Yurt dışı yasağı ve hacizden kurtulmanın yolu gayet basit! (17.04.09)

Ekonomik krizin yarattığı sonuçlardan birisi de vergi ve sigorta borçlarının ödenememesi oldu.

Borçlar ödenmeyince de vergi daireleri ve sigorta müdürlükleri ödeme emirlerini göndermeye ve haciz işlemlerini uygulamaya başladılar.

Sigorta borçları için olmasa da, 100.000 lirayı aşan vergi borçlarında firma sahip ve yöneticilerine yurt dışı çıkış yasağı konulması gibi bir risk de bulunuyor.

Üstelik kamudan kaynaklanan ihale alacaklarının ödenmesi için mükelleflerden “borcu yoktur” yazısı isteniyor. Borcu olan mükelleflere ise bu alacakları ödenmiyor.

Oysa bazı vergi çeşitleri dışında vergi borçlarının ve sigorta prim borçlarının taksitle ödenebilmesi mümkün. Tecil olarak adlandırılan bu işlem sonucunda borçlar gecikme zammına göre daha düşük (aylık % 2) bir faizle 18 ay, 24 ay hatta 36 aya kadar taksitlendirilebiliyor.

Borçlar tecil edildiğinde ise haciz ve yurtdışı yasağı uygulanmıyor ve borçlarının tecil şartlarına uygun olarak ödeyenlere borcu yoktur yazsıda veriliyor.

Vergi borçlarında tecil

Tecil “çok zor” durumda olan ya da vergi borcunu ödediğinde çok zor duruma düşecek olan mükelleflerin vergi borçlarının 36 aya kadar taksitlendirilmesine olanak tanıyan bir sistem..

Başvurular borcun tutarına göre Vergi Dairelerine, Vergi Dairesi Başkanlıkları ya da Defterdarlıklara ya da doğrudan Bakanlığa yapılabiliyor.

Yerel teşkilat en fazla 24 aya kadar taksitlendirme yetkisine sahip. 36 aya kadar vadelendirme ancak Bakanlık tarafından yapılabiliyor.

“Çok zor durum” değerlendirmesi mükellefin mali tablo kalemleri üzerinden hesaplanan likidite oranlarına göre yapılıyor. “Dönen varlıklar-stoklar / kısa vadeli yabancı kaynaklar” formülü ile hesaplanan bu oranın 0.5 ilâ 1 arasında olması halinde 12 ay; 0.5’ten küçük olması halinde ise 24 aya kadar tecil yapılabiliyor.

Oranın 1’den büyük olması halinde ise tecil yapılmıyor.

KDV, Geçici Vergi, ÖTV, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV), Özel İletişim Vergisi, harçlar (ikmalen tarhiyata dayanan tapu harçları hariç), fonlar, ecrimisil, eğitime katkı payı ve bu paylara ait gecikme zammı ile sınırlı uygulama süresine sahip ek vergiler tecil kapsamına girmiyor.

Tecil yapılabilmesi için teminat gösterilmesi gereği ise yasal zorunluluk. Ancak 50 bin liraya kadar olan borçlar için teminat gösterilmesine gerek bulunmuyor. Borcun toplam tutarının 50 bin lirayı aşması durumunda, aşan kısmın yarısı kadar teminat gösterilmesi yeterli oluyor.

Teminat olarak gayrimenkul, makine ve teçhizat, kamu borçlanma kağıtları kabul edilmekte. Ancak vergi dairelerinin mükellef hakkındaki kanaatına göre ve şahsi kefalette kabul edilebiliyor.

Vergi idaresi tecil taleplerini genelde olumlu cevaplıyor ve işlemleri kısa sürede sonuçlandırıyor.

Bu şekilde mükellefler tecil şartlarına bağlı ödeme yapmaya devam ettikleri sürece yurt dışı çıkış yasağı haciz ve benzeri konularda rahatlamış oluyorlar.

Sigorta borçlarında tecil

Sigorta borçlarında ise borç aslı, gecikme cezası ve zammı toplamı 2 milyon TL’na kadar olan borçların tecil ve taksitlendirilmesinde Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İl Müdürleri yetkili… Bu tutarı aşan talepler ise SGK Başkanlığı’nca değerlendiriliyor.

Sigorta açısından da “zor durum”, vergi borçlarının tecilinde dikkate alınan formüle göre değerlendirilse de, kabul yüzdeleri ve taksit tutarları farklı.

Hesaplama sonucu bulunacak oranın 2 ve altında olması hâlinde, bu durum borçlu açısından “çok zor durum” hâli olarak kabul ediliyor.

Oranın 1.5 ve altında olması durumunda tecil ve taksitlendirme işleminin azami 36 aya kadar; 1.51 ilâ 2.00 aralığında olması hâlinde tecil ve taksitlendirme işlemi, azami 30 aya kadar taksitlendirilebiliyor.

Oranın “2.01” ve üzerinde olması halinde ise, tecil yapılmıyor.

Tecil işlemi nasıl mükellefler açısından avantajlar sağlıyorsa bu maliye içinde bir fırsat olarak kullanılabilir. Tecil faizi ve gecikme zammı oranları gerçekten çok yüksek.

Bugün kredibilitesi kötü olanlar bile % 24’lerden kredi kullanıp faktoring yapabiliyorlar. Ama devletin istediği faiz % 30. Oysa bu faiz oranları indirilse emin olun kamunun tahsilatları da artacaktır.