İdarenin İhaleyi İptal Yetkisi Sınırsız mı? (KİK)
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2016/017
Gündem No : 15
Karar Tarihi : 07.03.2016
Karar No : 2016/UH.I-740
1
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Aba Temizlik İnşaat Petrol Ürün. İmalat San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İzzetpaşa Mah. Mehmetçik Sokak Avcıl Apt. No: 11/1 ELAZIĞ
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Ordu İle Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği,
Bucak Mah. İbni Sina Cad. No: 18 Altınordu/ORDU
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/169645 İhale Kayıt Numaralı “Birliğimize Bağlı Ünye Devlet Hastanesinin İhtiyacı Olan Malzemeli Yemek Pişirme, Taşıma, Dağıtımı ve Sonrası Hizmetleri Alımı” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Ordu İle Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği tarafından 05.01.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Birliğimize Bağlı Ünye Devlet Hastanesinin İhtiyacı Olan Malzemeli Yemek Pişirme, Taşıma, Dağıtımı ve Sonrası Hizmetleri Alımı” ihalesine ilişkin olarak Aba Temizlik İnşaat Petrol Ürün. İmalat San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 29.02.2016 tarih ve 13027 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.02.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/563 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; 21.01.2016 tarihinde idareye yaptıkları şikâyet başvurularının reddedilmesi üzerine Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulundukları, başvuruları üzerine 17.02.2016 tarihli ve 2016/UH.I-568 sayılı Kurul kararın alındığı, idarece anılan Kurul kararının gereklerinin yerine getirmesi gerekirken 26.02.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin iptaline karar verildiği, oysaki ilk ihale komisyonu kararında yer alan ihalenin iptal gerekçelerinin Kurul kararı ile geçersiz kaldığı, dolayısıyla idarece verilen ihalenin iptali kararının iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, bu Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri, aynı maddenin onbirinci fıkrasında ise başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak ihale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline karar verileceği hükme bağlanmıştır.
Ordu İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği tarafından gerçekleştirilen inceleme konusu ihalenin adının “Birliğimize Bağlı Ünye Devlet Hastanesinin İhtiyacı Olan Malzemeli Yemek Pişirme, Taşıma, Dağıtımı ve Sonrası Hizmetleri Alımı” olduğu,
Başvuru konusu ihaleye 7 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca Ferah Yemek. Tem. Nak. İnş. Taah. Turizm. Yaz. Ser. Hizm. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif mektubu sunmadığı, Eylül Yemek. Per. Tem. Site Yön. Danış. Hiz. İnş. Turizm Nak. ve Tic. Ltd. Şti. – Zigana Per. Bak. Yem. Tem. Mühen. Servis Org. ve Danış. Hiz. İnş. Turizm Nak. Sera. Yaz. Bil. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının Eylül Yemek. Per. Tem. Site Yön. Danış. Hiz. İnş. Turizm Nak. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik için sunulan sözleşmenin temizlik hizmeti sözleşmesi olduğu, Atak İnş. Nak. Turizm Tekst Maden Enerji Gıda Toplu Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Çolakoğlu Yem. Tem. Turizm Yaz İlet. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile Varan Hünkar Gıda Ltd. Şti.nın teklif tutarının asgari işçilik maliyetinin altında olduğu, Aba Tem. İnş. Petrol Ürün. İma. San. Tic. Ltd. Şti. ve Filiz Gıda Tarım Hayvan. Ambalaj Teksil İnş. Turizm Nak. Toplu Tem. Oto. Pazar. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin ihalede geçerli en düşük geçerli teklifin üzerinde olduğu gerekçesiyle söz konusu tekliflerin değerlendirme dışı bırakıldığı, 14.01.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Hane Kurum. Yem. San. Tic. A.Ş. üzerinde bırakılmasına karar verildiği,
Aba Tem. İnş. Petrol Ürün. İma. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyim belgesi ile bilançolarının mevzuata uygun olmadığı iddiaları ile 21.06.2016 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarenin 22.01.2016 tarihli şikâyete cevap yazısı ile başvurunun reddedildiği, bunun üzerine anılan istekli tarafından 27.01.2016 tarihinde Kurum kaydına alınan dilekçe ile Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu,
Söz konusu itirazen şikâyet başvurusu sonucu alınan 17.02.2016 tarihli ve 2016/UH.I-568 sayılı Kurul kararında “…Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Hane Kurum. Yem. San. Tic. A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması, başvuru sahibi Aba Tem. İnş. Pet. Ürn. Tekstil İml. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Filiz Gıda Tarım Hayvan. Ambalaj Teksil İnş. Turizm Nak. Toplu Tem. Oto. Pazar. San. ve Tic.
