Engelli İşçi Çalıştırılması
A–KİME ENGELLİ DENİR?
Engelli: Doğuştan veya sonradan; bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yetenekleri bakımından engel oranının yüzde kırk veya üzerinde ve çalışabilir durumda olduğunu mevzuat hükümlerine göre alınacak sağlık kurulu raporu ile belgeleyenleri ifade eder.
Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmelik
B–ENGELLİ KİŞİYE, DEVLETİN YARDIM YAPMASI VE HARÇLIK VERMESİ:
2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu (Ek madde-7) (Ek madde-11)
Kime engelli denir?
Madde 3:
“Engelli”, doğuştan veya sonradan herhangi bir hastalık veya kaza sonucu bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle normal yaşamın gereklerine uymama durumunda olup; korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyacı olan kişiyi, ifade eder.
“Bakıma İhtiyacı Olan Engelli”; engellilik sınıflandırmasına göre resmî sağlık kurulu raporu ile ağır engelli olduğu belgelendirilenlerden, günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olan kişiyi, ifade eder.
C–ENGELLİ KİŞİNİN, SOSYAL HİZMETLER VE ÇOCUK ESİRGEME KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDE ÇALIŞMASI:
2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu Madde-16
D–KURUMLAR ENGELLİ PERSONEL ÇALIŞTIRMAK ZORUNDADIR:
–ENGELLİ MEMUR ÇALIŞTIRILMASI:
1.mevzuat: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde-53,
1-Kamu kurumları % 3 oranında engelli memur çalıştırmak zorundadır. % 3’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (yurtdışı teşkilat hariç) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır.
2- Engelli açığı bulunan kamu kurum ve kuruluşları bir sonraki yıl için alım yapacakları engellilere ilişkin taleplerini her yılın Ekim ayının sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirmek zorundadır.
3-Devlet Personel Başkanlığı kurum ve kuruluşların bildirimi üzerine, engelli kontenjanlarına yerleştirme yapabilir veya yaptırabilir.
4- Engelli personel çalıştırma yükümlüğünün yerine getirilmesinin takip ve denetimi ile engellilerin Devlet memurluğuna yerleştirilmesinden Devlet Personel Başkanlığı sorumludur.
2.mevzuat: Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmelik
-Engelli memurun hakları:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu
(Madde-72) (Madde-100) (Madde-101) (Madde-104) (Ek Madde-39)
–ENGELLİ İŞÇİ ÇALIŞTIRILMASI:
50 veya daha fazla işçinin çalıştığı kurumlarda, engelli işçi çalıştırmak kanuni zorunluluktur.
Mevzuat:
2– Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
3– 4857 sayılı İş Kanunu (Madde-30) (Madde-101) (Ek Madde 1)
4– Yurtiçinde İşe Yerleştirme Hizmetleri Hakkında Yönetmelik Madde-10 ve 21
50 veya daha fazla işçinin çalıştığı kamu kurumu,
yüzde 4 engelli işçi ile
yüzde 2 eski hükümlü işçiyi çalıştırmak zorundadır.
Veya
21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu veya 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamına giren ve askerlik hizmetini yaparken 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinde sayılan terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralanan işçiyi,
çalıştırmakla yükümlüdür. (madde-10)
İDARİ PARA CEZASI:
Engelli işçi, eski hükümlü işçi veya terörle mücadelede malul sayılmayacak şekilde yaralanan işçi çalıştırmayan kuruma, 4857 sayılı İş Kanununun 101 inci maddesinde belirtilen idari para cezası, Türkiye İş Kurumu il müdürü tarafından doğrudan verilir (madde-21)
Engelli ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğuna aykırılık
Madde 101 – Bu Kanunun 30 uncu maddesindeki hükümlere aykırı olarak engelli ve eski hükümlü çalıştırmayan işveren veya işveren vekiline çalıştırmadığı her engelli ve eski hükümlü ve çalıştırmadığı her ay için binyediyüz Türk Lirası idari para cezası verilir. Kamu kuruluşları da bu para cezasından hiçbir şekilde muaf tutulamaz. 4857 sayılı İş Kanunu madde 101
ENGELLİ KİŞİLERİN GÜNLÜK HAYATTAKİ SININTILARI:
Kaldırım, Yol, Bina, Koridor, Zemin, Kapı, Asansör, Tuvaletin engellilere, yaşlılara vs uygun olması gerekir. Çankaya Belediyesi bir broşür hazırlamıştır
Kaldırım ve yürüme alanlarına, kabartma levhaların döşenmesinde yaşanan sorunlar:
1-Kabartma malzemesi, normal yola göre farklı olmalıdır. Örneğin plastik malzeme olursa, bastonla yürüyen kişi, ses farkından rahatça yürüyebilir. Eğer normal yol taş, kabartma levhası da taş olursa, ses farklılığı oluşmaz. Engelliye yardımcı olmaz.
2-Plastik malzeme;
a-taşa yapıştırıldığında: sıcak ve soğuk havanın etkisiyle, plastik tabaka zamanla çözülmektedir (Adanada yazın 40 derece, kışın -15 derece).
b-taşa vidayla sabitlenirse: hırsızlık amacıyla vidalar sökülmektedir.
Adana Büyükşehir Belediyesi bu konuda bir çözüm bulamamıştır.