Devlet MemuruGÜNCEL HABERLERKARİYER

Memurların Geçici Olarak Görevlendirilmesi ve Özellik Gösteren Durumlar

personel-10

GEÇİCİ GÖREVLENDİRME

657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 86.maddesinde “Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabilir “ hükmü yer almaktadır.

Bir kamu kurum veya kuruluşuna tahsis edilmiş olan, ancak hukuken açık (boş) bulunan kadroların, öncelikle yetkili makamlarca yapılacak “asaleten atama” veya gerekli ve zorunlu hallerde aynı Kanunun 86. maddesinde düzenlenen “vekaleten atama” yoluyla doldurulmaları esas olmakla birlikte, kurumiçi gerçekleştirilen geçici görevlendirme işlemlerine ilişkin mevzuatımızda, özellikle de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nda açık bir düzenleme bulunmamaktadır.

Memurların mazeret izni, yıllık izin ya da ücretsiz izin nedeniyle; başka bir göreve geçici süre görevlendirilmiş olması ya da disiplin cezası verilmesi esnasında soruşturmanın selameti için görevinden geçici bir süre uzaklaştırılması hallerinde boşalmış olan göreve,  çalıştığı kurum içinden, diğer kurumlardan ya da açıktan vekaleten atama ya da geçici görevlendirme yapılabilmektedir.

Bir kamu kurumunun görev alanı içinde yer alan belli bir hizmeti yürütmek amacıyla o hizmetle ilgili konuda uzmanlaşmış kamu görevlilerinin kadroları üzerinde kalmak koşulu ile belirli bir süre ile geçici görevlendirilmesi idari işleyişin düzeni açısından kabul edilmelidir.

Kurumiçi geçici görevlendirme, kurumun kendi merkez ve taşra teşkilatı içinde gerçekleştirilebileceği gibi kurumun bağlı ve ilgili birimleri arasında da gerçekleştirilebilir. Yapılan bu işlem her şeyden önce bir idari işlem niteliğindedir. Geçici görevlendirmeye ilişkin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda bazı düzenlenmeler yeralmaktadır. Bu kapsamda, sözkonusu Kanunun 86. maddesinde Devlet memurlarının görevlere ilişkin mali konulara değinilmiştir. Bu madde hükmünden memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma uygulaması nedeniyle işyerinden geçici olarak ayrılabilecekleri anlaşılmaktadır. Değişik sebeplerle memur asli görevi kapsamında başka bir yerde görevlendirilebileceği gibi belirtilen durumlar sebebiyle hizmetin yürütümü ve aksamaması için işlerinden geçici olarak ayrılan memurların yerine vekaleten geçici görevle başka bir memur da atanabilir.

Aynı Kanunun 181.maddesinde, farklı bir durum olan yurtdışında çalışan memurun geçici görevle merkeze çağrılması hususuna değinilmiştir. Madde ile “…geçici görevle en çok bir ay süre ile merkeze çağrılabilir…” hükmü getirilmiş böylece bu şekilde görevlendirilen memur için bir süre kısıtlamasına yer verilmiştir. Aynı maddede süre konusu da dikkate alınarak bu durumdaki memurun aylığının ne şekilde ödeneceği (hesaplanacağı) belirtilmiştir.

Bağlı ve ilgili birimden merkez birime yapılan kurumiçi geçici görevlendirme işlemi 3046 sayılı Bakanlıkların Kuruluşu Hakkındaki Kanunun 44.maddesinde düzenlemeye tabi tutulmuştur. Bu madde, “Bakanlıklar kendi bağlı ve ilgili kuruluşları personelinden ihtiyaç duyduklarını yatırım programları ve projelerin hazırlanması gibi konularda ve uzmanlık isteyen işlerde geçici olarak süre ve çalışma konusu belirlenmek şartıyla ve bakanın onayı ile bakanlık merkez teşkilatında görevlendirebilirler. Ancak, bu personelin çalışma süresi altı ayı geçemezhükmünü içermektedir. Aynı maddenin gerekçesinde de ” bu madde, kamu kurum ve kuruluşları personelinin bakanlıklarında görevlendirilmesine ilişkin esasları düzenlemektedir.” açıklamasına yer verilmiştir. Bu açıklamalardan bağlı ve ilgili birimlerden bakanlık merkez birimlerine geçici görevle görevlendirme işleminin hangi şartlarda yapılabileceği anlaşılmaktadır. Böyle bir görevlendirme işlemi konu, süre, bakımından onayı gibi şartları taşımalıdır. Yine, getirilen altı aylık süre kısıtlaması 6245 sayılı Harcırah Kanunun 42.maddesinde Geçici Görev Gündeliğinin verilebileceği Azami Süre başlığı kapsamında belirtilen “yurtiçinde bir yıllık dönem zarfında aynı yerde, aynı iş için ve aynı şahsa 180 günden fazla verilemez…” hükmü sebebiyledir.

