Fatura Kesmeyen İsteklinin İş Hacmi Kriteri Kabul Edilir mi? (Kik Kararı)
Geçmiş Üç Yıl İçinde Faaliyet Gösteren Fakat Fatura Kesmeyen İsteklinin İş Hacmi Kriteri Kabul Edilir mi?
Özet: İhalenin gerçekleştirildiği yıldan üç önceki yıl ticari faaliyete geçen ancak bu yılların herhangi birinde hiç fatura kesmeyen bir firma, iş hacmini gösteren belgelerin istendiği ihalelere teklif verebilir mi?
Toplantı No : 2011/060
Gündem No : 109
Karar Tarihi : 25.08.2011
Karar No : 2011/UY.I-3010
Şikayetçi:
MEHMET AKİF YARDIMCI / MAKYAR İNŞAAT HAFRİYAT , YILDIZEVLER MAHALLESİ 4. CADDE 718. SOKAK YETKİN APT. NO:13/13 ÇANKAYA / ANKARA
İhaleyi yapan idare:
KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 13. Bölge Müdürlüğü, Fabrikalar Mah. Gazi Bulvarı 07108 ANTALYA
Başvuru tarih ve sayısı:
09.08.2011 / 37167
Başvuruya konu ihale:
2011/68360 İhale Kayıt Numaralı “(Antalya – Manavgat) Ayr. – (Başlar – İbradı) Ayr.- 3. Bl. Hd. Yolu (Takriben Km: 50+000 – 71+399 Kesimine Ait) Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İşleri İnşaatı” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
23.08.2011tarih ve B.07.6.KİK.0.06-101.04-.Y.[26.57].(0255)./2011-52Esayılı Esas İnceleme Raporunda;
Karayolları Genel Müdürlüğü 13. Bölge Müdürlüğütarafından 13.06.2011tarihinde açık ihale usulüile yapılan “(Antalya – Manavgat) Ayr. – (Başlar – İbradı) Ayr.- 3. Bl. Hd. Yolu (Takriben Km: 50+000 – 71+399 Kesimine Ait) Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İşleri İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Mehmet Akif Yardımcı / Makyar İnşaat Hafriyat’ın 21.07.2011tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 27.07.2011tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 09.08.2011tarih ve 37167sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.08.2011tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; iş hacmine ilişkin yeterlik kriterini karşılamak üzere sundukları faturalar arasında 2008 yılına ait fatura bulunmaması nedeniyle idarece tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 2008 yılında çeşitli ihalelere iştirak ettikleri, dolayısıyla üç yıllık belge sunma yeterliğine ve deneyimine sahip oldukları, ancak 2008 yılında herhangi bir iş yapmadıkları için o yıla ilişkin fatura kesmedikleri, bu nedenle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İhale ilan tarihi (23.05.2011) itibariyle yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 36 ncı maddesinde, iş hacmini gösteren belgelerin;
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki son üç yıllık dönemdeki her yıla ait toplam ciroları gösteren gelir tabloları,
b) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren son üç yılda düzenlenmiş faturalar,
Olduğu,
İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği;
a) Yaklaşık maliyeti eşik değerin yarısına eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde; son üç yıla ilişkin bu iki belgenin,
b) Yaklaşık maliyeti eşik değerin onda birinden eşik değerin yarısına kadar olan ihalelerde ise; son üç yıla kadarki yıllara ait bu iki belgenin,
İdarelerce istenilmesinin zorunlu olduğu, aday veya isteklilerin ise yeterlik kriterini sağladıklarını göstermek üzere bu iki belgeden birini sunmalarının yeterli olduğu hükme bağlanmış, açık ihale usulüyle yapılan ihaleler için; belgeleri sunulan yıllara ait tutarların toplamının 1/3’ünün; ciro için, teklif edilen bedelin % 25’inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarı için ise, teklif edilen bedelin % 15’inden az olmaması hususu, isteklilerin iş hacmine ilişkin yeterlik kriteri olarak düzenlenmiştir.
Aynı tarih itibariyle yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliğinin 36.2 nci maddesinde; “Yaklaşık maliyeti eşik değerin onda birinden eşik değerin yarısına kadar olan ihalelerde iş hacmini gösteren belgelerin istenilmesi durumunda, ihalenin yapıldığı yıldan önceki son üç yıla kadarki yıllara ait belgelerin sunulmasını istenecektir. Bu durumda; Uygulama Yönetmeliğinin “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasındaki kriterleri sağladıklarını göstermek üzere, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl ticari faaliyete geçen aday veya istekli son bir yıla ait belgeleri, ihalenin yapıldığı yıldan iki önceki yıl ticari faaliyete geçen aday veya istekli son iki yıla ait belgeleri, ihalenin yapıldığı yıldan üç önceki yıl ve daha önce ticari faaliyete geçen aday veya istekli ise son üç yıla ait belgeleri sunmak zorundadır.” açıklaması yapılmıştır.
