İlgide kayıtlı özelge talep formunda, birikimli hayat poliçelerinin sigorta ettiren tarafından “iştira etmek” suretiyle poliçenin vade geliminden önce sonlandırılması veya vade geliminde sigorta ettirene ödenmesi halinde, Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükümleri dikkate alınmak suretiyle yapılacak gelir vergisi kesintisinin sigorta ettiren mi, yoksa sigortalı adına mı yapılması gerektiği, sigorta ettiren adına yapılması halinde sigorta ettirenin kurumlar vergisi mükellefi olması (gerçek kişi olmaması) durumunda gelir vergisi tevkifatının yapılıp yapılmayacağı konusunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
            193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinde; tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketlerince yapılacak ödemelerin menkul sermaye iradı olduğu belirtilmiş olup, 94 üncü maddenin (15) numaralı bendinde ise bu menkul sermaye iratlarından vergi tevkifatı yapılacağı hükmüne yer verilmiştir.
            Söz konusu tevkifat oranları 12/01/2009 tarih ve 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile; on yıl süreyle prim, aidat veya katkı payı ödemeden ayrılanlara yapılan ödemeler için % 15, on yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile diğer sandık ve sigortalardan on yıl süreyle prim veya aidat ödeyenlere ve vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler için % 10, bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler için % 5 olarak belirlenmiştir.
            Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 22 nci maddesinde; bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin % 25’i, Türkiye’de kain ve merkezi Türkiye’de bulunan diğer sigorta şirketlerinden on yıl süreyle prim ödeyenler ile vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin % 10’u ve tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemelerin tamamı gelir vergisinden istisna edilmiş olup, istisna edilen tutarlar üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (15) numaralı bendine göre tevkifat yapılmayacağı hükme bağlanmıştır.
            Buna göre, emeklilik ve sigorta şirketlerinin bireysel emeklilik sözleşmeleri ve birikimli şahıs sigortaları dolayısıyla yaptıkları ödemelerin tümü üzerinden (istisna edilen tutarlar hariç) gelir vergisi tevkifatı yapmaları gerekmektedir.
            Dolayısıyla, birikimli hayat sigortalarında sigortalının gerçek kişi olması sebebiyle, şirketinizce gerek iştira halinde, gerekse vade geliminde sigorta ettirene yapılan ödemelerin tümü üzerinden (istisna edilen tutarlar hariç) sigortalı adına yukarıda belirtilen hüküm ve açıklamalar doğrultusunda gelir vergisi tevkifatı yapılacağı tabiidir.
             Bilgi edinilmesini rica ederim.