Vekalet Atamalarda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?
VEKALETEN ATAMALARDA USUL
Asaleten atamalarda uygulanacak usul neyse vekaleten atamalarında aynı usulle yapılması gerekmektedir. Yani asil memuru hangi makam atıyorsa vekil memuru da aynı makam atamalıdır. DMK’nın 86 ncı maddesinde “atama” deyimi kullanıldığından, vekaleten atama işlemlerinde 2451 sayılı “Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanun” hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. Vekalet görevinin geçerli olabilmesi için usulüne uygun bir atama yapılması gerekmektedir. Örneğin boş bir kaymakamlık kadrosuna vekaleten atama yapılması İçişleri Bakanının onayı ile mümkündür. Bu onayın vali tarafından verilmesi, vekaleten atamayı geçersiz kılar.
Bir memurun belirli bir göreve vekaleten atanması, o göreve asaleten atanma usulüne tabidir. Çalışma Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki 4841 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde; bakanlık memurlarından 5 ve daha yukarı derecede bulunanların müşterek karar ve Cumhurbaşkanının onayı ile atanacakları hükme bağlandığına ve davacının İşçi Sağlığı Genel Müdürlüğüne vekalet edeceği yolunda bu usulle alınmış herhangi bir onay olmadığından kendisine vekalet maaşı ödenmemesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.[1]
Vekalet onayı, asili atamaya yetkili makam tarafından verilmemişse, vekil olarak atanan kişi fiilen vekalet görevini yapsa dahi vekalet aylığı verilmeyecektir. Vekalet aylığı, atamaya yetkili makamın atama onayını müteakiben vekilin vekalet görevine başladığı tarihten itibaren verilecektir. Nitekim, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün BÜMKO-KY-10-115508-2512 sayılı görüşü şu şekildedir.
“…Kanunun 86 ncı maddesinde “atama” deyimi kullanıldığından vekaleten atama işlemlerinde de 2451 sayılı “Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanun” hükümlerinin uygulanması zorunlu bulunduğundan tasarrufu Bakanlığa ait bir kadroya Rektörlük Onayı ile atama yapılması mümkün değildir.
Bu itibarla, Rektörlüğünüzce 6.10.1998 tarihinden itibaren Döner Sermaye Saymanlık görevini vekaleten yürütmesi istenilen …….. ………’nın, bu kadroya vekaleten atanma işlemi 7.3.1989 tarihinde makamdan onay alınarak gerçekleştiğinden ilgiliye bu tarihten öncesi için ödeme yapılması mümkün bulunmamakta olup, 7.3.1989 tarihini müteakiben görevine başladığı tarihten itibaren anılan Kanunun 175 inci maddesi uyarınca 1/3 oranında vekalet aylığının ödenmesi gerekmektedir.”
Bazı görevlere yapılacak atamalarda, özel şartlar gerekmektedir. 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanununun 15 inci maddesine göre; ita amirliği, saymanlık ve tahakkuk memurluğu görevleri bir kişide birleşemez. Örneğin, Malmüdürünün Kaymakamlık görevine vekalet edebilmesi için malmüdürlüğü görevinin bir başkasına devredilmesi gerekmektedir. Yine, Kefalet Kanununa göre saymanların, sayman mutemetlerini denetlemesi nedeniyle malmüdürlüğü görevine vekalet edecek olan veznedarların görevini bırakması ve veznedarlık görevine de bir başkasının vekalet etmesi gerekmektedir.
[1] 5.D.7.6.1978 T; E.1975/9622 K.1978/2108