Aktarılan düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde; ihale konusu işin yaklaşık maliyetinin eşik değere oranına göre; isteklilerin iş hacmini gösteren belgelerin hiç istenmemesi, son üç yıla kadarki bahsi geçen belgelerin istenmesi veya son üç yıla ilişkin söz konusu belgelerin istenmesi şeklinde bir ayrıma gidildiği anlaşılmaktadır. Buna göre; ihalenin gerçekleştirildiği yıldan bir veya iki önceki yıl ticari faaliyete geçen isteklilerin, iş hacmine ilişkin belgelerin istenmediği ihaleler haricinde yalnızca, son üç yıla kadarki iş hacmini gösteren belgelerin istendiği ihalelere katılabilmeleri mümkün olup bu ihalelerde söz konusu isteklilerce, faaliyette bulunulan, ihalenin gerçekleştirildiği yıldan önceki yıllara ilişkin iş hacmini gösteren belgelerin sunulması gerekmektedir. İhalenin gerçekleştirildiği yıldan üç önceki yıl veya daha önce ticari faaliyete geçen isteklilerin ise, son üç yıla kadarki veya son üç yıla ilişkin iş hacmini gösteren belgelerin istendiği ihalelerde, her durumda son üç yıla ilişkin belgeleri sunmaları zorunlu tutulmuştur. (Yeterlik kriterlerini son üç yılda sağlayamayanlar aday veya isteklilerce, son altı yıla kadarki belgelerin sunulabilmesi ve ihale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yılın, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmesine ilişkin Yönetmeliğin 36 ncı maddesi hükümleri saklıdır.)
Açık ihale usulü ile 13.06.2011 tarihinde gerçekleştirilen ve yaklaşık maliyeti (21.029.627,27 TL), 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 8 inci maddesinde yapım işleri için öngörülen eşik değerin (25.641.021,00 TL) yarısının üzerinde olan başvuruya konu ihalede, idari şartnamenin 7.4.3 üncü maddesinde, aktarılan mevzuat hükümlerine uygun olarak, son üç yıla ilişkin gelir tabloları veya faturaların istendiği belirlenmiştir.
Dolayısıyla, incelenen ihalede, 2008 yılında veya daha önce ticari faaliyete geçmiş olan, 2008, 2009 ve 2010 yıllarına ilişkin iş hacmini gösteren belgeleri sunan ve sunduğu belgelerdeki tutarlar ile ihale dokümanında öngörülen yeterlik kriterini sağlayan isteklilerin, iş hacmini gösteren belgelere ilişkin yeterliğe sahip olduğunun değerlendirilmesi mümkün olacaktır.
Başvuru sahibince sunulan iş hacmini gösteren belgelerin incelenmesinde; yapım işlerine ilişkin olarak 2009 ve 2010 yıllarına ait faturaların sunulduğu, 2008 yılına ilişkin herhangi bir faturanın sunulmadığı belirlenmiştir.
Diğer yandan, isteklilerce faaliyet halinde olunan ancak herhangi bir satış geliri elde edilemeyen yıl veya yıllar için, ciroyu gösteren gelir tablosunun sunulması halinde, gelir tablosundaki net satışların sıfır olacağı ve söz konusu gelir tablosunun bu haliyle, mevzuat uyarınca iş hacmini gösterir belge olarak kabul edileceği açıktır. Bununla birlikte, yine faaliyet halinde olunan ancak yapım işi geliri elde edilemeyen yıl veya yıllar için fatura sunulmasının ise mümkün olmadığı ortadadır. Dolayısıyla, bahse konu yıl veya yıllar için gelir tablosunda olduğu gibi sıfır bedelli bir fatura sunulamayacağından, söz konusu yıl veya yıllar içinde faaliyet halinde bulunulduğunun kanıtlanması durumunda, bu yıl veya yıllar için fatura sunulmamasının, ilgili isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması sonucunu doğurması, mevzuatın amacı ile örtüşmemektedir. Zira, mevzuatta son üç yıla ilişkin iş hacmini gösterir belgenin istenmesinin temel amacı, isteklilerin ihalenin gerçekleştirildiği yıldan geriye doğru en az üç yılın her birinde ticari faaliyet halinde bulunulmuş olması hususudur.
İncelenen ihalede, 2008 yılına ilişkin iş hacmini gösteren yapım işi gelirlerine dair fatura sunmadığı anlaşılan başvuru sahibinin ticaret sicil kaydına ilişkin belgeler incelendiğinde, başvuru sahibinin İstanbul ticaret siciline tescil tarihinin 24.07.2008 olduğu görülmüştür. Dolayısıyla, başvuru sahibinin 2008 yılında ticari faaliyet halinde bulunduğu anlaşılmaktadır.
Aktarılan tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde, başvuru sahibince 2008 yılında faaliyet halinde bulunulduğu ve sunulan 2009 ve 2010 yıllarındaki yapım işi gelirlerini gösteren faturaların toplam tutarının üçte birinin, idari şartnamede istenen iş hacmine ilişkin yeterlik koşulunu sağladığı anlaşıldığından, idarece başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminde mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Mehmet Akif Yardımcı / Makyar İnşaat Hafriyat’ın teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.