Teknik Şartnamede Bulunup İdari Şartnamede Bulunmayan Husus Belge ve Yeterlik Kriteri Olarak Değerlendirilebilir mi?

İhaleyi Yapan Daire:

Başvuru Tarih ve Sayısı:

Başvuruya Konu İhale:

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karar:

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:     

Başkan: Mahmut GÜRSES

Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY

BAŞVURU SAHİBİ:

Uslu Yemekçilik Temizlik Nak. İnş. ve Oto. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.

Harbiye Mah. Mimar Sokak No: 20/1 Dikmen/ Çankaya/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Siverek Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,

Hürriyet Caddesi 63600 Siverek/ŞANLIURFA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2015/119114İhale Kayıt Numaralı “26 Taşımalı İlkokul-Ortaokullarına Taşınan 3500 Öğrenci ve 13 Genel Ortaöğretim Kurumuna Taşınan 3700 Öğrenciye  177 İş Günü Sıcak Yemek  Alımı ve Sonrası Hizmetleri İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

            Siverek Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 10.09.2015 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “26  Taşımalı İlkokul-Ortaokullarına Taşınan 3500 Öğrenci ve 13 Genel Ortaöğretim Kurumuna Taşınan 3700 Öğrenciye  177 İş Günü Sıcak Yemek  Alımı ve Sonrası Hizmetleri İşi” ihalesine ilişkin olarak Uslu Yemekçilik Temizlik Nak. İnş. ve Oto. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 11.09.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.09.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.09.2015 tarih ve 78761 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.09.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

            Başvuruya ilişkin olarak 2015/2469 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 10.09.2015 tarihinde ihalesi yapılan 26 taşımalı ilkokul- ortaokullarına taşınan 3500 öğrenci ve 13 genel orta öğretim kurumuna taşınan 3700 öğrenciye 177 iş günü sıcak yemek alımı ve sonrası hizmetleri işine ait kesinleşen ihale kararının 11.09.2015 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edildiği, buna göre ihalenin 1’inci kısmında K2 belgesi olmadığı ve tekliflerinin sınır değerin altında kaldığı, 2’nci kısımda ise K2 belgesi olmadığı gerekçesi ile tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldıkları,

1) İhalenin 1 ve 2’inci kısımlarında K2 belgelerinin olmadığı gerekçesi ile tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının uygun olmadığı, teklif dosyasında K2 belgelerinin mevcut olduğu, ihaleden önce belgenin idarece aslı gibidir yapıldığı,

2) İhalenin 1’nci kısmı için verilen teklifin sınır değerin altında olmadığı, yaklaşık maliyetin 1.892.916,67 TL olduğu, Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından belirlenen ortaokullar için KDV dahil fiyatın 3,30 TL olduğu, bu fiyatın KDV hariç 3,05555555555556 TL olduğu, KDV hariç fiyatın 1,30’a bölünmesi durumunda 2,35042735042735 TL olduğu, 177 iş günü ve 3500 öğrenci sayısı ile çarpımı sonucu 1.456.089,74358974 TL olduğu, virgülden sonrası 74’e yuvarlanarak fiyat verildiği, buna göre tekliflerinin sınır değerin altında olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

            1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

10.09.2015 tarihinde gerçekleştirilen şikâyete konu ihalenin, 4734 sayılı Kanun’un 21’nci maddesinin (b) bendine göre pazarlık usulü ile ve kısmi teklife açık olarak yapıldığı, söz konusu ihalenin her 2 kısmına da 5 isteklinin teklif verdiği, 10.09.2015 tarihli ihale komisyonu kararından 1’nci kısımda Öz Albay Gıda Hazır Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti. ile başvuru sahibi Uslu Yemekçilik Tem. Nak. İnş. ve Oto. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin, 2’nci kısımda Öz Albay Gıda Hazır Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Kariyer Zirai İlaçlama Ür. Yemek Hiz. Tem. İnş. Teks. San. Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin idarece tespit edilen sınır değerin altında olduğu gerekçesiyle, yine her iki kısımda da başvuru sahibi Uslu Yemekçilik Tem. Nak. İnş. ve Oto. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., Divanlı İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Kariyer Zirai İlaçlama Ür. Yemek Hiz. Tem. İnş. Teks. San. Tic. Ltd. Şti.nin K2 belgesi olmadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldıkları, her iki kısımda da tek geçerli teklif sahibi Akgökçe Gıda Nak. Taş. İnş. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde ihalenin bırakıldığı anlaşılmıştır.

Başvuru konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: 26 TAŞIMALI İLKOKUL-ORTAOKULLARINA TAŞINAN 3500 ÖĞRENCİ ve 13 GENEL ORTAÖĞRETİM KURUMUNA TAŞINAN 3700 ÖĞRENCİYE 177 İŞ GÜNÜ SICAK YEMEK ALIMI VE SONRASI HİZMETLERİ İŞİ

b) Miktarı ve türü:

ÖĞÜN SAYISI BİRİM FİYAT İLE ÇARPILACAKTIR.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin ekinde;

düzenlemesi,

Başvuru konusu ihaleye ait Teknik Şartname’de,

“Madde 2: Yüklenici; Sözleşmenin imzalanmasına müteakiben, Siverek İlçe Milli Eğitim müdürlüğüne bağlı  26 Taşımalı İlkokul-Ortaokullarına taşınan 3500 öğrencinin  ve 13 Genel Ortaöğretim Kurumuna taşınan 3700 öğrencinin okul bazında öğle yemeğinin  okul idaresinin verdiği sayı üzerinden hazır olarak yemekleri okullarında sunulması, Okula taşınması, yemeğin servisi (dağıtımı) , bulaşık kaplarının toplanması, yıkanması, çöplerin kaldırılması, yemekhanenin ve bu mekânda kullanılan masa, sandalye, tezgâh vb. cihazların temizlik bakım ve kontrol işini üstlenir.

…

Madde 11. Yüklenici Firmadan Aşağıdaki Belgeler İstenecektir.

a)Yüklenici firmanın Gıda üretim İŞLETME KAYIT BELGESİ bulunacaktır.

b)Yüklenicinin  işyerlerine ait İŞ YERİ AÇMA RUHSATI

c)Yüklenici firma TS EN İSO 9001 2008 TSE HİZMET YETERLİLİK BELGESİ

d)Yüklenicinin iş yerine ait en az toplam öğrenci sayısı kadar KAPASİTE RAPORU

e)Yüklenici yemeğin hijyenik ortamda taşımaya elverişli termokingli (soğutuculu) en az 3 adet , 10 yaşını aşmamış Trafik siciline kayıtlı , K2 yetki belgeli ticari taşıma aracı kira ise  kira sözleşmesini teklif zarflarında sunacaktır.

f)İstekliler, ihale tarihinden önce işe alınmış ve ihale tarihi itibariyle bünyesinde, en az 4(dört) yıl  Mezuniyet belgesi ile ilgili fakültelerden mezun 1 (bir)  Gıda Mühendisi, Ziraat Mühendisi  (Gıda – Süt bölümlerinden mezun olanlar), Kimya Mühendisi, Kimyager ya da diyetisyenin diploması ve istihdamı zorunlu personel sözleşmesinin aslı veya noter tasdikli sureti) teklif zarflarında sunacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

4734 sayılı Kanun’un 24’üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, ihaleye katılabilme şartları ve istenilen belgelerin neler olduğunun ihale ilanında belirtilmesinin zorunlu olduğu hükme bağlanmış; 27’nci maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendinde de, isteklilerde aranılan şartlar, belgeler ve yeterlik kriterlerinin İdari Şartname’de belirtilmesi zorunlu tutulmuştur. Yine anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında  “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.” hükmüne yer verilmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’nci maddesinin ikinci fıkrasında “Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur.” düzenlemesi yer almakta, 29’uncu maddesinde de ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere istenecek belgelerin hangi esaslara göre belirleneceği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiş bulunmaktadır.

Bu çerçevede, yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin ilan ve idari şartnamede yer almaması durumunda, istenmeyen belgelerin sunulup sunulmadığına veya kriterlerin karşılanıp karşılanmadığına dayalı bir değerlendirme yapılmasının uygun olmadığı anlaşılmaktadır.

Söz konusu ihalede, idarece Teknik Şartname’nin 11’nci maddesinin (e) bendinde “Yüklenici yemeğin hijyenik ortamda taşımaya elverişli termokingli (soğutuculu) en az 3 adet , 10 yaşını aşmamış Trafik siciline kayıtlı, K2 yetki belgeli ticari taşıma aracı kira ise  kira sözleşmesini teklif zarflarında sunacaktır.” düzenlemesine yer verildiği, Teknik Şartname’nin anılan düzenlemesinin İdari Şartname’de yer almadığı, (şikayete konu ihalede ilan yapılmadığı), buna göre, taşımada kullanılan araçlarla ilgili K2 yetki belgesi istenmesine ilişkin düzenlemenin  söz konusu ihale açısından bir yeterlik belgesi veya kriteri olarak değerlendirilmesinin mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır. 

Bu çerçevede idarece, başvuru sahibinin K2 belgesinin bulunmadığı, K2* belgesinin bulunduğu, sunulan söz konusu belgenin K2 belgesinde istenen yeterliği göstermediği, K2 belgesine göre daha alt nitelikte olduğu gerekçesi ile başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminin mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

….” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.” düzenlemesi,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1.Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.

…

78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.” açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde idarelerce kullanılabilecek yöntemlerin tek tek sayılmak suretiyle belirlendiği, idareler tarafından söz konusu yöntemlerden birinin, birkaçının veya tamamının öncelik sırası olmaksızın kullanılabileceği,

İhale dokümanı incelendiğinde, ihaleye konu hizmetin, Siverek İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı  26 Taşımalı İlkokul-Ortaokullarına taşınan 3500 öğrencinin  ve 13 Genel Ortaöğretim Kurumuna taşınan 3700 öğrencinin 177 iş günü okul bazında öğle yemeğinin  hazır olarak okula taşınması, sunulması, dağıtımı ve sonrası temizlik işlerini kapsadığı, bu  itibarla, söz konusu işin niteliğinin malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti olduğu ve personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı olduğu,

Aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplayacağı, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutarın sınır değer olarak kabul edileceği anlaşılmaktadır.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde, Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 26.05.2015 tarihli ve 79523799/140/5413410 sayılı yazısı ile öğrenci taşıma uygulaması kapsamındaki öğrencilere verilen öğle yemeği bedeline ilişkin ilkokul, ortaokul ve imam-hatip okulları için katma değer vergisi (KDV) dâhil 3,30 TL olarak bir belirleme yapıldığı,

İdare tarafından yapılan yaklaşık maliyet hesabında “birim fiyat” olarak 3,0555555556 TL’nin öngörüldüğü, söz konusu tutara Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenen KDV dâhil fiyat olan 3,30 TL’den %8 KDV oranının düşülmesi neticesinde ulaşıldığı (3,30 TL / 1,08 = 3,055…. TL), bahsi geçen birim fiyatın öğün miktarı (öğrenci sayısı x gün sayısı) ile çarpılması sonucunda yaklaşık maliyetin (3,0555555556 x 3500 x 177 = 1.892.916,666 TL) yuvarlanarak 1.892.916,67 TL bulunduğu,  bu doğrultuda sınır değerin de yuvarlanarak 1.456.089,75 TL (1.892.916,67 TL / 1,30 = 1.456.089,746 TL) olarak hesaplandığı  anlaşılmış olup, idarece yapılan sınır değer hesabında aykırılık olmadığı anlaşılmıştır.

            Diğer taraftan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.

            (3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c) ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin kullanılması zorunludur.

(5) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.

a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.

b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.

c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihaleleri.”hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir…” açıklaması yer almaktadır.