Ltd. Şti.nin teklifinin ise değerlendirmeye alınması, ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin belirlenerek sonuçlandırılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.” kararının verildiği,
Anılan Kurul kararının uygulanması amacıyla idarece 26.02.2016 tarihinde alınan ihale komisyonu kararında “…İhale komisyonunca verilen ilk kararda teklif fiyatı ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenen Hane Kurum. Yem. San, Tic. A.Ş.nin teklifinin Kamu İhale Kurulunca verilen karar ile değerlendirilme dışı bırakılması üzerine ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi gereken Aba Tem. İnş. Pet. Ürn. Tekstil İmi. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Filiz Gıda Tarım Hayvan. Ambalaj Teksil İnş. Turizm Nak, Toplu Tem. Oto. Pazar. San. ve Tic. Ltd. Şti ’nin tekliflerinin idaremizce yapılan daha önceki ihale fiyatlarına göre çok yüksek olduğu, ayrıca çevre illerinde yapmış olduğu ihale fiyatlarının da çok üzerinde olduğu, ihalenin 3 yıllık yapılmasının belirsizliğe neden olarak ihale fiyatlarını yükselttiği, ihale süresinin azaltılarak tekrar ihaleye çıkılmasının kamu yararına olacağı, idaremizin yaptığı harcamalar nedeniyle hesap verme sorumluluğunun da bulunduğu, … komisyonumuzca alınan ilk kararda ikinci avantajlı teklif olarak belirlenmeyen Aba Tem. İnş. Pet. Ürn. Tekstil İmi. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi durumunda ihale yetkilisinin takdir yetkisinin olmayacağı, istekliyi sözleşmeye davet etmesinin zorunlu olacağı, ancak isteklilerin tekliflerinin piyasa koşullarına göre çok yüksek olduğu, Ünye Devlet Hastanesi tarafından yapılan 17.02.2016 tarihli 2016/36055 İKN’li Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri alımı pazarlık ihalesinde normal yemek fiyatlarının işçilik dahil 5,57 TL civarında olduğu, Aba Tem. İnş. Pet. Ürn. Tekstil İmi. San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasının ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi seçildiğinde yaklaşık normal yemek fiyatının işçilik dahil 7,00 TL civarında olduğu ve ayrıca söz konusu ihalenin birliğimize bağlı sağlık tesisleri için yeni yapılacak olan yemek ihalesi ile birlikte yapılması durumunda rekabetin daha fazla sağlanacağı düşünüldüğünde bu doğrultuda kaynakların verimli ve uygun şartlarda kullanılamayacağı anlaşıldığından tüm tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edilmesi uygun görülmüştür.” şeklinde ifade edilen gerekçelerle ihalenin iptal edildiği anlaşılmıştır.
İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.
İdarenin iptal gerekçesinde, “ihalenin yıllık yapılmasının belirsizliğe neden olarak ihale fiyatlarını yükselttiği, ihale süresinin azaltılarak tekrar ihaleye çıkılmasının kamu yararına olacağı, idarenin yaptığı harcamalar nedeniyle hesap verme sorumluluğu da bulunduğu…bu doğrultuda kaynakların verimli ve uygun şartlarda kullanılamayacağı ” değerlendirmelerine yer verdiği görülmektedir.
