Yurtdışı Borçlanması Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Yurtdışı Borçlanması Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

1.Giriş

Milyonlarca vatandaşımız memleketlerinden uzakta dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşamakta ve hayatlarını bu ülkelerde sürdürmektedirler. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın büyük bir çoğunluğu da Avrupa ülkelerinde bulunmaktadır. Avrupa ülkelerinde emeklilik şartları daha ağır olduğu için hizmet borçlanması yaparak Türkiye’den emekli olabilmek yurtdışında yaşayan çoğu vatandaşımıza daha cazip gelmektedir. Ülkemizde yurtdışı hizmet borçlanması asgari ücretin brüt tutarına göre yapılmaktadır. Bilindiği üzere seçim vaatleri sebebiyle Ocak/2016ayı itibariyle ülkemizdeki brüt asgari ücrette bir hayli artış olacaktır. Bu çalışmamızda, kısaca yurtdışı hizmet borçlanması yapmanın şartları anlatılmakta ve borçlanma tutarının Ocak/2016 ayı itibariyle uğrayacağı artışa dikkat çekilmektedir.

2.Yurtdışı Hizmet Borçlanmasının Şartları

3201 sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun uyarınca; Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, bu Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri hâlinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmektedir.

Borçlanmak isteyenler, yurtdışında geçen yukarıda belirtilen sürelerinin tamamını veya istediği kadarını borçlanabilmektedir. Kısmi borçlanma yapmak isteyenlerin, borçlanacakları süreleri gün, ay ve yıl olarak belirtmeleri gerekmektedir.

Borçlanılacak süre sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerde geçmişse;

– Çalışılan ülkede bağlı bulunulan sigorta merciinden alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartlarından,

– Sigortalıların çalıştıkları iş yerlerinin resmi kuruluşlara ait olması veya resmi kuruluşlarca ya da kamu kurumu olarak kabul edilen kuruluşlarca düzenlenmesi halinde, belgelerin ayrıca tasdikine gerek kalmaksızın; çalışılan ülkede işyerinin ait olduğu belediyelerce düzenlenmiş hizmet belgeleri, vergi dairelerince çalışılan sürelere ilişkin düzenlenmiş belgeler, iş bulma kurumlarınca işsizlikte geçen sürelere ilişkin verilen belgeler, ilgili meslek kuruluşları veya birliklerince veya diğer resmi kuruluşlarca verilen hizmet belgelerinden,

– Yurtdışında kendi adına ve hesabına çalışanların bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birliklerince verilen hizmet belgesinden,

– Bulunulan ülkelerdeki Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,

Borçlanılacak süre sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde geçmişse;

– Bulunulan ülkelerdeki Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,

– Yurtdışında çalıştıkları iş yerlerinden alacakları hizmet sürelerini gösterir bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tercümelerinden,

– Gemi adamları, çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerinden alacakları ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerini veya iş yerlerinden alacakları sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştıklarını gösterir belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri ya da pasaportlarında çalışma süreleri ile örtüşen giriş-çıkış tarihlerini gösterir sayfaların örneklerinden durumlarına uygun olan belgenin SGK’ya ibraz edilmesi gerekmektedir.

Ev kadını olarak geçen süreler, yurtdışında oturduklarına dair alacakları ikamet belgesinin Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca yapılmış veya yurtdışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesi ya da çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlik veya ataşeliğinin bulunduğu Türk temsilciliklerinde söz konusu birimlerin ikamet belgesine istinaden düzenleyecekleri belge ile birlikte, ikamet belgesi temin edilemiyorsa yurtdışına çıkış ve yurda giriş tarihlerinin, fotoğraf ve künye bilgilerinin bulunduğu pasaport sayfalarının fotokopisi ya da emniyet müdürlüklerinden alacakları yurda giriş-çıkış çizelgesi ile belgelendirilmektedir.

3.Yurtdışı Hizmet Borçlanmasının Tutarı

Borçlanma tutarı, prime esas kazancın alt ve üst sınırı arasında olmak kaydıyla borçlanacak kişi tarafından belirlenecek günlük kazancın %32’sinin borçlanacak gün sayısı ile çarpımı kadardır. Buna göre, 01/07/2015-31/12/2015 tarihleri için bir günlük borçlanma tutarı, bu dönem için belirlenen brüt asgari ücret 1.273,50-TL olduğu için en az 13,58-TL’dir. Bu durumda, 5.400 gün yurtdışı hizmet borçlanması talebinde bulunan bir kişinin ödemesi gereken en düşük tutar 5.400 x 13,58 = 73.332-TL olacaktır. Bekar bir işçi için asgari geçim indirimi dahil edilmiş net asgari ücretOcak/2016 ayında 1.300-TL’ye yükseldiğinde, bu tarih itibariyle brüt asgari ücret 1.684,81-TL olacak ve bir günlük en düşük borçlanma tutarı da 17,97-TL’ye yükselecektir. Bu durumda ise, 5.400 gün için ödenmesi gereken en düşük tutar 5.400 x 17,97 = 97.038-TL olacaktır. Yani, Ocak/2016 ayı itibariyle borçlanma tutarında yüzde 30’un üzerinde artış gerçekleşecektir.

Borçlanma başvuruları, SGK tarafından örneği yayımlanan Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ile SGK’nın ilgili il veya merkez müdürlüğüne yapılmaktadır. Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesinde, yurtdışında borçlanma kapsamında geçen sigortalılık veya ev kadını olarak geçen süreleri bulunan kişinin adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, borçlanılmak istenilen sürenin niteliği ve süresi, borçlanma miktarının hesabına esas bir günlük prime esas kazanç tutarı ve tebligat adresi ile Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi geçen çalışmaları varsa kurumu, sigortalılık statüsü, sicil numarası ve süresi belirtilmektedir. Borçlanma tutarının tespitinde, dilekçenin doğrudan verildiği veya adi posta/kargo yoluyla gönderildiği durumlarda SGK kayıtlarına girdiği tarih, taahhütlü/iadeli taahhütlü/APS yoluyla gönderildiği durumlarda ise postaya verildiği tarih esas alınmaktadır.

4.Sonuç

Sonuç olarak, şayet yurtdışı borçlanma düzenlemesinde herhangi bir değişiklik yapılmaz ise borçlanma başvurularını 2016 yılına sarkıtanlar 2015 yılı sonunda başvuru yapanlara oranlara yaklaşık yüzde 30 oranında daha fazla ödeme yapacaklardır. Bu sebeple, yurtdışı hizmet borçlanması yapacak vatandaşlarımızın Ocak/2016 ayındaki artıştan etkilenmemek adına başvurularını 2015 yılının sonuna kadar makalemizde anlatıldığı şekilde yapmaları faydalarına olacaktır.

kaynak:http://www.alomaliye.com/2015/12/02/yurt-disi-hizmet-borclanmasi-yapacaklarin-dikkatine/