15 Aralık-14 Ocak Maaşlarının Ödenmesi
15 Aralık-14 Ocak Maaşlarının Ödenmesi- 1
GİRİŞ
Bütçe Kanunları dönemsel bir zaman sürecini ifade eder. 5018 sayılı Kanunun 15? inci maddesinde Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu, ?merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve gider tahminlerini gösteren, bunların uygulanmasına ve yürütülmesine yetki ve izin veren kanun? olarak tanımlanmıştır.
Gelir toplama ve harcama yapılması yetkisi Bütçe Kanunuyla verilen süreyle sınırlıdır. 2006 yılından itibaren 3 yıllık bütçeler yapılıyor olsa da; gelir toplama,gider yapılması ve hesap kesilmesi işlemleri yıllar itibariyle yapılmaya devam edilecektir.
Devlet adına yapılan harcamanın ?Devlet gideri? niteliği kazanması ve muhasebeleştirilmesi özellik arz eden bir durumdur.
5018 sayılı kanunun 3? üncü maddesinin h fıkrasında; ?Kamu gideri: Kanunlarına dayanılarak yaptırılan iş, alınan mal ve hizmet bedelleri, sosyal güvenlik katkı payları, iç ve dış borç faizleri, borçlanma genel giderleri, borçlanma araçlarının ıskontolu satışından doğan farklar, ekonomik, mali ve sosyal transferler, verilen bağış ve yardımlar ile diğer giderleri…? denilmektedir.
Yapılan giderin kamu gideri olarak kabul edilmesi için işin yaptırılmış olması, mal veya hizmetin teslim alınmış olması gerekir.
Mal veya hizmet alınmadan yapılan ödemeler ön ödeme niteliği taşımaktadır.
Özlük hakları ödemelerinde,
1-Yapılan özlük hakkı ödemesinin ?kamu gideri? niteliği kazanmasıyla ilgili olarak maaş ve ücret ödemelerinde ?ay? kısıtı,
2-Bütçe kanunuyla öngörülen ?yıl? kısıtı.
3-Ayrıca memur ve işçilerin farklı (peşin ve çalışıldıktan sonra ödeme) özlük hakkı ödemeleri de ödenen dönemler itibariyle farklılıklar göstermekte olup istihdam edilen personelin memur veya işçi olmasına göre ?maaş ödeme dönem kısıtı? bulunmaktadır.
Bu bakımdan bir aylık süreyi ve/veya yılı aşan maaş ve ücret ödemeleri ile bunların muhasebeleştilirilmesi işlemleri cari dönem işlemlerine oranla farklılık göstermektedir.
Cari dönem içinde ve cari dönem işlemlerini aşan (15 Aralık-14 Ocak maaşları, ay ortasında yapılan ödemeler) maaş ve ücret ödemelerinin muhasebeleştirilmesi işlemleri aşağıda açıklanmıştır.
A-Devlet Memurları ve Diğer Kamu Görevlilerinin Maaş Ödemeleri:
Konuyla ilgili olarak Muhasebat Genel Müdürlüğünce yayınlanan 6 sıra nolu genel tebliğde (1) konuyla ilgili olarak,
28/9/1988 tarihli ve 3472 sayılı Kanunla
-Devlet memurları ile diğer kamu görevlilerine ilişkin kanunlarda yer alan ?aybaşı? ibarelerinin ?ayın 15?i? olarak uygulanması, dolayısıyla aylık ve aylıkla birlikte ödenmesi gereken özlük haklarının her ayın 15?inde ödenmesi,
– İlgililere 15 Aralık?14 Ocak dönemleri için yapılacak ödemelerin yarısının ödemenin yapıldığı yıl bütçesine gider kaydolunması, kalanının ise avans hesaplarına alınarak takip eden mali yıl başında bütçeye gider yazılması,
– Kamu kurum ve kuruluşlarında işçi statüsünde çalışanların aylık ücretlerinin ödenmesinde de bahsedilen esaslara göre işlem yapılması,
hükme bağlanmıştır.
Buna göre; aylık ve ücretleri peşin ödenen kamu personeli aylık ve ücret ödemelerinin her ayın 15?inde, aylık ve ücretleri çalışıldıktan sonra ödenen işçilerin aylık ve ücret ödemelerinin ise her ayın 14?ünde yapılması gerekmektedir.
B- Aylık Ve Ücretlerin Muhasebeleştirilmesi :
1-Cari Yıl İçerisinde Aybaşı Gelmeden Önce Ödenen Aylık Ve Ücretler İle Benzeri Ödemeler :
Yıl içerisinde bayram günleri öncesi, okulların açılması öncesi vb. durumlarda ücret ve maaşların aybaşından önce ödenmesi kararlaştırılabilir.
Yılı bütçesinden karşılanmak üzere ödeme gününden önce yapılan maaş ve ücret ödemeleri, ilgili olduğu yıl bütçesinden ödenmekle beraber aybaşından önce ödeme yapılacağı için maaş ve ücret için avans hesabının kullanılması gerekir.
Maaş yada ücret ödenecek ilgili birimin mutemedi adına 161 Personel Avansları hesabına borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir.
Verilen avanslardan harcanan tutarlar 161 Personel Avansları Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir.
2- 15 Aralık-14 Ocak Döneminde Peşin Ödenen Aylık Ve Ücretler İle Benzeri Ödemeler
Bütçe dönemi açısından 15Aralık-14 Ocak maaşları biri cari dönem (15 Aralık-31 Aralık) diğeri ise gelecek dönem (1 Ocak-14 Ocak) olmak üzere iki ayrı bütçe ve muhasebe dönemini kapsayan işlemden oluşmaktadır.
Konuyla ilgili olarak Muhasebat Genel Müdürlüğünce yayınlanan 6 sıra nolu genel tebliğinde (1) ,
Memurlara ve ücretleri peşin ödenen diğer personele 15 Aralık-14 Ocak dönemi için 15 Aralık tarihinde ödenecek aylık ve ücretler ile bunlarla birlikte aynı bordroda tahakkuk ettirilen diğer özlük haklarına ait bordroların bir nüsha fazla düzenleneceği ifade edilmiştir.
Maaş ödemesine ilişkin tahakkuk müzekkeresi ve verile emrinde; tahakkuk tutarının yarısı (aynı bordro ile tahakkuk ettirilen, 15 Aralık tarihinden önceki dönemlere ait maktu fazla çalışma ücreti gibi hakedişlerin tamamı) ilgili ekonomik kodları itibarıyla gösterilmek suretiyle;
830- Bütçe Giderleri Hesabına, diğer yarısı ?Bütçe dışı avans olarak verilen? açıklaması yapılarak 162- Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabına borç; kanuni kesintiler ilgili hesaplara, ele geçen tutar ise 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilmek suretiyle muhasebeleştirilecektir.
Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabına borç kaydedilerek ertesi yıla devredilen tutarlar; ilgili tahakkuk dairesinde bekletilen bordrolar eklenmek suretiyle Ocak ayı başında saymanlıklara gönderilecek Tahakkuk Müzekkeresi ve Verile Emrinde, 830- Bütçe Giderleri Hesabına borç, 162- Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabına alacak kaydedilerek mahsup edilecektir.