Başvuru konusu işe ait İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

34.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 41.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.”düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 48’nci maddesinde ise “48.1.

İstekliler tarafından verilen teklifler sınır değerin altında olduğu zaman idare tarafından teklifler değerlendirme dışı bırakılabilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale dokümanının aktarılan düzenlemelerinin karşılaştırılması neticesinde, İdari Şartname’nin 34’üncü maddesinde, ihale komisyonunca teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanun’un 38’inci maddesine göre açıklama isteneceği, isteklilerin açıklamaları dikkate alınarak aşırı düşük tekliflerin değerlendirileceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifinin reddedileceği düzenlemesine yer verilirken, anılan Şartname’nin 48’nci maddesinde istekliler tarafından verilen tekliflerin sınır değerin altında kalması durumunda idare tarafından tekliflerin değerlendirme dışı bırakılabileceğinin düzenlendiği ve ihalenin şikâyete konu 1’inci kısmında başvuru sahibi de dahil olmak üzere 2 isteklinin (şikâyete konu olmayan 2’nci kısımda da 2 isteklinin) teklifinin sınır değerin altında kaldığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği eki 4734 Sayılı Kanun’un 21’nci maddesinin (b), (c), (f) Bendlerine Göre Pazarlık Usulü İle İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Tip İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’nci maddesine ait 41 nolu dipnotunda “(1) İdareler, bu şartnamede düzenlenmeyen ve işin özelliğine göre idarelerce düzenlenmesine gerek duyulan hususlarda, ihale konusu hizmet işinin gereklerini de dikkate alarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla bu başlık altında, alt maddeler halinde başka düzenlemeler yaparak bu maddeye ekleyebilirler.” açıklamasına yer verildiği, bu anlamda Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 59’uncu maddesine aykırı sonuç doğurabilecek şekilde yapılan İdari Şartname’nin 48’nci maddesindeki düzenlemenin, söz konusu Yönetmelik hükmüne uygun 34’üncü maddesi İdari Şartname’de yer alırken uygulanamayacağının açık olduğu anlaşılmış olup, idarece, İdari Şartname’nin 34’üncü maddesi gereğince işlem yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Buna göre şikâyete konu ihalenin 1’nci kısmında sınır değerin altında kalan başvuru sahibine ait teklifin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerekmekte olup, idarece anılan istekliden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmeksizin ihalenin sonuçlandırılmasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

1)Şikâyete konu ihalenin her 2 kısmına da teklif veren Divanlı İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Kariyer Zirai İlaçlama Ür. Yemek Hiz. Tem. İnş. Teks. San. Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin de  K2 belgesi olmadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.

Söz konusu ihalede, İdarece Teknik Şartname’nin 11’inci maddesinin (e) bendinde “Yüklenici yemeğin hijyenik ortamda taşımaya elverişli termokingli (soğutuculu) en az 3 adet , 10 yaşını aşmamış Trafik siciline kayıtlı, K2 yetki belgeli ticari taşıma aracı kira ise  kira sözleşmesini teklif zarflarında sunacaktır.” düzenlemesine yer verildiği, Teknik Şartname’nin anılan düzenlemesinin İdari Şartname’de yer almadığı, buna göre, taşımada kullanılan araçlarla ilgili K2 yetki belgesi istenmesine ilişkin düzenlemenin  söz konusu ihale açısından bir yeterlik belgesi veya kriteri olarak değerlendirilmesinin mevzuata uygun olmadığı anlaşılmış olup, idarece, anılan isteklilerin tekliflerinin  K2 belgesinin bulunmadığı  gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılması işleminin mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Şikâyete konu ihalenin 1’nci kısmına teklif veren ve sınır değerin altında olduğu gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılan Öz Albay Gıda Hazır Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin İdari Şartname’nin 34’üncü maddesi gereğince

Sonuç olarak, ihalenin her iki kısmında da K2 belgeleri olmadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılan isteklilerin (başvuru sahibi Uslu Yemekçilik Tem. Nak. İnş. ve Oto. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., Divanlı İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Kariyer Zirai İlaçlama Ür. Yemek Hiz. Tem. İnş. Teks. San. Tic. Ltd. Şti.) tekliflerinin değerlendirmeye alınması; ihalenin şikâyete konu 1’nci kısmında sınır değerin altında kalan isteklilerin (Öz Albay Gıda Hazır Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti. ile başvuru sahibi Uslu Yemekçilik Tem. Nak. İnş. ve Oto. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.) idarece, asgari iki haftalık  örnek menü oluşturulmak suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin  mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oyçokluğu  ile karar verildi.

