GÜNCEL HABERLERİhale Yargı KararlarıKAMU İHALE MEVZUATI

İhale Yetkilisinin İhaleyi İptal İçin Kesin Delil Niteliği Taşıyan Belgelere Dayanma Zorunluluğu Olmadığı

4734 sayılı Kanun’un 40. maddesi ile ihale yetkilisine ihale komisyonu kararlarını onaylama zorunluluğu getirilmemesi nedeniyle, anılan maddeyle tanınan yetkinin ihaleyi onaylamama yönünde kullanılması hâlinde, bu yetkinin kamu yararına kullanıldığının ispatı bakımından, ihale yetkilisince hukuken kesin delil niteliği taşıyan belgelere dayanılması gibi bir zorunluluk bulunmadığı; 4734 sayılı Kanun uyarınca ihaleyi yapan idarenin, anılan Kanun’un 5. maddesinde belirtilen ilkeleri gözetmek zorunda olduğu ve söz konusu ilkelere uygun sonuçlanmayan ihalelerde kanunla idareye tanınan ihaleyi iptal yetkisini kullanabileceği hakkında.

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : Batman İl Özel İdaresi

Vekili     : Av.       …

Karşı Taraf (Davacı) : … Müşavirlik İnşaat Gıda Turizm Petrol Taahhüt Nakliyat Sanayi Ticaret Ltd. Şti.

Vekili     : Av.       …

İstemin Özeti    : Batman             İdare     Mahkemesi’nin 03.04.2014         tarih      ve  E:2013/3541,      K:2014/734         sayılı      kararının;  kamu yararı    ve     hizmet gereklerine uygun olmadığı ve yeterli rekabet oluşmadığından ihalenin iptal edildiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hâkimi Semih KARADENİZ’in Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MÎLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

Dava; 19.08.2013 tarihinde yapılan “Batman Merkez 32 Derslikli Kıbrıs Şehitleri Ortaokulu İnşaatı İşi” ihalesinin iptal edilmesine ilişkin 25.09.2013 tarih ve 6972 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi’nce; yaklaşık maliyeti 3.948.409,22-TL olan ihalede, üç isteklinin aşırı düşük teklif sınır değer altında kaldığı, bir isteklinin teklifinin rakam ile yazı uyuşmaması nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, kalan beş isteklinin tekliflerinin ise idare tarafından belirlenen yaklaşık maliyetin altında olması karşısında; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5. maddesindeki durumlara aykırı bir hususun tespit edilmediği dikkate alındığında, ihalenin iptal edilebilme şartları arasında yer almayan ve sürekli değişiklik gösterebilecek olan daha önce yapılan ihalelerin yaklaşık maliyetin % 30’una ihale edildiği ileri sürülerek, ihalenin iptal edilmesine imkân bulunmadığı gibi, ihaleye katılan ve değerlendirmeye alınan isteklilerden, aşırı düşük teklif veren isteklilerin yazılı açıklamada bulunmaması nedeniyle reddedildikten sonra, reddedilmeyen tekliflerin geçerli teklif olarak dikkate alındıktan sonra bir değerlendirme yapılmak suretiyle ihalenin sonuçlandırılması gerekirken, ihalenin tamamen iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5. maddesinde, idarelerin, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şardarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları, 39. maddesinde, ihale komisyonu kararı üzerine idarenin, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu, ihalenin iptal edilmesi hâlinde bu durum bütün isteklilere derhâl bildirileceği, idarenin bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği ancak, idarenin isteklilerin talepte bulunması hâlinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildireceği; 40. maddesinde, 37 ve 38. maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihalenin, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılacağı, ihale komisyonunun gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunacağı, kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenlerinin belirtileceği, ihale yetkilisinin, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylayacağı veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal edeceği, ihalenin; kararın onaylanması hâlinde geçerli, iptal edilmesi hâlinde ise hükümsüz sayılacağı; 44. maddesinde ihale üzerinde kalan isteklinin 42 ve 43. maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorunda olduğu, bu zorunluluğa uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatının gelir kaydedileceği, bu durumda idarenin, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme imzalayabileceği, ancak ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli ile sözleşme imzalanabilmesi için, 42. maddede belirtilen on günlük sürenin bitimini izleyen üç gün içinde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye 42. maddede belirtilen şekilde tebligat yapılacağı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de sözleşmeyi imzalamaması durumunda ise, bu teklif sahibinin de geçici teminatının gelir kaydedilerek ihalenin iptal edileceği kurala bağlanmıştır.

