Tek Taraflı Borçlar Ne Demek? Tek Taraflı Borçlar Nelerdir? (Borçlar Kanunu)

Tek Taraflı Borçlar Ne Demek? Tek Taraflı Borçlar Nelerdir? (Borçlar Kanunu)

Hukûkî işlemin tek taraflı irade beyanına dayanması durumunda, bu işlemin borç doğurup doğurmayacağı tartışmalıdır. Çünkü, bu tür hukûkî muamelelerde tek taraflı bir rıza (irade) bulunmakta, buna muhatap olacak karşı rıza (irade) bulunmamaktadır. Örneğin belli bir iş veya hizmet karşılığında üçüncü kişi ya da kişilere bir ücret veya mükafat vadinde bulunma esasına dayanan cuâle işlemi, böyle bir va’dde bulunan kişi için borç kaynağı olabilir mi? Şafiî ve Hanbeli hukukçular, tek taraflı iradeye dayanan cuâlenin borç kaynağı olacağını ilke olarak benimsemişlerdir. Cuâleden faydalanabilmek için işi yapan kişi ya da kişilerin mükafat va’dinden haberleri olması gerektiğini savunmuşlardır. Bu anlayışa göre mükafat va’dinin tek taraflı irade beyanı, icap; bu va’de dayanarak, iş yapmanın da, zımnî bir kabul olarak değerlendirildiği anlaşılmaktadır. Hanefi hukukçular ise diğer fakihler gibi cuâleyi borç kaynağı olarak kabul etmiş ancak, bunun borç kaynağı olmasını tek ya da iki taraflı iradeye değil, şer’î nasslara dayandırmışlardır. (tek taraflı irade beyanına dayanan kefâlet, ikrâz, hibe, âriyet, adak vb. tasarruflar için bkz., Karaman II-41, 45)