Çeşitli MevzuatFinans GündemGENEL HUKUK

Torba Kanun Ayrıntıları…Detaylı Değerlendirme…26.04.2006

Mevzuat-11

İLK DEFA İŞ KURAN GENCLER 3 YIL VERGİ VERMEYECEK
Torba yasa ile ilk defa iş kuran genç girişimcilere, üç vergilendirme dönemi boyunca kazançlarının 75 bin liralık kısmına gelir vergisi muafiyeti getirilecek. Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle ilk defa gelir vergisi mükellefi olan, 29 yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançların bir kısmı gelir vergisinden müstesna olacak.

TORBA YASADAN BASİT ESNAFDA YARARLANACAK
Yasanın getirdiği bir diğer düzenleme de basit usulde vergilendirilen esnaf için. Ticari kazancı basit usuldeki mükelleflerin sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlarının 8 bin lirasına kadar olan kısmı üzerinden gelir vergisi alınmayacak. Bu tutar, her yıl günün ekonomik koşullarına uygun olarak yeniden belirlenecek.

YENİ TORBA YASADA ÇOCUKLARA VE GENÇLERE PASAPORT HARCI KALKTI
25 yaşını doldurmamış öğrencilerden pasaport harcı alınmayacak.

DOĞUM SONRASI YARI ZAMANLI ÇALIŞMA HAKKI
Torba yasada, memurların, doğum sonrası aylıksız izinde geçirdikleri her yıl için bir kademe ilerlemesi ve her 3 yıl için bir derece yükselmesi verilecek.

YENİ TORBA YASADA ERKEN DOĞUMA İLAVE İZİN
Torba yasada, memurlara, doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarihten önce gerçekleşen doğumlarda, doğumdan analık izninin başladığı tarihe kadarki süre doğum sonrası analık iznine ilave edilecek.

POLİSE VE UZMAN JANDARMAYA GÖSTERGE ARTIŞI
Emniyet hizmetleri sınıfına dâhil kadrolarda bulunanların yararlandığı emniyet hizmetleri tazminatları yüzde 25 artırılacak. Emniyet hizmetleri sınıfına dâhil personelden yükseköğrenimle olanların ek göstergeleri de yükseltilecek.
Uzman erbaşlar ile uzman jandarmaların 2 bin 200 olan ek göstergeleri 3 bine çıkarılacak. Uzman erbaşlara birinci dereceye yükselme imkanı getirilecek. Uzman erbaşların, kamuya geçebilmeleri için 7 yıl çalışmaları gerekecek.

DOĞUM YAPAN KAMU ÇALIŞANININ ÇALIŞMA DÜZENİ İLE İLGİLİ DEĞİŞİKLİK
Doğum yapan memurlar, analık izni sonrasında birinci doğumda 2 ay, ikinci doğumda 4 ay, sonraki doğumlarda ise 6 ay, günlük çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecek. Bu süre içinde süt izni verilmeyecek, mali ve sosyal haklarda herhangi bir kesinti yapılmayacak. Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay eklenecek. Bebeği engelli doğan kadın memur ise 12 ay süreyle yarı zamanlı çalışabilecek. 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu, eşiyle veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşleri de verilen 8 haftalık iznin bitiminden itibaren bu haklardan yararlanacak. Memurun çalışacağı süreler, ilgili kurumca belirlenecek.

EVLAT EDİNMEYE İZİN HAKKI İLE İLGİLİ DEĞİŞİKLİK
Yeni yasa ile 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur eşlerine, 8 haftalık iznin veya yarı zamanlı iznin bitiminden itibaren, istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verilebilecek.

ÇOCUĞU OLAN OKULA BAŞLAYANA KADAR YARIM ÇALIŞABİLECEK
Tasarı, çocuğun okula başlama yaşına kadar kısmi süreli çalışma hakkı da getiriyor. Çocuğu olan veya evlat edinen memur anne ve baba, çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar normal çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecek.