4734 sayılı Kanun’un 40. maddesi ile ihale yetkilisine ihale komisyonu kararını onaylama ya da onaylamayarak iptal etme konusunda tanınan yetki ihale işlemlerinin sırf mevzuata uygunluğunu denetlemeye yönelik olmayıp, aynı zamanda ihale konusu işin özelliği, benzer işlere ilişkin diğer ihalelerin sonuçları, ihalede oluşan fiyatın piyasa şardarına uygun olup olmadığı gibi hususları değerlendirmek suretiyle ihale yetkilisinin yerindelik denetimi yaparak idare menfaatini koruması amacıyla düzenlenmiştir.

Bu itibarla, hem hukuka uygunluk ve hem de yerindelik denetimi yapan ihale yetkilisi tarafından bu konuda alınan idari kararın yargısal denetiminin de özellik arz edeceği açıktır. Başka bir anlatımla, 4734 sayılı Kanun’un 40. maddesi ile ihale yetkilisine ihale komisyonu kararlarını onaylama zorunluluğu getirilmemesi nedeniyle anılan madde ile ihale yetkilisine tanınan yetkinin onaylamama yönünde kullanılması hâlinde bu yetkinin kamu yararına kullanıldığının ispatı bakımından, ihale yetkilisince hukuken kesin delil niteliği taşıyan belgelere dayanılması gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Bu nedenle, ihale komisyonu kararını onaylamama işleminin idari davaya konu edilmesi hâlinde, gerek davalı idarenin mahkemeye yapacağı açıklamalar ve sunduğu belgeler ve gerekse mahkemece re’sen yapılacak araştırma sonucunda elde edilen bulgular işlemde kamu yararına aykırılık bulunmadığını ortaya koyar nitelikte ise işlemin sebep, konu ve amaç yönünden hukuka aykırılığından söz edilemeyeceği açıktır.

Dosyanın incelenmesinden; 19.08.2013 tarihinde yapılan “Batman Merkez 32 Derslikli Kıbrıs Şehitleri Ortaokulu İnşaatı” yapım işine ilişkin ihalede, yaklaşık maliyetin 3.948.409-TL olarak hesaplandığı, ihaleye 9 isteklinin teklif verdiği, bir teklifin rakamla yazı uyuşmadığından değerlendirme dışı bırakıldığı, 3.630.000-TL bedelli teklif sahibinin ihale yasaklısı olduğundan teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 2.529.000-TL, 2.539.000-TL, 2.557.000-TL bedelli teklif veren istekliler öngörülen yasal süre içerisinde aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmadıklarından tekliflerinin reddedildiği, davacının en avantajlı teklif olarak 3.645.000-TL teklif verdiği, diğer tekliflerin 3.720.000-TL’ye kadar sıralandığı, İhale Komisyonunca anılan işin 3.645.000-TL bedelle davacıya ihale edildiği, ihale yetkilisi tarafından ise rekabet şartı göz önüne alınarak aşırı düşük teklif açıklamasına verdiği cevap uygun bulunmayan teklifler ile en avantajlı teklif arasında büyük fark olması ile kamu yararı ve hizmet gerekleri nedeniyle ihalenin onaylanmayarak iptaline karar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kanun uyarınca ihaleyi yapan idarenin ve ihale yetkilisinin, anılan Kanun’un 5. maddesinde belirtilen ilkeleri gözetmek zorunda olduğu ve söz konusu ilkelere uygun olarak ihale işlemlerinin yerine getirilmemesi durumunda, kanunla kendilerine tanınan ihaleyi iptal yetkisini kullanabilecekleri açık olup yaklaşık maliyet 3.948.409-TL olduğu hâlde en avantajlı teklifin 3.645.000-TL olması nedeniyle, bu teklifin yaklaşık maliyete göre indirim oranının az olduğu, öte yandan ihalede değerlendirme dışı bırakılmakla beraber 2.529.000-TL, 2.539.000-TL, 2.557.0000-TL ve 3.630.000-TL tutarında tekliflerin de yer aldığı, bu koşullarda rekabetin oluştuğundan ve yeterli indirim yapıldığından ve kaynakların verimli kullanıldığından söz edilemeyeceği için ihaleden beklenen kamu yararının gerçekleşmediği gerekçesiyle ihalenin iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin kabulü ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesi uyarınca Batman İdare Mahkemesinin 03.04.2014 tarih ve E:2013/3541, K2014/734 sayılı kararının Bozulmasına, Davanın Reddine, dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, aşağıda ayrıntısı gösterilen 169,35-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, 230,00-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 1.000-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine, 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 31.12.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

kaynak:mevzuatinyeri.com

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.