Herşey Dahil Seminere Katılan Memurun Harcırahı Nasıl Hesaplanır?
Sayıştay Temyiz Kurulu 02.02.2016 tarihli kararında “Herşey Dahil”Seminere Katılanlara Konakladıkları Günler İçin Gündelik Ödenmeyeceği yönünde karar verdi.Özellikle son yıllarda kamu kurum ve kuruluşlarınca personellerine yönelik olarak düzenlenen kurs ,seminer ve görevde yükselme eğitimleri çoğunlukla denize sahili olan illerde 5 yıldızlı otellerde yapılmaktadır.Yapılan bu görevlendirmeler de otelde konaklanan günler için çoğu kurum hem yevmiye hemde konaklama ücreti ödemektedir. Kursa ve seminere katılan personeller konaklanan otellerde bir gecelik konaklama ücreti için ödedikleri tutarları bu şekildeki ödemeler sayesinde karşılayabilmektedirler.
Aşağıda yayımlamış olduğumuz sayıştay kararında sayıştay temyiz kurulu herşey dahil olarak düzenlenen seminerlere katılan personele oteldeki konakladıkları günler için ayrıca yevmiye verilmesine gerek olmadığı yönünde karar vermiştir.Ancak ilgili karar incelendiğinde kararda bahsi geçen herşey dahil seminer özel kurs veya firmalarca düzenlenen eğitim bedeli olarak faturalandırılan seminerleri içermektedir.
Paket program olarak düzenlenen eğitimlerde örneğin beş günlük eğitim bedeli olarak belli bir miktar ücret istenmekte bu eğitime katılanların ise eğitimin düzenlendiği otelde ayrıca bir ücret ödemeden kalınabileceği şekilde organize edilmektir.
Sayıştay kararında otelde kalınılan günler için ayrıca yevmiye ödenemeyeceğine hükmedilirken harcırah kanununda yevmiyenin hangi gerekçe ile ödendiğinden bahsedilerek otelde kalınılan günlerde geçici görevli personelin yemek için herhangi bir ödeme yapmadığından dolayı yevmiye almaması gerektiğine karar verilmiştir.Ancak yapılan bu değerlendirmenin 34 seri nolu harcırah kanunu genel tebliğinin 4 numaralı bendinde yer alan “6245 sayılı harcırah kanunun 37.maddesinin 2.fıkrası yürürlükten kaldırılmış olup mesleki bilgilerini arttırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan kurs veya okullara gönderilen memur ve hizmetlilerin yemeleri ve yatmaları kurumlarınca SAĞLANSA bile gündelikleri TAM OLARAK ÖDENECEKTİR””hükmüne de ayrışık düştüğü yönündeki fikrimizi de site olarak beyan ederek Sayıştay Kararını yazımız ekinde yayımlıyoruz.
Sayıştay Temyiz Kurulu 02.02.2016 tarihli kararı
1- 158 sayılı ilamın 4 üncü maddesiyle; … ilinde “her şey dahil” konaklamalı olarak düzenlenen çeşitli seminerlere katılan personele konakladıkları günler için de gündelik ödenmesi sonucu … TL. kamu zararına neden olunduğu gerekçesiyle tazmin hükmü verilmiştir.
Sorumlu dilekçesinde:
Maddede belirtilen harcırah ödemeleri aşağıda belirtilen harcırah kanunu hükümlerine göre ödenmiştir: Buna göre; “Muvakkat vazife harcırahı”
Madde14- Aşağıda gösterilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek ikematgah veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak masrafları da ayrıca tediye olunur:
1. Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadıyla muvakkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere;
2. Yeni ve eski memuriyetlerine mütaallik bir meseleden dolayı bu kanuna tabi dava sebebiyle sanık veya davalı olarak (İşten el çektirilmiş olsun yere gönderilenlerden lehine netice hasıl olanlara;
3. Memuriyet merkezlerinin bulunduğu mahal dışındaki bir vazifeye vekaleten gönderilenlere;
4. Fiilen oturduğu mahalden gayrı bir yere açıktan vekaleten gönderilenlere, (yalnız gidiş ve dönüşleri için);
5. (Değişik: 12/1/1959-7187/1 md.) Muvakkat kaza salahiyeti ile gönderilenlerle”
“Yurtiçi ve yurtdışında kurslara katılanlara verilecek gündelik:
Madde 37- (Değişik: 11/12/1981-2562/15 md.)
Mesleki bilgilerini artırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan kurs veya okullara gönderilenlere, bu Kanuna göre geçici görev gündeliği verilir.