KISMEN KARŞI OY

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki birinci iddiası kapsamında Kurulca, “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiş olup,

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki ikinci iddiası kapsamında da Kurul çoğunluğunca, sınır değerin altındaki tekliflerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilerek bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesine ilişkin “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin birinci iddiası kapsamında Kurulca verilen karar yerinde bulunmuş olmakla birlikte, başvuru sahibinin ikinci iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;

Siverek Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından pazarlık usulü ile kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilen “26 Taşımalı İlkokul- Ortaokullarına Taşınan 3500 Öğrenci ve 13 Genel Ortaöğretim Kurumuna Taşınan 3700 Öğrenciye 177 İş Günü Sıcak Yemek Alımı ve Sonrası Hizmetleri Alımı” ihalesinin şikayete konu birinci kısmına ilişkin yaklaşık maliyetin 1.892.916,67 TL olarak hesaplandığı,

Bahse konu ihalede 5 adet ihale dokümanı satın alındığı, 10.09.2015 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin şikayete konu birinci kısmına 5 istekli tarafından teklif verildiği,

 İhalenin birinci kısmına ilişkin tekliflerin denetimine ilişkin idarece yapılan inceleme uyarınca, 10.09.2015 tarihli ihale komisyonu kararından Öz Albay Gıda Hazır Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti. ile başvuru sahibi Uslu Yemekçilik Tem. Nak. İnş. ve Oto. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin “tekliflerinin tespit edilen sınır değerin altında olduğu” gerekçesiyle, yine aynı kısımda, başvuru sahibi Uslu Yemekçilik Tem. Nak. İnş. ve Oto. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., Divanlı İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Kariyer Zirai İlaçlama Ür. Yemek Hiz. Tem. İnş. Teks. San. Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin “K2 belgesi olmadığı” gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması sonrasında ihalenin birinci kısmında tek geçerli teklifin kaldığı, bu tekliflere ilişkin teklif bedelinin,

Şeklinde verildiği,

Şikâyete konu ihalenin birinci kısmında, yaklaşık maliyetin 1,30’a bölünmesi neticesinde aşırı düşük teklif sorgulaması için sınır değerin 1.795.844,02 TL olarak tespit edildiği ve idari şartnamedeki düzenleme uyarınca teklifleri bu değerin altında kalan Öz Albay Gıda Hazır Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti. ile başvuru sahibi Uslu Yemekçilik Tem. Nak. İnş. ve Oto. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan 10.09.2015 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin birinci kısmının Akgökçe Gıda Nak. Taş. İnş. ve Tic. Ltd. Şti.’nin üzerinde bırakılmasına karar verildiği,

Anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;

“İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

            b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

           c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

            (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.

Bahse konu madde hükmünden, ihalede aşırı düşük sorgulama yapılacağının ihale dokümanında düzenmiş haline göre, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihaleye verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. İhale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.

Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceğinden, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu olan idarenin, ihalede aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı,

İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, birinci kısma ilişkin yaklaşık maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalenin birinci kısmında verilen tekliflerin hepsi yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece ihalenin birinci kısmında yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmayarak ihalenin karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olduğu,

Değerlendirilmiştir.

            Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin ikinci iddiası kapsamında yapılan incelemeye göre, ihalenin birinci kısmında yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan ihalenin sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olduğu yönündeki düşüncem ile, birinci iddia kapsamında Kurulca verilen karrara katılıyorum.