1-ANONİM ŞİRKETLER

Ticari Defterler

1- Yevmiye Defteri

2- Defter i Kebir

3- Envanter

4- Pay Defteri

5- Yönetim Kurulu Karar Defteri

6- Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri

Tasdik Zamanları

İlk Açılış Tasdikleri: Ticari defterlerin tamamının kuruluşta ve kullanılmaya başlanmadan önce ilk açılış tasdikinin yapılması gerekir.

İzleyen Faaliyet Dönemlerindeki Açılış Tasdikleri: İlk açılış tasdikinin yapıldığı faaliyet dönemini izleyen faaliyet dönemlerinde ise, bu defterlerden yevmiye, defteri kebir, envanter ve yönetim kurulu karar defterinin, kullanılacakları faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar açılış tasdikinin yapılması gerekir.

Bir başka ifade ile hesap dönemi takvim yılı olanlar, bu defterlerin açılış tasdikini Aralık ayı sonuna kadar yaptırmaları gerekir.

Pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunması kaydıyla, izleyen faaliyet dönemlerinde açılış tasdiki yapılmadan kullanılabilir.

Kapanış Tasdikleri: Yukarıdaki defterlerden yalnızca Yevmiye defteri ile Yönetim Kurulu Karar defterinin kapanış tasdiki yapılacaktır.

Bu defterlerin kapanış tasdiki, kullanıldığı hesap dönemini izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar yaptırılması gerekir.

Bir başka ifade ile hesap dönemi takvim yılı olanlar, bu defterlerin kapanış tasdikini Mart ayı sonuna kadar yaptırmalıdırlar.

Aynı Defterlerin İzleyen Faaliyet Döneminde de Kullanılmak İstenmesi Halinde Tasdik Zamanı

Eski Ticaret Kanunumuzda olduğu gibi yeni Ticaret Kanunumuzda da Pay Defteri ve Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defterleri dışında bu konu düzenlenmemiştir.(TTK Md.64/3)

Tasdik Yenileme başlığı altında bu konu VUK’da düzenlenmiştir.

VUK’na göre de tutulması zorunlu defterler olan Yevmiye ve Envanter defterlerinin boş sayfalarını ertesi yılda da kullanmak isteyenler, hesap dönemini takip eden ilk ayın içinde bu defterleri tasdik ettirerek kullanabilirler.(VUK Md.221,222)

Bir başka ifade ile, hesap dönemi takvim yılı olanlar, bu defterlerin tasdikini Ocak ayı sonuna kadar yaptırmak zorundadırlar.

Buna göre, yeterli yaprağı bulunan Pay Defteri ve Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defterleri açılış tasdiki yapılmadan, Yevmiye ve Envanter defteri ise hesap dönemini takip eden ilk ayın içinde tasdik ettirerek kullanılabilir.

Bu defterlerin dışında kalan defteri kebir ve yönetim kurulu karar defteri her dönem için yeniden temin edilerek açılış tasdikinin yapılması gerekir.

2-LİMİTED ŞİRKETLERİ

Bir fark dışında Anonim Şirketlerin tutacağı ticari defterler için yukarıda yapılan açıklamaların tamamı Limited Şirketler içinde geçerlidir.

Bu fark yalnızca, Anonim Şirketlerdeki Yönetim Kurulu Karar Defteri nin yerine, Limited şirketlerde Müdürler Kurulu Karar Defteri tutulacak olmasıdır.

Her ne kadar Müdürler Kurulu Karar Defteri Kanunda tanımlanmamış olsa da, öngörülen kurul ve hukuki yapısı böyle bir defterin tutulmasını gerektirmektedir.

Eski TTK’ya göre tutulmakta olan Ortaklar Kurulu Karar Defteri , aynı hukuki mahiyete sahip olmadığı için Müdürler Kurulu Karar Defteri yerine kullanılamaz.

Bu defterin yeterli yaprağı bulunması halinde ayrıca açılış onayları yapılmadan bundan böyle Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri olarak kullanılabileceği kanaatindeyiz.

B-İŞLETME DEFTERİ

Ticaret Kanunumuz tacirlerin tutacağı defterleri ve tasdik zamanlarını düzenlemiştir. Bütün tacirler bilanço usulüne göre defter tutmak zorundadırlar.

Tacir sayılmayanlar ise VUK’nun defter tutmaya ilişkin hükümleri doğrultusunda defter tutmak zorundadırlar.

Buna göre; eskiden olduğu gibi VUK’da belirlenen sınırların içinde bulunan ve tacir sayılmayan esnaflar, İşletme defteri tutmaya devam edeceklerdir.

C-GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI İLE MALİYE BAKANLIĞININ MÜŞTEREK OLARAK YAPACAĞI DÜZENLEME

fiziki ortamda veya elektronik ortamda tutulan ticari defterlerin nasıl tutulacağı, defterlere kayıt zamanı, onay yenileme ile açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken çıkarılan tebliğle belirlenir. Şeklindedir.

Bu tebliğe büyük ihtiyaç vardır. Dolayısıyla bu iki Bakanlık tarafından çıkarılacak müşterek tebliğin dikkatle takip edilmesi gerekir.

D-SONUÇ OLARAK

A) TİCARİ İŞLETMELERDE 2013 YILI İÇİN TASDİK EDİLMESİ ZORUNLU TİCARİ DEFTERLER

a) Ticaret Şirketleri (Anonim ve Limited Şirketler)

1- Yevmiye Defteri
2- Defteri Kebir
3- Envanter Defteri
4- Pay Defteri *
5- Yönetim Kurulu Karar Defteri(Ltd. Şirketler için, Müdürler Kurulu Karar Defteri)
6- Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
*Halen kullanılmakta olan Pay Defterinin yeterli yaprağı bulunması halinde 2013 yılı için açılış tasdiki yapılmadan kullanılabilir.

b) Ticaret Şirketleri Dışında Kalan Tacirler (Esnaf Ölçütünün Üstündeki Şahıs İşletmeleri)

1- Yevmiye Defteri
2- Defteri Kebir
3- Envanter Defteri

Defterlerini, genel hesap dönemine tabi olanlar 31 Aralık 2013 tarihi, özel hesap dönemine tabi olanlar ise tabi oldukları hesap döneminin son gününe kadar notere tasdik ettirmek zorundadırlar.

B- ESNAF ÖLÇÜTÜ İÇİNDE KALAN İŞLETMELER (TİCARET KANUNU KAPSAMI DIŞINDAKİLER)

VUK Hükümlerine Göre,

1)-Bilanço Esasına Göre Defter Tutacaklar; 
a)-Yevmiye Defteri
b)-Defteri Kebir
c)-Envanter

2)-İşletme Esasına Göre Defter Tutacaklar; 
İşletme Defteri

3)-Serbest Meslek Erbabı;
Serbest Meslek Kazanç Defteri

Kaynak : İSTANBULSMMMODASİ