YARIM ÇALIŞANLARIN SOSYAL HAKLARI İLE İLGİLİ DEĞİŞİKLİK
Yarı zamanlı çalışmada, mali haklar ile sosyal yardımlara ilişkin ödemelerin yarısı yapılacak. Fiili çalışmaya bağlı ödemeler ise devam edecek. Bu dönemdeki hizmet süreleri, derece yükselmesi ile kademe ilerlemesinde yarım olarak dikkate alınacak. Fiili hizmet süreleri ile prim ödeme gün sayıları yarım olarak hesaplanacak.
Yarım zamanlı çalışılmaya başlanan günü izleyen ay başından itibaren normal zamanlı çalışılması halinde ödenmesi gereken sigorta primine esas aylık kazanç ya da emekli keseneğine esas aylık tutarının yarısı üzerinden sigorta primi veya emekli keseneği ödenecek. Ancak bunların genel sağlık sigortası primi sigortalı ve işveren yükümlülüğünde herhangi bir değişiklik yapılmaksızın sigorta primine esas aylık kazanç ya da emekli keseneğine esas aylık tutarının tamamı üzerinden ödenecek.

ÇİFTÇİ İLE İLGİLİ DEĞİŞİKLİK
Torba yasadan çiftçilerde faydalanacak. Çifçilerin almış oldukları Gübre ve yemde fiyatlarında KDV tutarı sıfırlanacak.

MUHTARLARA ZAM YAPILIYOR
Torba yasa kapsamında muhtarlar içinde düzenleme yapıldı. Bu düzenlemeye göre, Muhtarların net 940 lira olan ödenekleri bin 300 liraya yükseltilecek.

İŞ KURAN GENÇ 3 YIL VERGİ VERMEYECEK
2016 Torba Yasası düzenlemesinde çalışan kesimin yanı sıra çalışma hayatına yeni adım atacak gençleri teşvik edecek uygulamalar var. Buna göre ilk defa iş kuracak olan genç girişimcilere gelir vergisi muafiyeti getirilecek. Üç vergilendirme dönemi boyunca kazançlarının 75 bin liralık kısmından vergi alınmayacak. 29 yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerden ve ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle ilk defa gelir vergisi mükellefi olan kişilerden faaliyete başladıkları tarih itibariyle üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançların bir kısmı gelir vergisinden müstesna olacak. Vergilendirmeden belirtli şartlarla muaf tutlacak bir diğer kesim ise basit usulde vergilendirilen esnaf için. Bu gruba giren esnaflardan tespit edilen ticari kazançlarının 8 bin lirasına kadar olan kısmı üzerinden gelir vergisi alınmayacak. Tutar oranı, her yıl günün ekonomik koşullarına uygun olarak yeniden belirlenecek.

EMNİYET TEŞKİLATINA ZAM İLE İLGİLİ DÜZENLEME
2016 Torba Yasası düzenlemesi kapsamında mahalle bekçilerinden Emniyet Genel Müdürü’ne kadar emniyet teşkilatına zam yolda. 2016 Torba Yasası’nda yapılacak yeni düzenlemeyle birlikte teşkilat mensuplarına verilen Emniyet Hizmetleri Tazminatı %25 oranında artacak. Zam oranı rütbeye göre değişmekle birlikte değişecek. Zam miktarı 140 lira ile 615 lira arasında değişecek.

DOĞUM YAPAN KADINLARA YENİ DÜZENLEMELER YAPILIYOR
2016 Torba Yasası’na göre çalışan annelerin çalışma hayatını daha rahat devam ettirebilmesi içni yeni düzenlemeler var. Buna göre; doğum sonrasında ücretsiz izin alan memur anne ve babaya, her sene için bir kademe ilerlemesi ve her üç yıl için bir derece yükseltmesi verilecek. Veriecek bu yeni hak, torba kanun yürürlüğe girdiği tarihten sonra kullanılan izinler için geçerli olacak. Bu yeni hak evlat edinenler için de geçerli olacak. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen memurlar, iki yıllık aylıksız izin hakkından yararlanabilecek. Ayrıca üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen memur eşe, çocuğun teslim edildiği tarih itibariyle sekiz hafta aylıklı izin verilecek.Çalışan kadınlara yönelik pek çok yeni hakkında yer aldığı 2016 Torba Yasası’na göre erken doğum sebebiyle doğum öncesi iznini kullanamayan memur, kullanamadığı bu süreyi doğum sonrası iznine ek olarak talep edebilecek. Ayrıca üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen memur eşe, çocuğun teslim edildiği tarih itibariyle sekiz hafta aylıklı izin verilecek.

