici Personel:
657 sayılı kanunun 4.maddesinin c bendine göre, geçici personel: “Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Dairesinin ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılanlar ve işçi sayılmayan kimselerdir.” Şeklinde ifade edilmiştir.
Sözleşmeli personel; personel kanunu hükümlerine göre aylık değil Bakanlar Kurulunca belirlenecek esas ve ölçülere göre ücret almaktadırlar.
- d) İşçiler:
657 sayılı kanunun 4.maddesinin d fıkrasında; “(A), (B) ve (C) fıkralarında belirtilenler dışında kalan kişilerdir.” İfadeleriyle tanımlanmıştır. Bunlar hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz. 1475 Sayılı İş Kanuna tabi olarak çalışan işçiler.
2- 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa Göre Aylık Alanlar: Subay, astsubaylar, harp okulları, askeri fakülteler, yüksek okullar ve astsubay okullarında öğrenim yapan askeri öğrencilerdir. )
3- 2914 sayılı Yüksek Öğretim Kanununa göre aylık alanlar:
4- 2802 Sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununa göre aylık alanlar: Adli ve İdari yargı hakim ve savcıları,
5- 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa göre aylık alanlar: Uzman Erbaşlar
6- 3466 Sayılı Uzman Jandarma Kanununa göre aylık alanlar: Uzman Jandarmalar
7- 657 Sayılı Kanuna tabi olmamakla birlikte, henüz özel kanunlarında gerekli düzenlemeler yapılmadığından aylıklarını bu kanuna göre alanlar: 657 sayılı kanunun 1.maddesinin değişik ikinci fıkrasında, bu kanuna tabi olmayan personelin kimlerden ibaret bulunduğu açıklanmış, ve bunlar hakkında kendi özel kanunlarının uygulanması öngörülmüştür.
657 sayılı kanuna tabi olmamakla birlikte, özel kanunlarında gerekli düzenlemeler yapılmadığından, aylıklarını bu kanuna göre almaya devam eden personel ise aşağıda belirtilmiştir.
1) Sayıştay meslek mensupları ve Sayıştay Savcı ve Yardımcıları (Ek.Geçici Mad. 7)
2) Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ve Üyeleri (Ek geçici madde 4)
3) Genelkurmay Mehteran Bölüğü Sanatkarları (Ek Geçici Madde 17)
4) Devlet Tiyatrosu ile Opera ve Balesinin sanatkar memurları, uygulayıcı uzman memurları ve stajyerleri (Ek Geçici Madde 12)
5) Belediye Opera ve Tiyatroları ile şehir ve belediye konservatuarları orkestralarının sanatkar memurları, uzman memurları, uygulayıcı uzman memurları ve stajyerleri (Ek Geçici 12.madde )
6) Emniyet Teşkilatı mensupları (Ek geçici 54.madde)
8-1475 Sayılı İş Kanunu Kapsamında işçi olarak istihdam edilenler.
Yukarıda belirtilen yasalar ve statüler çerçevesinde öncelikle Devletle direk finansman bağı olan Genel Bütçeli, Katma Bütçeli, Özel Bütçeli Döner Sermayeli Kurum ve kuruluşlarla, fonlarda çalışanlar ile Özerk Bütçeli Kamu İktisadi Kuruluşlarında yer alan istihdam şekilleri, bu istihdam şekillerine yön veren çeşitli personel kanunuları çerçevesinde kamu personeli maaş ve ücret rejimi açıklanacak ve irdelenecektir.
kaynak: Ömer Köse
Maliye Bakanlığı
Muhasebat Başkontrolörü
SMMM, MSA