(İkinci fıkra mülga: 14/1/1988 – KHK – 311/15 md.)
Bu maksatla yabancı memleketlere gönderilenlere özel anlaşmaları gereğince, yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı gündeliklerinden indirilir.
Yurtiçinden veya yurtdışından sağlanan burslara dayanılarak veya aylıkları transfer edilmek suretiyle staj ve öğrenim amacıyla yurtdışına gönderilenlere bu madde hükmü uygulanmaz. Bunlarla ilgili kanun hükümlerine göre müstehak oldukları ödeme yapılır.”
Madde hükümlerinin incelenmesinden de anlaşılacağı üzere seminerlere katılan personele hiçbir kesinti yapılmaksızın tam gündelik ve ayrıca geliş ve gidişler için yol parası ödeneceğini,
Konuyla ilgili Sayıştay 6. Daire Kararında: 6245 sayılı Harcırah Kanununun 11.12.1981 tarih ve 2562 sayılı Kanunun 15’inci maddesi ile değişik 37’nci maddesinin, mesleki bilgilerini artırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan okul veya kurslara katılan memur ve hizmetlilerin kurs süresince yeme ve yatmalarının sağlanması halinde gündeliklerinde belli oranda indirim yapılmasını öngören 2’nci fıkrası 14.01.1988 tarih ve 311 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 15’inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. Dolayısıyla kanun koyucu anılan hükmü yürürlükten kaldırmakla mesleki bilgilerini artırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan kurs veya okullara gönderilen memur ve hizmetlilerin yemeleri ve yatmaları kurumlarca sağlansa bile günlüklerinin tam ödenmesini amaçlamıştır. Bu nedenle memuriyet mahalli dışında her şey dahil niteliğinde düzenlenen seminere katılan personele harcırahın unsurlarından olan yevmiyenin ödenmesinde mevzuata aykırı bir husus bulunmadığına karar verildiğini,
Sayıştay Başsavcılığının karşılamasında:
“İlamın 4. Maddesine İlişkin Olarak: ………. İlinde düzenlenen evlendirme seminerine “her şey dahil” olarak paket program çerçevesinde katılan personele ayrıca gündelik verilmesi hususunda Dairesince tazmin hükm olunulmuştur. Daire kararı yerindedir. Gerekçeli tazmin hükmünün korunmasının,” denilmiştir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü;
… ilinde “her şey dahil” konaklamalı olarak düzenlenen çeşitli seminerlere katılan personele konakladıkları günler için de gündelik ödendiği görülmüştür.
6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun:
-Tarifler başlıklı 3 üncü maddesinde (Değişik: 11/12/1981 – 2562/1 md.); bu kanunda geçen harcırah deyiminden bu kanuna göre ödenmesi gereken yol masrafı, gündelik, aile masrafı ve yer değiştirme masrafından birinin, birkaçının veya tamamının anlaşılması gerektiği,
-Harcırahın Unsurları başlıklı 5 nci maddesinde; harcırahın yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva ettiği,
-Muvakkat Vazife Harcırahı (Yol Masrafı ve Yevmiye) başlıklı 14 üncü maddesinin 1 inci fıkrasında; birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadıyla muvakkaten yurt içinde veya dışında başka” bir yere gönderilen memur ve hizmetlilere harcırah olarak yol masrafı ile yevmiye verileceği,
-Yurt içinde Yol Masrafı başlıklı 27 nci maddesinde; Yurt içinde yol masrafı, muayyen tarifeli nakil vasıtaları ile seyahatte, bu kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin birinci sütununda yazılı makam ve sıfatlar ile vazifeli aylık veya ücret tutarlarına göre aynı cetvelin ikinci sütununda yazılı mevkiin tarife üzerinden bilet parası ve muayyen tarifeli olmayan nakil vasıtalarıyla seyahat halinde ise 3 numaralı sütunda gösterilen nakil vasıtalarına göre ihtiyar olunan hakiki masraftan terekküp eder.
hüküm altına alınmıştır.
6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun anılan bu hükümleri, harcırahın ne anlam ifade ettiği, unsurlarının nelerden ibaret olduğu ve bu unsurlardan yol masrafı ve yevmiyenin ne surette tediye olunacağı hususlarını tereddüde mahal bırakmayacak şekilde izah etmiş bulunmaktadır. Kanun koyucunun geçici bir görev nedeniyle memur ya da hizmetliye yol masrafı ve yevmiyenin ödenmesini öngörmesindeki maksat, bu görev nedeniyle terettüp edecek hakiki masrafın karşılanmasını sağlamaktan ibarettir. Aksini düşünmek, kanun koyucunun aynı görev nedeniyle birden fazla harcırah ödenmesine cevaz vermekte olduğu anlamına gelir ki, bu husus kanunun lafzıyla ve ruhuyla bağdaşmayacaktır.
Açıklanan mevzuat hükmünden, geçici görevle şehir dışına gönderilen personele yeme, içme ve benzeri harcamaların karşılanması amacıyla gündelik verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda, her şey dahil paket program şeklinde düzenlenen eğitime katılan personele ayrıca gündelik verilmesi 6245 sayılı Harcırah Kanunu’na aykırılık teşkil etmektedir. Aksi takdirde, kalacak yer ve yeme içme gibi ihtiyaçları karşılanarak geçici göreve gönderilen personel ile bu ihtiyaçları karşılanmaksızın görevlendirilen personele aynı harcırahın ödenmesi anlamına gelecektir ki bu memurlar arasında büyük bir adaletsizliğe neden olacaktır.
Bu itibarla, 6.Daire tarafından 158 sayılı ilamın 4 üncü maddesine ilişkin verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, oyçokluğuyla,
(Üyeler … “Harcırah Kanunu’nun 5. maddesinde “Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder. İlgili, bu Kanun hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına müstahak olur.” hükmü yer almıştır. Harcırahın unsurları belirtilmiş ama yevmiyenin tanımı yapılmamış ve içeriği belirtilmemiştir. Yine 14. maddesinde muvakkat vazife ile görevlendirilenlere yevmiye ödeneceği belirtilmiş ancak yevmiyenin tanımı yapılmamış ve içeriği belirtilmemiştir. Genel olarak yevmiyenin konaklama ve üç öğün yemek bedelini kapsadığı yönünde bir kanaat bulunmaktadır. Ancak gerek Kanunun 41. maddesi ile düzenlenen, Kurumlarca temin edilen binalarda yatanların yevmiyelerinden yapılacak tenzilat hükmünün ilgası yevmiye ile konaklama bedeli arasındaki ilişkiyi koparmıştır. Harcırah kanununda yapılan değişiklikler artık yevmiyenin yemek bedeli karşılığı olmaktan da çıktığı ancak, memura memuriyet mahallinden ayrılmak zorunda bırakılması karşılığı verilen bir tazminat haline dönüştüğü görülmektedir. Bu nedenle tazmin hükmünün kaldırılması gerekir” şeklindeki ayrışık görüşlerine,
Üye … 6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun 14 üncü maddesinde “bir vazifenin ifası maksadıyla muvakkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere” harcırah ödeneceği, aynı kanunun değişik 37 nci maddesindeki mesleki bilgilerini artırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan okul veya kurslara katılan memur ve hizmetlilerin kurs süresince yeme ve yatmalarının sağlanması halinde gündeliklerinde belli oranda indirim yapılmasını öngören 2 nci fıkrası 14.01.1988 tarih ve 311 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 15 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. Dolayısıyla kanun koyucu anılan hükmü yürürlükten kaldırmakla mesleki bilgilerini artırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan kurs veya okullara gönderilen memur ve hizmetlilerin yemeleri ve yatmaları kurumlarca sağlansa bile günlüklerinin tam ödenmesini amaçlamıştır. Bu nedenle memuriyet mahalli dışında her şey dahil niteliğinde düzenlenen seminerler de mesleki bilgilerini arttırma ve motivasyon gayesi ile düzenlendiğinden seminere katılan personele harcırahın unsurlarından olan yevmiyenin ödenmesinde mevzuata aykırı bir husus bulunmadığı gerekçesiyle tazmin hükmünün kaldırılması gerekir” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı
Üye … 6245 sayılı Harcırah Kanununun 5 inci maddesinde; “ Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder. İlgili, bu kanun hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına müstahak olabilir.”; ve 14üncü maddesinde yer alan; “ Aşağıda gösterilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgâh veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur: 1. Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadıyla muvakkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere;” hükümleri açık olup verilecek yevmiyenin konaklama veya yemek bedeli olduğuna ilişkin her hangi bir işaret yoktur. Tarihi süreç içinde Kanunda yapılan değişiklikler, örneğin 41 inci maddenin ilga edilmesi gibi, dikkate alındığında yevmiyenin herhangi bir şeyin karşılığı olmayıp, memuriyet mahallinden başka yere gönderilen memura, bu ayrılığa karşılık ödenen bir tazminat mahiyetinde olduğunun kabulü gerekir. Bu itibarla daire kararının refi gerektiği yönündeki ayrışık görüşlerine karşı)
kaynak:mevzuatinyeri.com