İlgili mevzuat düzenlemeleri nedeniyle kaynakları etkin – verimli kullanma ve yaptığı harcamalar nedeniyle hesap verme sorumluğu bulunan idarenin ihale komisyonu kararında fiyat rekabetinin oluşmadığı ve bu nedenle kaynakların verimli kullanılamayacağı yönündeki
değerlendirmelerine, yaptığı harcamalarla ilgili olarak hesap verme sorumluluğu kendine ait olduğu, ihtiyaçlarını uygun şartlarla sağlama zorunluluğu bulunduğu, ayrıca ihtiyacının nitelik ve miktarını belirleme yetkisine sahip idarenin ihale süresini kısaltma noktasında da takdir yetkisine sahip olduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
Mahmut GÜRSES
Başkan
Kazım ÖZKAN
II. Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
Dr. Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
KARŞI OY
Başvuru sahibinin ihalenin iptaline ilişkin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiaları kapsamında Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin ihalenin iptaline ilişkin iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Ordu İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği tarafından gerçekleştirilen inceleme konusu ihalenin adının “Birliğimize Bağlı Ünye Devlet Hastanesinin İhtiyacı Olan Malzemeli Yemek Pişirme, Taşıma, Dağıtımı ve Sonrası Hizmetleri Alımı” olduğu,
Başvuru konusu ihaleye 7 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca Ferah Yemek. Tem. Nak. İnş. Taah. Turizm. Yaz. Ser. Hizm. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif mektubu sunmadığı, Eylül Yemek. Per. Tem. Site Yön. Danış. Hiz. İnş. Turizm Nak. ve Tic. Ltd. Şti. – Zigana Per. Bak. Yem. Tem. Mühen. Servis Org. ve Danış. Hiz. İnş. Turizm Nak. Sera. Yaz. Bil. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın Eylül Yemek. Per. Tem. Site Yön. Danış. Hiz. İnş. Turizm Nak. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik için sunulan sözleşmenin temizlik hizmeti sözleşmesi olduğu, Atak İnş. Nak. Turizm Tekst Maden Enerji Gıda Toplu Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Çolakoğlu Yem. Tem. Turizm Yaz İlet. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile Varan Hünkar Gıda Ltd. Şti.’nın asgari işçilik maliyetinin altında olduğu, Aba Tem. İnş. Petrol Ürün. İma. San. Tic. Ltd. Şti. ve Filiz Gıda Tarım Hayvan. Ambalaj Teksil İnş. Turizm Nak. Toplu Tem. Oto. Pazar. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin ihalede geçerli en düşük geçerli teklifin üzerinde olduğu gerekçesiyle söz konusu tekliflerin değerlendirme dışı bırakıldığı, 14.01.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Hane Kurum. Yem. San. Tic. A.Ş.’nin üzerinde bırakılmasına karar verildiği,
Aba Tem. İnş. Petrol Ürün. İma. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyim belgesi ile bilançolarının mevzuata uygun olmadığı iddiaları ile 21.06.2016 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarenin 22.01.2016 tarihli şikâyete cevap yazısı ile başvurunun reddedildiği, bunun üzerine anılan istekli tarafından 27.01.2016 tarihinde Kurum kaydına alınan dilekçe ile Kurum’a itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu,
Söz konusu itirazen şikâyet başvurusu sonucu alınan 17.02.2016 tarih ve 2016/UH.I-568 sayılı Kurul kararında “…Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Hane Kurum. Yem. San. Tic. A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması, başvuru sahibi Aba Tem. İnş. Pet. Ürn. Tekstil İml. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Filiz Gıda Tarım Hayvan. Ambalaj Teksil İnş. Turizm Nak. Toplu Tem. Oto. Pazar. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise değerlendirmeye alınması, ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin belirlenerek sonuçlandırılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.” kararının verildiği,