UZMAN ERBAŞLARA EK GÖSTERGE ARTIŞI
2016 Torba Yasası ile birlikte emniyet teşkilatının yanı sıra TSK’ya zam yolda! Mevcut uygulamaya göre uzman erbaşın ek göstergesi astsubayın 2/3 ’ünden fazla olamıyor. Ek gösterge tavanı 2.200 olarak uygulanıyor. Yeni Torba Yasa ile birlikte bu rakam artacak ve 3.000’i bulacak. Böylece uzman erbaşlar için maaş artışı ve özellikle emekli aylığında artış olacak.

EBEVEYNE KISMİ SÜRELİ ÇALIŞMA HAKKI
Yeni doğum yapan ebevynlerin yanı sıra küçük yaşta çocukları olan, tam süreli olarak çalışan anne ve babalara yeni düzenleme geliyor. Yeni Torba Yasa ile birlikte İş Kanunu değişecek, çalışan anne ve babalar, isterlerse çocuklarının ilkokula başladığı tarihe kadar kısmi süreli çalışabilecekler. İşveren ebeveynin bu talebini fesih sebebi sayamayacak. Doğum veya doğum sonrasında annenin vefatı halinde annenin kullanamadığı izinler, babaya geçecek.

EMEKLİ MAAŞINDAN KESİNTİ KALKIYOR
2016 Torba Yasası ‘dan etkilenecek bir diğer grup emekliler olacak. Şuan ki uygulamada emekli olduktan sonra esnaf veya şirket ortağı olarak çalışmaya devam edenlerden yüzde 10 oranında destek primi kesiliyor. Yeni Torba Yasa ile birlikte bu kesinti kalkacak. Yani emeklilik sonrasında iş yeri açıp vergiye kaydolduğu için veya şirket ortağı olduğu için emekli aylığından kesinti yapılan vatandaşlar, için maaşından kesinti sorunu kalmayacak.

GENÇ İŞSİZLERE İKİ YIL DAHA GSS
2016 Torba Yasası işsiz gençlerin en büyük sorunu Genel Sağlık Sigortası’na da kısmi çözüm getiriyor. Yeni kanunla birlikte prim ödememe zorunluluğu için ek 2 sene gelecek. Buna göre lise ve dengi okullardan mezun olanlar 20 yaşını, üniversiteden mezun olan gençler ise 25 yaşını geçmemek şartıyla, iki yıl boyunca zorunlu GSS primi ödemeksizin sağlık hizmeti alabilecekler.

KADIN İŞÇİYE YENİ İZİN
Mevcut uygulamada doğum yapan kadın işçi, isterse ücretli izin süresinin (16 hafta) bitiminden itibaren altı ay ücretsiz izin alabiliyor. İşveren bu altı 6 ay boyunca işçiye her hangi bir ücret ödenmiyor. 2016 Torba Yasası kanunuyla gelecek düzenlemeyle birlikte, bu ücretsiz izin süresince kadın işçi iş yerinde yarım gün çalışırsa, diğer yarım günün ücretini devlet ödeyecek. Ancak bunun için bazu şarlar var:Doğum tarihinden önceki son üç yıl içerisinde en az 600 gün prim ödemiş olması, doğum sonrasındaki altı aylık sürede yarım gün (haftalık 22,5 saat) çalışması, doğum sonrası analık izni bittikten sonra 30 gün içerisinde İŞKUR’a başvurması gerekiyor. Yarım çalışma ödeneği ödenen süre boyunca kadın işçinin primlerinin yarısı da yine İŞKUR tarafından ödenecek. Bu haktan üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birisi de yararlanabilecek.
Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi’nin yayımladığı yeni tebliğle tahsil edilmeyen kamu alacakları için zaman aşımı süresi 5 yıl olarak belirlendi. Bu süre boyunca ödenmeyen tüm borçlar silinecek

Kamu alacaklarıyla ilgili Maliye Bakanlığı önemli bir yenilik yaptı. Özellikle şirketler ve borçlu vatandaşlar için düzenlemeler Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni düzenlemeler Gelir İdaresi Başkanlığı’nın, “Tahsilat Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ”i ile geldi. Kamu alacağı, vadesinin olduğu takvim yılından sonraki yıldan itibaren 5 yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrayacak. Yani vadesi 2016 içinde dolacak bir alacak için zaman aşımı süresi 2017’den itibaren 5 yıl olarak düzenlenecek. Bu süre içinde devlet alacağını tahsil edemezse borç ortadan kalkacak. Böylece kamu, kendine de süre sınırı koymuş oluyor. Tahsilat için 5 yıl süre tanınıyor.

İFLAS ‘TA 20, ADLİ CEZADA 10 YIL
Borçlunun iflası söz konusu olduğunda ise zaman aşımı süresi değişiyor. Mallar tasfiye edilmesine rağmen kamu alacağı tahsil edilemezse borç için aciz vesikası düzenleniyor. Bu vesika genel olarak borçlunun bu miktarı ödeyecek bir malının ya da varlığının olmadığını gösteren belgeden oluşuyor. Burada kamu alacağı için zaman aşımı süresi belgenin düzenlenmesinden sonraki 20 yıl olarak belirlenmiş. Adli para cezalarında ise zaman aşımı süresi 10 yıl olarak uygulanıyor. Adli para cezasına çarptırılan kişinin yaşı da bazı indirimler sağlıyor. Ayrıca bu cezaların zaman aşımının tayininde mahkeme kararının kesinleştiği gün esas alınıyor.

Tahsil edilmeme durumu borcun tamamı için geçerli değil. 5 yıl içinde 1 liralık bile bir tahsilat olsa, zaman aşımı yeniden başlatılıyor. Özellikle vergi alacaklarında bu durum sıkça karşımıza çıkıyor.

HİLELİ İFLASTA FARKLI UYGULAMA

Tebliğin dördüncü maddesinde özel bir durum tarif ediliyor. Borçlunun yabancı memlekette bulunması, hileli iflas etmesi veya terekenin tasfiyesi dolayısıyla zaman aşımının işlememesi halinde 5 yıllık süre, sebeplerin kalktığı günün bitmesinden itibaren başlıyor. Burada da yine 5 yıllık süre dikkate alınıyor fakat başlangıç tarihi değiştiriliyor.

İFLAS ERTELEMEDE YENİ DURUM
İflas erteleme kararı çıktıktan sonra borçlu aleyhine hiçbir takip yapılamıyor. Daha önce başlamış takipler de duruyor. Bu durumda yeni tebliğe göre kamu alacaklarına ilişkin zaman aşımı, iflas erteleme süresince işlemiyor.

İDARİ CEZA VE SGK’YA 10 YIL

İdari para cezalarında 5 yıllık süre uygulanmıyor. Burada tebliğ özel kanunlara ve Kabahatler Kanunu’na atıfta bulunuyor. İdari para cezalarındaki zaman aşımı ise 10 yıl olarak belirleniyor. Örneğin SGK’ca kesilen idari para cezaları için 10 yıllık zaman aşımı uygulanıyor.

İSTEYEN ÖDEYEBİLİR

Zaman aşımından sonra mükellef, bu parayı ödemek isterse tebliğ buna da izin veriyor. Yani vatandaş isterse borcunu silinmesine rağmen ödeyebilecek. Bunun önünde bir engel bulunmuyor.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.