Kurumiçi geçici görevlendirme konusuna 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerinde de rastlanılmaktadır. Bu Kanunda birçok madde genel olarak geçici görevlendirme konusuna değinilmiştir. Örneğin; Kanunun 14. maddesinin başlığı Muvakkat Vazife Harcırahı (yol masrafı ve yevmiye) konusundadır. Bu maddenin 1.bendinde, “birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadıyla muvakkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere,… denilmek suretiyle memurların yurt içinde ve yurt dışında geçici görevlendirilebilecekleri hükme bağlanmıştır. 6245 sayılı Harcırah Kanunu muvakkat yani, geçici görevlendirme ile ilgili karşılaşılabilecek durumları da dikkate alarak değişik konularda düzenlemelere gitmiştir. Örneğin; 12.madde başlığı altında “Daimi veya muvakkat vazife halinde yolda veya vazifeye başlamadan vefat edenlerin harcırahı” düzenlenmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununda kurumiçi geçici görevlendirme açıkça düzenlenmemiş ise de bu tür görevlendirmeleri yasaklayıcı bir düzenlemede getirilmemiştir. Kamu hizmetlerinin kesintisiz, verimli bir şekilde yürütülmesi ve gerekli hizmetlerin ifa edilebilmesi için kurumiçi geçici görevlendirmenin belirli şartlar dahilinde gerçekleştirilebileceği açıktır. Geçici görevlendirilen kişinin hizmetine duyulan ihtiyaç somut olarak ortaya konulmalı ve görevlendirmenin ne kadar süreyi kapsayacağı belirtilmelidir.

KURUMİÇİ GEÇİCİ GÖREVLENDİRME İŞLEMİNİN ŞARTLARI

Görevlendirmede bir görev konusunun olması gerektiği açıktır. Geçici görevlendirme konusu ile kamu yararı ve kamu hizmetinin gerekleri gözetilmelidir. Geçici görev konusu incelendiğinde, memurun görevlendirildiği konu, bu görev konusu neticesinde düzenlenen görev raporları ve bunlarla ilgili yapılan iş ve işlemler, geçici görev konusunun süresi, görevlendirilen memurun sınıfı ve branşı bir bütün olarak uyum içinde olmalıdır.

Bir idari işlem olan geçici görevlendirme işleminde kamu yararı ve kamu hizmetinin gereği gözetilmekte ise yani yetki, şekil, sebep, konu ve amaç unsurları açısından hukuka ve kanuna aykırılık yok ise memurun muvafakatini aramaya gerek yoktur. Muvafakatin aranması hususu bir memurun kurumlararası geçici görevlendirilmesinin şartlarından biridir. Bu şart 657 sayılı DMK’nun Ek-8.maddesinden açıkça anlaşılmaktadır.

Memurun görevlendirildiği konu esasta memurun sınıfı ile ayrıca memurun branşı ile de uygunluk taşımalıdır. Öncelikle memurun çalıştığı sınıfa uygun bir görev konusu olmalıdır. Genel İdari Hizmetler Sınıfında çalışan bir memurun teknik hizmetler sınıfındaki bir elemanın gitmesi gereken konu ile görevlendirilmesi uygun değildir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu bu hususa 45.maddede değinilmiş ve “Hiç bir memur sınıfının dışında ve dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir derecenin görevinde çalıştırılamaz” hükmü getirilmiştir. Geçici görevlendirme işlemin de memurun çalıştırılması, görev yapması olduğuna göre bu hükmün başka türlü yorumlanmaması gerekir.

Geçici görevlendirme işleminde 6245 sayılı Harcırah Kanunu sebebiyle bazı şartlar yerine getirilmiş olmalıdır. Görevlendirilecek memurun ismi, kurumu, görevin süresi geçici görev onay belgesinde bulunması gereken bilgilerdendir.

Harcırah Kanunu’nda 39.madde memuriyet mahalli dışında geçici görevlendirilenlere özellikle süre unsuru dikkate alınarak verilecek gündelik miktarlara dikkat çekilmiştir. Sürenin belirtilmesi Harcırah Kanunun 42.maddesinde belirtilen geçici görev gündeliğinin verilebileceği azami süre sınırlamasının ihlal edilip edilmediği ve gündeliğin hangi oranda verilebileceğinin belirlenmesi açılarından da gereklidir. Sürenin ne kadar olacağı doğal olarak geçici görevin konusu, önemi gibi unsurlara bağlıdır. Bu sürenin ne kadar olacağı doğal olarak geçici görevin konusu, önemi gibi unsurlara bağlıdır. Bu süre kamu yararı ve kamu hizmetinin gerekleri de düşünülerek amir tarafından geçici görev konusu dikkate alınarak taktir edilecektir. Geçici görevlendirmede süre unsuru benzer konu ile görevlendirilen eşit düzeydeki memurlar arasında eşitlik ilkesinin korunması açısından da önemli bir ölçüttür.

MEVZUATA AYKIRI YAPILAN KURUMİÇİ GEÇİCİ GÖREVLENDİRMELER

Kamu yararı ve kamu hizmetinin gereği olarak gerek memurların kadrolarının geçici olarak boşalması sebebiyle gerekse kamu hizmetinin niteliği ve gereğinden dolayı kurumiçi geçici görevlendirme idari hukukun ilkelerine uygun bir şekilde yapılmalı, taktir yetkisini kullanan amirin bu yetkisini yerinde kullanması gerekmektedir. Geçici görevlendirme işlemini gerçekleştirenler yasal çerçeve ve hukuka uymayarak kişi haklarına zarar veya yarar sağlayıcı şekilde davrandıklarında da bu suç oluşabilmektedir.

Bazen geçici görevlendirme işlemleri ard arda yapılarak bürokratlar, memurlar sahip olduğu imkan ve makamlardan yoksun bırakılmaktadırlar. Bu husus özellikle görevinden alındıktan sonra mahkeme kararı ile görevine iade edilen bürokratlara uygulanmaktadır. Mahkeme kararını dolaylı olarak etkisiz hale getirmek ve ilgili kanunların özüne ve sözüne aykırı davranmak olarak yorumlanan bu durum, mahkeme kararı uygulandıktan sonra ilgili memuru tekrar iade edildiği görevden almak, mahkeme kararı uygulandıktan sonra naklen atama gibi yöntemlerle de gerçekleştirilebilmektedir.

  • Özellikle geçici görevler vasıtasıyla bürokratların makamlarından uzaklaştırıldığı ve bu makamların imkanlarından yoksun bırakılmaları 657 sayılı nın 18.maddesinde yer alan “…….. aylık ve başka hakları elinden alınamaz” hükmüne aykırı davranışı ortaya koymaktadır. Geçici görevlendirme işleminde mevzuata aykırı davranarak keyfi muamelede, işlemde bulunan amir konumundaki memurlar bu suçun faili olmaktadırlar.

Bu nedenle, olmayan kadroya geçici görevlendirme yapılmamalı, görevlendirmelerde süre bakımından “ikinci bir emre kadar” şeklinde ifadelere yer verilmemelidir.

Geçici görevlendirme, hizmet gereklerinden kaynaklanan geçici uygulamalar olup; asıl olan yönetim ve memuriyet kadrolarına, yasal koşulları taşıyanların kariyer ve liyakat ilkelerine uyularak atanmalarıdır.

Geçici olarak görevlendirilen personelin hangi somut görevleri yapacağı hususunun ayrıntılı olarak önceden belirlenmeli, geçici görevlendirme konusunda zorunluluk bulunması ve personelin kadro görevini ifa ettiği yer ile geçici olarak görevlendirildiği yer arasında coğrafi farklılık bulunması halinde mahallinde bulunan personel tarafından söz konusu kamu hizmetinin yerine getirilmesinin mümkün olmaması gibi koşulların da mevcut olması hâlinde yapılacak geçici görevlendirme hukuka uygun sayılabilir.

Geçici Görevlendirilen Memurların Harcırahları

Bir il içerisinde başka ilçelerde geçici olarak görevlendirilen memurlara, bu görevleri süresince geçici görev harcırahı ödenip ödenmeyeceği konusunda tereddüt doğabilmektedir.

6245 sayılı Harcırah Kanununda memuriyet mahallinin neresi olacağı tarif edilmiş ve bu yerler dışına gönderilecek memurlara harcırah ödenmesi öngörülmüştür.

Geçici görevlendirme, belli bir görevi yapmak amacıyla yapılabileceği gibi, memurun mesleki bilgisinin artırmak üzere memuriyet mahalli dışında açılan kurs veya okullara belli bir süreliğine gönderilmesi amacıyla da yapılabilmektedir.

Harcırah Kanununa göre geçici görevlendirmelerde yol masrafı, yevmiye ve konaklama ücreti ödenmesi gerekmektedir.  Geçici bir görevin gördürülmesi amacı ile görev mahalli dışına gönderilen memurlara, geçici görev harcırahı ödenebilmekle birlikte, harcırah ödemelerinde bazı süre sınırlamaları da söz konusudur.

Geçici Görev Gündeliğinde Süre Sınırlaması

Geçici görevlendirilen personele gündelik ödenebilecek süreler, görevlendirmenin yurtiçi veya yurtdışı olmasına göre farklılık göstermektedir.

Yurtiçinde geçici görevlendirmelerde; Bir yıllık dönem zarfında; aynı yerde, aynı iş için ve aynı şahsa 180 günden fazla gündelik ödenmez. Gündelikler, görevlendirmenin ilk 90 günü için tam, sonraki 90 günü için ise 2/3 oranında ödenir.

Yurtdışında geçici görevlendirmelerde; gündelikler, görevlendirmenin ilk 90 günü için tam, sonraki günler için ise 2/3 oranında ödenir.

Bu Sınırlamaya Tabi Olmayan Personel

Geçici görevlendirmelerde herhangi bir süre sınırlamasına tabi olmayan ve geçici görevli oldukları sürelerce tam gündelikten yararlan personel de vardır.

Türkiye düzeyinde, bölge düzeyinde ya da il düzeyinde teftiş, denetim ve inceleme yetkisine haiz bulunan personelin; teftiş, denetim ya da inceleme amacıyla geçici görev yaptıkları süreler,

Gündelikleri tazminat olarak belirlenenlerden, etüd ve inşaat maksadıyla arazi üzerinde bilfiil çalışan yüksek mühendis, mühendis, jeolog, fen memuru, desinatör, topograf ve bunlarla birlikte çalışmaları zorunlu bulunan diğer personelin, bu amaçla geçici görev yaptıkları süreler,

Hükümeti temsilen uluslararası konferanslara katılanların, bu amaçla geçirdikleri süreler için, herhangi bir süre sınırlamasına tabi olmaksızın ilgililere gündelikleri (arazide çalışanlar için tazminatları) tam olarak ödenir.

Başka Bir İlçede Görevlendirme 

Memurlar, kurumları tarafından ikametgahlarının ve görev yerlerinin bulunduğu il merkezi (ya da ilçe) dışındaki bir ilçeye geçici görevle gönderilebilmektedirler. Bu tür görevlendirmelerde, memura geçici görev harcırahı ödeyen kurumlar olduğu gibi, bu ödemeyi yapmak istemeyen kurumlar da olabilmektedir.

Ancak, 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre, belediye sınırları dışına geçici görevle gönderilen memurlara harcırah ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca, bu tür geçici görevlendirmeler nedeniyle harcırah ödenmediği durumlarda açılan davalarda idari yargı yerleri, belediye sınırlarının ve büyükşehir belediyesi olan illerde de o yerin büyükşehir belediyesi olmadan önceki belediye sınırlarının esas alınması ve görevlendirilen memura bu belirlemeye göre yol ücreti ile görevli olarak geçirecekleri süreye göre Kanunda belirtilen oranlarda gündelik ödenmesi yönünde kararlar vermişlerdir.

 

GÖRÜŞLER

657 sayılı Kanunun Ek 8 inci maddesinde, “Memurlar, geçici görevlendirme yapmak isteyen kurumun talebi ve çalıştıkları kurumun izni ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında aşağıda belirtilen şartlarla geçici süreli olarak görevlendirilebilir:

  1. a) Yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri hariç olmak üzere, memurun görevlendirileceği kurumda göreve ilişkin 4 üncü ve daha yukarı bir dereceden boş bir kadronun bulunması şarttır.
  2. b) Geçici süreli görevlendirilen memurlar, geçici süreli olarak görevlendirildikleri kurumların mevzuatına uymakla yükümlüdür.
  3. c) Geçici süreli olarak görevlendirilen memurlar, yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri hariç olmak üzere, aylıkları ile diğer malî ve sosyal haklarını kurumlarından alır. Bu memurların kadroları ile ilişkileri, kendi sınıf ve derecelerindeki terfi ve emeklilik hakları devam eder.
  4. d) Geçici süreli görevlendirme süresi bir yılda altı ayı geçemez. Yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri için geçici görevlendirme süresi en çok iki yıldır; gerekli görülmesi hâlinde bu süre bir katına kadar uzatılabilir.
  5. e) Geçici süreli görevlendirmenin, memurların göreviyle ilgili olması şarttır.
  6. f) Geçici süreli görevlendirmede memurun muvafakati aranır.

