YENİDEN DEĞERLEME İLE İLGİLİ MÜKELLEFLERİN KAPSAMI NEDİR?
YENİDEN DEĞERLEME İLE İLGİLİ MÜKELLEFLERİN KAPSAMI
VUK.’nun Mükerrer 298. Maddesine göre, bilanço esasına göre defter tutan Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri (İmtiyazlı Şirketler hariç, kollektif, adi komandit ve adi şirketler dahil) bilançolarına dahil amortismana dahil iktisadi kıymetleri ve bu kıymetler üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları, her hesap dönemi sonu itibariyle yeniden değerleyebilirler. Bu bağlamda yeniden değerleme ile ilgili olarak mükellefleri üç gruba ayırabiliriz:
3.1. Yeniden Değerleme Yapması Zorunlu Mükellefler
V.U.K. ‘nun Mükerrer 298. Maddesine göre, İktisadi Devlet Teşekküllerinin yeniden değerleme yapmaları zorunludur.
3.2. Yeniden Değerleme Yapamayacak Mükellefler
Yeniden değerleme yapamayacak olan mükellefler şunlardır:
a) İmtiyazlı Şirketler. (1)
b) Dar mükellef durumunda bulunan Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri. (2)
c) İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler.
d) Serbest meslek kazanç defteri tutan serbest meslek erbabı.
e) Zirai işletme hesabı esasına göre kazançları tesbit edilen çiftçiler.
Sermayesinin tamamı Hazineye ait olan İktisadi Devlet Teşekkülleri dışında kalan, Kurumlar Vergisi mükellefiyeti bulunmayan, kanunla kurulan ve baskın özelliği kamu hizmeti görmek olan Kamu İktisadi Teşebbüsleri.
g) Genel ve katma bütçeli idarelere bağlı olarak faaliyette bulunan döner sermayeli kurumlar.
3.3. Yeniden Değerleme Yapabilecek Mükellefler
Yeniden değerleme yapabilecek olan mükellefler şunlardır:
a) Bilanço esasına göre defter tutan kollektif, adi komandit ve adi şirketler,
b) Bilanço esasına göre defter tutan ferdi işletme sahibi gelir vergisi mükellefleri,
c) Bilanço esasına göre defter tutan Kurumlar Vergisi mükellefleri (Anonim Şirketler, Limited Şirketler, Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler)
d) Kooperatifler.
e) İktisadi Kamu Müesseseleri ile dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler,
Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu ve Petrol Kanunu’na göre kurulmuş olan ve yabancı ortağı olan kurumlar.
g) İş ortaklıkları. (3)
Yukarıda belirtilen mükelleflerin işletmelerinde kayıtlı iktisadi kıymetleri yeniden değerlemeye tabi tutmaları kendi teklerine bırakılmıştır. Dileyen mükellefler bilançolarında kayıtlı iktisadi kıymetleri yeniden değerleme hükümlerinden yararlandırmayarak mevcut durumlarını muhafaza edebilirler.