Anılan Kurul Kararı’nın uygulanması amacıyla idarece 26.02.2016 tarihinde alınan ihale komisyonu kararında “…İhale komisyonunca verilen ilk kararda teklif fiyatı ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenen Hane Kurum. Yem. San, Tic. A.Ş.nin teklifinin Kamu İhale Kurulunca verilen karar ile değerlendirilme dışı bırakılması üzerine ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi gereken Aba Tem. İnş. Pet. Ürn. Tekstil İmi. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Filiz Gıda Tarım Hayvan. Ambalaj Teksil İnş. Turizm Nak, Toplu Tem. Oto. Pazar. San. ve Tic. Ltd. Şti ’nin tekliflerinin idaremizce yapılan daha önceki ihale fiyatlarına göre çok yüksek olduğu, ayrıca çevre illerinde yapmış olduğu ihale fiyatlarının da çok üzerinde olduğu, ihalenin 3 yıllık yapılmasının belirsizliğe neden olarak ihale fiyatlarını yükselttiği, ihale süresinin azaltılarak tekrar ihaleye çıkılmasının kamu yararına olacağı, idaremizin yaptığı harcamalar nedeniyle hesap verme sorumluluğunun da bulunduğu, … komisyonumuzca alınan ilk kararda ikinci avantajlı teklif olarak belirlenmeyen Aba Tem. İnş. Pet. Ürn. Tekstil İmi. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi durumunda ihale yetkilisinin takdir yetkisinin olmayacağı, istekliyi sözleşmeye davet etmesinin zorunlu olacağı, ancak isteklilerin tekliflerinin piyasa koşullarına göre çok yüksek olduğu, Ünye Devlet Hastanesi tarafından yapılan 17.02.2016 tarihli 2016/36055 İKN’li Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri alımı pazarlık ihalesinde normal yemek fiyatlarının işçilik dahil 5,57 TL civarında olduğu, Aba Tem. İnş. Pet. Ürn. Tekstil İmi. San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasının ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi seçildiğinde yaklaşık normal yemek fiyatının işçilik dahil 7,00 TL civarında olduğu ve ayrıca söz konusu ihalenin birliğimize bağlı sağlık tesisleri için yeni yapılacak olan yemek ihalesi ile birlikte yapılması durumunda rekabetin daha fazla sağlanacağı düşünüldüğünde bu doğrultuda kaynakların verimli ve uygun şartlarda kullanılamayacağı anlaşıldığından tüm tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edilmesi uygun görülmüştür.” şeklinde ifade edilen gerekçelerle ihalenin iptal edildiği anlaşılmıştır.
İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.
İdarenin iptal gerekçesinde, geçerli teklif sahibi isteklilerin tekliflerinin ihalenin 3 yıllık yapılmasının kaynaklı oluşan belirsizlik nedeniyle piyasa fiyatlarının üzerinde olduğu, ayrıca anılan ihalenin birliklerine bağlı sağlık tesisleri için yapılacak yemek ihalesi ile birlikte yapılması durumunda rekabetin daha fazla sağlanacağının değerlendirildiği görülmektedir.
İnceleme konusu ihaleye ait ihale onay belgesinde ihale konusu iş için kullanılabilir ödenek tutarının 10.000.000,00 TL, revize edilen yaklaşık maliyetin 9.056.429,64 TL olduğu, geçerli iki tekliften biri olan başvuru sahibinin teklif bedelinin 8.753.918,64 TL, diğer geçerli teklif sahibi Filiz Gıda Tarım Hayvan. Ambalaj Teksil İnş. Turizm Nak. Toplu Tem. Oto. Pazar. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklif bedelinin ise 8.905.200,82 TL olduğu, söz konusu teklif bedellerinin yaklaşık maliyetten daha düşük olduğu ve ödenek tutarının anılan teklif bedelleri için yeterli olduğu belirlenmiştir. Buna göre, idarenin iptal gerekçesi değerlendirildiğinde, başvuru konusu ihalenin açık ihale usulü ile yapıldığı, 40 adet ihale dokümanının satın alındığı ihaleye 7 isteklinin katıldığı, ihalede geçerli iki teklifin bulunduğu ve geçerli tekliflerin yaklaşık maliyetin (8.753.918,64 TL ve 8.905.200,82 TL) altında olduğu anlaşılmış olup, geçerli tekliflerin piyasa fiyatı ile karşılaştırılması sonucunda tespit edilen fiyat farkının ihalenin iptali için yeterli bir gerekçe olmadığı değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin ihalenin iptaline ilişkin iddiaları kapsamında yapılan incelemeye göre, idarenin iptal kararının iptaline ilişkin “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle, Kurul çoğunluğunca alınan karara katılmıyoruz.
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Dr. Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi