Kanuni (Yasal) Faiz Oranı Nedir?
Kanuni faiz: Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’na göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme, yıllık yüzde oniki oranı üzerinden yapılır.
Bakanlar Kurulu, bu oranı aylık olarak belirlemeye, yüzde onuna kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya yetkilidir. (21.04.2005 gün ve 5335 Sayılı Kanunun 14. maddesiyle değişik 3095 Sayılı Kanunun 1. maddesi)*
Temerrüt faizi: Bir miktar paranın öd enmesinde temerrüde düşen borçlu, sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça, geçmiş günler için 1’inci maddede belirlenen orana göre temerrüt faizi ödemeye mecburdur.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranı, yukarıda açıklanan miktardan fazla ise, arada sözleşme olmasa bile ticari işlerde temerrüt faizi bu oran üzerinden istenebilir. Söz konusu avans faiz oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan avans faiz oranından beş puan veya daha çok farklı ise yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur.
Temerrüt faizi miktarının sözleşmede kararlaştırılmamış olduğu hallerde, akdi faiz miktarı yukarıdaki fıkralarda öngörülen miktarın üstünde ise, temerrüt faizi, akdi faiz miktarından az olamaz. (3095 Sayılı Kanun m. 2)
Yabancı para borcunda faiz: Sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı hallerde, yabancı para borcunun faizinde Devlet bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır. (3095 Sayılı Kanun m. 4/a)
A- KANUNİ FAİZ:
19.12.1984 – 31.12.1997 % 30
01.01.1998 – 31.12.1999 % 50
01.01.2000 – 30.06.2002 % 60
01.07.2002 – 30.06.2003 % 55
01.07.2003 – 31.12.2003 % 50
01.01.2004 – 30.06.2004 % 43
01.07.2004 – 30.04.2005 % 38
01.05.2005 – 31.12.2005 % 12
01.01.2006’dan itibaren % 9
B- TEMERRÜT FAİZİ:
01.07.2002 – 30.06.2003 % 55
01.07.2003 – 31.12.2003 % 50
01.01.2004 – 30.06.2004 % 43
01.07.2004 – 30.04.2005 % 38
01.05.2005 – 31.12.2005 % 12
01.01.2006’dan itibaren % 9
C- AVANS FAİZİ:
01.07.2002 – 30.06.2003 % 64
01.07.2003 – 31.12.2003 % 57
01.01.2004 – 30.06.2004 % 48
01.07.2004 – 30.06.2005 % 42
01.07.2005 – 31.12.2005 % 30
01.01.2006 – 31.12.2006 % 25
01.01.2007 – 31.12.2007 % 29
01.01.2008 – 30.06.2009 % 27
01.07.2009 – 31.12.2009 % 19
01.01.2010 – 31.12.2010 % 16
01.01.2011 – 31.12.2011 % 15
01.01.2012 – 31.12.2012 % 17,75
01.01.2013 – 31.12.2013 % 13,75
01.01.2014’ten itibaren % 11,75
T.C. MERKEZ BANKASI’NCA BELİRLENEN,
REESKONT VE AVANS İŞLEMLERİNDE
UYGULANACAK FAİZ ORANLARI
YÜRÜRLÜK İSKONTO AVANS FAİZİ
TARİHİ ORANI % ORANI %
01.01.1990 40 45
20.09.1990 43 48,25
23.11.1990 45 50,75
15.02.1991 48 54,50
27.01.1994 56 65
21.04.1994 79 98
12.07.1994 70 85
27.07.1994 63 75
01.10.1994 55 64
10.06.1995 52 60
01.08.1995 50 57
02.08.1997 67 80
30.12.1999 60 70
17.05.2002 55 64
14.06.2003 50 57
08.10.2003 43 48
15.06.2004 38 42
13.01.2005 32 35
25.05.2005 28 30
20.12.2005 23 25
20.12.2006 27 29
28.12.2007 25 27
09.04.2009 19 20
12.06.2009 18 19
22.12.2009 15 16
30.12.2010 14 15
29.12.2011 17 17,75
19.06.2012 16 16,50
20.12.2012 13,50 13,75
21.06.2013 9,50 11
27.12.2013 10,25 11.75
- Maddenin değişiklikten önceki şekli: Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’na göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme, yıllık, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli kredi işlemlerinde uyguladığı reeskont oranı üzerinden yapılır. Söz konusu reeskont oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan reeskont oranından beş puan veya daha çok farklı ise, yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur.