Denetim Nedir? Denetim Kavramı Nedir?
Denetim Kavramı
Denetim konusunda en çok tanım yapılan alanlardan biri İşletme Yönetimi
alanıdır. Bu alanda çok sayıda tanım yapıldığını görmekteyiz (Yürekli, 2014, s. 36
). Pekiner “İşletme Denetimi” isimli kitabında (1988, s. 4) denetim fonksiyonunu;
“işletmedeki diğer fonksiyonların neyi, nasıl ve hangi ölçüde başardığını araştıran
ve saptayan bir yönetim faaliyeti” olarak tanımlamaktadır.
Daha genel bir tanım yapmak gerekirse, denetimin, bir karşı devinim,
Türk İdare Dergisi / Sayı 480
262
tepki ve bunun sonucunda çeşitli dengeler oluşturan bir işlev olduğunu, bu
anlamda hücreden evrene kadar mikro ve makro kozmik yapılarda ve düzenlerde
var olan zorunlu bir durum olduğunu, bu nedenle devinimin olduğu her yerde,
her yapıda ve her durumda denetimin varlığından söz edilebileceğini (Atay, 1999,
s. 3) ifade edebiliriz.
Yüzgün, denetimi; bir kişi, bir kurum veya iktidarın değişik yönlerden
görünümünün, yapısının, işlerliğinin ve uğraşlarının yanlışlık, çelişki, tutarsızlık
veya eksiklik içerip içermediğinin, yasalar, tüzükler, yönetmelikler, kararlar,
kuralar ve akılcı yaklaşımlar çerçevesinde ölçülmesi, gözlenmesi ve izlenmesi için
yapılan tüm uğraşlar olarak tanımlamıştır (1984, s. 20).
Denetimin kapsamlı ve iddialı bir tanımı Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri
ve Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanunun (15.07.2004 tarihli ve 5227 sayılı)
39. maddesinde yapılmıştır. Bu maddede denetim; kamu kurum ve kuruluşlarının
faaliyet ve işlemlerinde hataların önlenmesine yardımcı olmak, çalışanların ve
kuruluşların gelişmesine, yönetim ve kontrol sistemlerinin geçerli, güvenilir ve
tutarlı hale gelmesine rehberlik etmek amacıyla; hizmetlerin süreç ve sonuçlarını
mevzuata, önceden belirlenmiş amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine ve
kalite standartlarına göre; tarafsız olarak analiz etmek, karşılaştırmak ve ölçmek;
kanıtlara dayalı olarak değerlendirmek, elde edilen sonuçları rapor haline
getirerek ilgililere duyurmaktır, şeklinde tanımlanmıştır ( TBMM, 2004a).
kaynak:Ömer Yürekli