TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER: Başkan: Mahmut GÜRSES Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY BAŞVURU SAHİBİ: Haselsan İnş. ve Tic. A.Ş. – Kmb Metro İnş. Alt Yapı Taah. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Cinnah Cd. 57-1 Melis Apt. Kat: 4 No: 8 Çankaya/ANKARA İHALEYİ YAPAN İDARE: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı, Devlet Mahallesi İnönü Bulvarı No: 16 06100 Çankaya/ANKARA BAŞVURUYA KONU İHALE: 2015/169849 İhale Kayıt Numaralı “Sivas Yıldızeli Nevruz Sulaması” İhalesi KURUMCA YAPILAN İNCELEME: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı tarafından 07.01.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Sivas Yıldızeli Nevruz Sulaması” ihalesine ilişkin olarak Haselsan İnş. ve Tic. A.Ş. – Kmb Metro İnş. Alt Yapı Taah. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından
12.02.2016 tarih ve 9304 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.02.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Başvuruya ilişkin olarak 2016/436 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir. KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi: İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin yaklaşık maliyetin üzerinde olması nedeniyle idarece ihalenin iptal edildiği, oysa tekliflerini 01.01.2016 tarihinden itibaren yürürlüğe giren ve 1.647,00 TL olan asgâri ücret üzerinden hazırladıkları, idarenin ise işçilik maliyetini 1.237,50 TL baz alınarak tespit edilmiş 2015 yılı rayiç bedelleri ile hesapladığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3’üncü maddesinin gereğinin yerine getirilmediği, işte kullanılacak boruların idarece temin edileceğinden ve boru bedeli toplam maliyetin %60’ını oluşturacağından işin geriye kalan bölümünün işçilik ağırlıklı olduğu ve yaklaşık maliyetin ihale tarihinden önce yürürlüğe giren 1.647,00 TL’ye göre yeniden hesaplanması gerektiği, bununla beraber verilen tekliflerin piyasa rayiçlerini yansıtıp yansıtmadığının sorgulanması gerektiği, aynı idarenin 2011/125586 İKN’li “KKTC Deniz Geçişi İsale Hattı İnşaatı” ihalesinde yaklaşık maliyetin %44 fazlası teklif veren istekli ile sözleşme imzaladığı, kendilerinin bu ihaleye verdikleri teklifin ise yaklaşık maliyetin %14 üzerinde ve bahsi geçen ihaledeki duruma göre çok daha ekonomik olduğu, iptal kararının iptal edilerek değerlendirmeye İdari Şartname’nin 35’inci maddesine göre devam edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir. İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü, İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.İhale konusu işin a) Adı: SİVAS YILDIZELİ NEVRUZ SULAMASI … c) Miktarı (fiziki) ve türü: 5.500 ha tarım arazisine sulama hizmetinin verilebilmesi için gerekli olan sulama şebekelerinin yapılması, arazi toplulaştırma ve sulama tesisinin 24 ay süresince işletilmesi, bakım ve onarımının yapılması işidir. (Boru ve özel parça temini hariç) Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.” düzenlemesi, Anılan Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 45.3’üncü maddesinde “45.3.1. Fiyat farkı hesaplanacaktır. Fiyat farkı hesaplanacaktır. Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları 1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz. 2. Sözleşmenin yürütülmesi sırasında yükleniciye fiyat farkı verilecektir. 2.1. Fiyat farkı uygulaması 27/06/2013 tarihli ve 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Yapım İşlerine İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslara göre yapılacaktır. … 2.3. Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır: F= An x B x (Pn-1) Pn = (Gn / G0) Formülde yer alan; F: Fiyat farkını (TL), An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemleri ve ihzarat miktarlarının sözleşme birim fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), anahtar teslimi götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), B: 0,90 katsayısını, Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel indeks ve güncel indekslerin yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını, G0, Gn: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yılı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere göre tablosunun ?ÜFE Genel sütunundaki sayıları, İfade eder.” düzenlemesi yer almaktadır. Bununla beraber yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceğine ilişkin açıklamalara Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde yer verilmiştir. Buna göre yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda ihale komisyonu; a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığını, b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını, c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir. Ayrıca, yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Açıklamada bu durumda sorumluluğun idareye ait olacağı da belirtilmiştir.
Başvuruya konu İhale İlanı’nın 10.12.2015 tarihinde yayımlandığı, ihalede 9 adet doküman satın alındığı, 07.01.2016 tarihinde yapılan ihaleye 2 isteklinin teklif verdiği, isteklilerin sunmuş olduğu teklif bedellerinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğunun tespit edildiği, bununla beraber Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3’üncü maddesi açıklamaları doğrultusunda yapılan değerlendirmede, mevcut yaklaşık maliyetin hazırlanması aşamasında hesaplama yapılırken değerlendirilmeye alınması gerekip değerlendirilmeyen herhangi bir husus olmadığı, her bir iş kaleminin birim fiyatı ilgili rayiçler ve analizler kullanılarak hesaplandığından güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığı hususunun söz konusu olmadığı, bununla beraber yaklaşık maliyete göre %14 ve %30 daha yüksek olarak verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtmadığı kararına varıldığı tespit edilmiştir. Netice itibariyle 20.01.2016 tarihli ihale komisyon kararına göre ihaleye katılımın düşük olması nedeniyle rekabetin sağlanamadığı ve geçerli tekliflerin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçeleriyle ihale yetkilisince ihalenin iptaline karar verildiği görülmüştür. Ayrıca 19.01.2016 tarihli “ihale iptal karar tutanağı”nda ilan ile ihale tarihi arasında bir aydan daha az bir süre bulunmakta olup ihalenin yapılmasında bir gecikme meydana gelmediği, dolayısıyla resmi rayiçler kullanılarak hazırlanan yaklaşık maliyetin güncellenmesi için geçerli bir sebep bulunmadığı, yaklaşık maliyetin piyasa rayiçlerinin dikkate alınarak hazırlanması ve ilan ile ihale tarihi arasında bir aydan daha az bir zaman aralığı bulunması nedeniyle yeniden bir piyasa araştırması yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı, ayrıca TÜİK Yurt İçi Fiyat Endeksi verilerine göre de bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranının Aralık 2015 için %5,71, Ocak 2016 için %5,94 olduğu, söz konusu değişim oranlarının dahi teklif edilen en düşük fiyatın yaklaşık maliyete oranının (%14) altında kaldığı, sunulan tekliflerin yaklaşık maliyetin yanısıra Genel Müdürlükçe iş için ayrılan ödenek miktarının da üzerinde olduğu hususları belirtilmiştir. 4734 sayılı Kanun’un 39’ncu maddesinden idarenin ihalenin her aşamasında ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisinin bulunduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca söz konusu madde hükmünün gerekçesinde tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlendiği belirtilmiştir. Anılan Kanun hükmü bağlamında, yaklaşık maliyetin üzerindeki bir teklifin kabul edilip edilemeyeceği noktasında idarelere takdir yetkisi tanındığı anlaşılmıştır. Yukarıda yapılan tespitler, mevzuat hükmü, başvuru sahibi istekli ile diğer istekliye ait teklif tutarlarının ihale konusu iş için ayrılmış ödeneğin üstünde olması ve iddia konusu husus birlikte değerlendirildiğinde, ihalenin idarece iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere, Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
| 
