Bütçe MevzuatıGÜNCEL HABERLERMALİYE MEVZUATI

Bütçe Ödeneklerinin Kullanılması

kamu mali yönetimi-1

 

5018 sayılı kanunda Bütçe; “belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belge” olarak tanımlanmıştır.

Bütçeler, harcamaların yapılabilmesi açısından son derece önemli belgelerdir. Bütçelerde ödenek ayrılamayan hususlar için harcama yapılamaz.

Bütçe ödeneklerinin kullanılmasıyla ilgili olarak, mali yönetimimizin temelini oluşturan ve yürürlükten kaldırılan 1050 sayılı kanunda yer alan hükümlere paralel düzenlemeler 5018 sayılı kanunda da yer almaktadır.

Bütçe ödeneklerinin kullanılması kamu kurumları açısından özellik taşımaktadır. Bu çalışmada, bütçe ödeneklerinin kullanılmasıyla ilgili yapılan düzenlemeler 5018 sayılı kanun ve diğer mevzuat kapsamında incelenecektir.

II-GENEL VE ÖZEL BÜTÇELİ İDARELERDE BÜTÇE ÖDENEKLERİNİN KULLANILMASI

A-GENEL ESASLAR

5018 sayılı kanunda kamu gideri kavramı; “kanunlarına dayanılarak yaptırılan iş, alınan mal ve hizmet bedelleri, sosyal güvenlik katkı payları, iç ve dış borç faizleri, borçlanma genel giderleri, borçlanma araçlarının ıskontolu satışından doğan farklar, ekonomik, mali ve sosyal transferler, verilen bağış ve yardımlar ile diğer giderleri” olarak tanımlanmıştır.

Kamu giderleri bütçelere konulan ödeneklerden karşılanır.

Bütçe ödeneklerinin kullanılmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur:

  1. a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, ayrıntılı harcama programlarını hazırlar ve vize edilmek üzere Maliye Bakanlığına gönderir. Bütçe ödenekleri, Maliye Bakanlığınca belirlenecek esaslar çerçevesinde, nakit planlaması da dikkate alınarak vize edilen ayrıntılı harcama programları ve serbest bırakma oranlarına göre kullanılır.

Ödeneklerin Maliye Bakanlığınca serbest bırakılmasıyla ilgili olarak, son yıllarda Hazinenin nakit durumu da göz önünde bulundurularak, planlı bir serbest bırakma politikası izlenildiği, zaman zaman günlük uygulamalara bile gidilebildiği gözlemlenmektedir.

Fakat bu şekilde yapılan uygulama neticesinde, ödenmeyen kamu borçları nedeniyle faiz ödeme yükümlülüğü ile karşılaşılabileceği gibi, diğer olumsuz bir sonuç olan kamu kurumlarının harcama yetkisinin sınırlandırılması durumuyla karşı karşıya kalınabilmesidir.

Olumlu yanı ise, mali yönetimin nakit akışını kontrol etme gücünü kullanabilmesidir.

  1. b) Özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumları ayrıntılı finansman programlarını hazırlar ve harcamalarını bu programa uygun olarak yaparlar.
  1. c) Kamu idareleri, bütçelerinde yer alan ödeneklerin üzerinde harcama yapamaz. Bütçeyle verilen ödenekler, tahsis edildikleri amaçlar doğrultusunda yılı içinde yaptırılan iş, satın alınan mal ve hizmetler ile diğer giderlerin karşılanmasında kullanılır. Ancak, ait olduğu mali yılda ödenemeyen ve emanet hesabına alınamayan zamanaşımına uğramamış geçen yıllar borçları ile ilama bağlı borçlar, ilgili kamu idaresinin cari yıl bütçesinden ödenir.

Bütçeler yıllık verilen harcama izinleridir. Bu çerçevede, geçmiş yılların borçları ve gelecek yıllara ilişkin yükümlülükler ancak kanunla verilen izinlerle sınırlı olarak uygulanabilir.

  1. e) Cari yılda kullanılmayan ödenekler yılsonunda iptal edilir.

Burada üzerinde durulması gereken bir konu, özel ödeneklerin bu uygulama dışında tutulması gerektiğidir.

Özel ödenek uygulaması belirli bir hususa harcanmak üzere yapılmış olan bağışlar veya bu tür uygulamalar neticesinde, (bütçenin belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi ilkesinin istisnasını da teşkil eden) harcanmayan kısmın gelecek sene bütçesine devredilmesi işlemidir.

  1. f) Genel veya kısmi seferberlik, savaş ilanı veya Bakanlar Kurulu kararıyla zorunlu askeri hazırlıkların yapıldığı olağanüstü hallerde Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerindeki mevcut ödenekler, bu idarelerin ödenek toplamları aşılmamak şartıyla, birleştirilerek kullanılabilir. Bu durumda da mevcut ödeneklerin yeterli olmaması halinde toplam ödenek tutarının yüzde on beşine kadar ek harcama yapılabilir. Yukarıda sayılan hallerde sevk ve intikalle ilgili giderler için, harcama yetkililerinin onayıyla görevlendirilecek mutemetlere gereken miktarda avans verilebilir ve gönderilecek ödeneğe istinaden bir ay içinde mahsup edilir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.