Birinci fıkrada belirtilen hâller dışında memurlar, kamu yararı ve hizmet gerekleri sebebiyle ihtiyaç duyulması hâlinde kurumlarınca, Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşü alınarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarında altı aya kadar geçici süreli olarak görevlendirilebilir.” hükmü yer almaktadır.

Mezkur hükmün yürürlüğe konulma amacı, kamu hizmetlerinin etkin, hızlı ve verimli bir şekilde yürütülmesi yanında personelin hak ve menfaatlerinin korunması ve görevlendirmelerden dolayı ortaya çıkabilecek mağduriyetlerin önlenmesi olup, anılan maddenin ikinci fıkrasında yer alan altı aylık süre de bu amaçla getirilmiştir. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarının hizmetlerinde aksamaya yol açılmaması için, ilgili personelin de rızasının bulunduğu hallerde söz konusu hükmün ikinci fıkrası kapsamında yapılacak görevlendirmelerde 6 aylık süreye tabi olunmaksızın personelin kurumlar arasında geçici süreli olarak görevlendirilebileceği değerlendirilmektedir. (DPB-04/06/2012 – 10574)

657 sayılı Kanunun değişik 4/B maddesine göre istihdam edilen sözleşmeli personelin görev yeri veya görevi dışında çalıştırılamayacağı ve kendilerine sözleşme ücreti dışında herhangi bir ödeme yapılamayacağı ve bu çerçevede başka bir kurumda görevlendirilmesinin de mümkün olmadığı mütalaa edilmektedir. (DPB-22.03.2006 /2912)

Aday devlet memurlarının memuriyete giriş derece ve kademeleri 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca belirlendiği ve memurların adaylıkları hususunda belirlenen zorunlu eğitimlerine ilişkin hükümler ile görevlendirileceği kadroların 1-4 oluşu dikkate alındığında Anılan Kanunun ek 8 inci maddesi uyarınca kurumlar arası geçici olarak görevlendirilmelerinin uygun olmadığı değerlendirilmektedir. (DPB-06/12/2012- 18986)

KARARLAR

657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda aynı kurum içinde geçici görevlendirme konusu düzenlenmemiş olmakla birlikte, bir kamu kurumunun mevzuatla belirlenmiş olan görev alanı içinde yer alan “geçici” nitelikteki bir hizmeti; ya da, değişen ve gelişen sosyal, ekonomik ve kültürel koşulların sonucu olarak ortaya çıkan, henüz örgütsel altyapısı oluşturulmamış ve bir kadro ile ilgilendirilmemiş olan “yeni bir kamu hizmetini” yürütmek amacı ile, durumu uygun olan kamu görevlilerinin, “kadroları ile hukuki bağlarını sürdürmek ve belli bir süre ile sınırlı olmak üzere” atamaya yetkili amir tarafından geçici olarak görevlendirilmeleri olanaklıdır. Bu işlemin kurulmasında, yukarıda nitelendirilen kamu hizmetlerinin yürütülmesi amaç edinilmeli; kamu yararı ile bağdaşmayan, örneğin kamu görevlisini görevinden fiilen uzaklaştırmak veya onu cezalandırmak gibi hizmet gereklerine ters düşen bir sonuç amaçlanmamalıdır. (Danıştay 5. Daire, 1997/2711 E. 09.02.1998 tarih ve 1998/270 )

…………..Müdürlüğündeki görevlendirilmesi uzun yıllar devam etmiş ise de, söz konusu bu görevlendirmenin mahiyeti itibariyle davacı açısından kazanılmış hak teşkil etmeyeceği gibi görevlendirme müessesesinin asaleten atamayı engeller mahiyette kullanılamayacağı da açıktır. (Danıştay 2. Daire Esas: 2012/6808 Karar: 2013/3092)

45 thoughts on “Memurların Geçici Olarak Görevlendirilmesi ve Özellik Gösteren Durumlar