Klasik Türk Müziğinde Diyez ve Bemoller Nelerdir?
Klasik Türk Müziğinde Diyez ve Bemoller Nelerdir?
Klasik türk müziğide bemol ve diyezler farklı şekillerde gösterilir.
Bunun nedeni klasik türk müziğinde, batı müziğinden farklı olarak koma denilen birimle iki nota arası ölçülme durumu söz konusudur….
İşte detaylar…
TÜRK MÜZİĞİNDE DİYEZ VE BEMOLLER
Bir tam ses dokuz komadır. Batı müziğinde tam sesi iki eşit parçaya bölüp, birine diyez, diğerine bemol demişler.
Örnek: LA.____+____.Sİ perdesi
——–#la(diyez) – si(bemol)
İki sesin bölündüğü nokta: LA sesinin diyezi, Sİ sesinin bemolü olur. Her ikisinin koma değeri dört buçuk(4,5) komadır.
Buna göre, DİYEZ: Sesi yarım ton inceltir. BEMOL: Sesi yarım ses(ton) kalınlaştırır.Batı müziğinde, diyez-bemol sistemi budur.
Türk müziğinde dokuz(9) koma olan tam ses aralığını dokuz eşit parçaya bölmüşler, her parçaya koma demişler. Bu düzene göre yarım ses dört koma dır, bakiyye olarak adlandırılır. Şimdi “UD” enstrumanına göre “BEMOL” sistemini görelim. Alttan üçüncü tel “LA” sesi ile “Sİ” perdesini ele alalım:
LA._ _ _ _ _ _ _ _ _.Sİ perdesi
—9..8.7.6.5.4.3.2.1
Si perdesinden LA sesine doğru parmağımızı bir koma sola kaydırırsak (yaklaşık yarım santim) Si koma bemol olur. Si sesi dokuzda bir ton kalınlaşır. Parmağımızı Si perdesinden La sesine doğru dört koma(yaklaşık iki santim) sola kaydırırsak Si bakiyye bemol olur. Si sesi yarım ses kalınlaşır. Parmağımızı Si perdesinden La sesine doğru beş koma(yaklaşık 2,5 santim) sola kaydırırsak Si küçük mücennep bemolü olur. Makamlarda bize bunlar lazım. Büyük mücennep ve tanini bemollere hiç girmeyelim.
Konuyu toplayalım: Koma bemol’ün koma değeri bir koma dır. İşareti ” d ” harfi gibidir. Bakiyye bemol’ün koma değeri dört komadır. İşareti “b” harfi gibidir, uzantısında onu kesen yatay bir çizgi vardır. Küçük mücennep bemolün koma değeri beş komadır. İşareti “ b ” harfi gibidir. Türk müziğinde diyez sistemine örnek olarak FA -SOL ses aralığını vereceğim.
Ud’ da alttan ikinci tel.
FA._ _ _ _ _ _ _ _ _.SOL perdesi
——1.2.3.4.5..6.7.8.9
FA-SOL ses aralığını dokuz eşit parçaya bölüyoruz.FA perdesinden SOL perdesine doğru parmağımızı bir koma(yaklaşık yarım santim)sağa kaydırırsak, FA koma diyez olur. Patmağımızı FA perdesinden SOL perdesine doğru dört koma(yaklaşık iki santim) sağa kaydırırsak #FA bakiyye diyez olur fa sesi yarım ses incelir.Parmağımızı FA perdesinden SOL perdesine beş koma(yaklaşık ikibuçuk santim)sağa kaydırırsak küçük mücennep diyezi olur. Bize makamlarda bunlar lazım büyük mücennep ve tanini diyeze hiç girmeyelim.
Konuyu toparlarsak: Koma diyezin, koma değeri bir komadır. İşareti dikey bir çizgi üzerine onu kesen yatay ” = ” iki çizgi şeklindedir. Bakiyye diyezin koma değeri dört komadır. İşareti # bu şekildedir. Küçük mücennep diyezin koma değeri beş komadır. İşareti dikey bir çizgi üzerine onu kesen üç yatay çizgi,ortadaki yatay çizgi iki yatay çizgiden biraz uzuncadır. Bunları ezberlersek makamlarda kolaylık çekeriz. Size kolay gelsin.
AŞAĞIDAKİ TABLODA DİYEZ VE BEMOL İŞARETLERİ GÖSTERİLMEKTEDİR.
DİKKAT!… “F” HARFİNİN ÜZERİNDEKİ YAZI “SEMBOLÜ” OLACAK.BEMOL LİSTESİ SAĞ KENARDADIR.
