Teklif geçerlilik süresi dolduktan sonra sözleşme imzalanabilir mi?
Kararın Özü
***KARAR***
Toplantı No : 2013/074
Gündem No : 29
Karar Tarihi : 20.11.2013
Karar No : 2013/UH.II-4327
2013/11866 İhale Kayıt Numaralı “2013 Yılı Malzemeli Yemek Pişirme, Kahvaltı Hazırlama, Dağıtım Ve Sonrası” İhalesi
Karar:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdarece, isteklilere gönderilen teklif geçerlilik süresinin uzatılmasına ilişkin yazının mevzuata uygun olmadığı, ekonomik açıdan en avantajlı birinci istekli olarak belirlenen .. Gıda İnş. Araç Kir. Taah. A.Ş.nin teklif ve teminat geçerlilik süresinin uzatılması işleminin mevzuata uygun olmadığı,
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
- Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
…
Başvuru sahibinin “ekonomik açıdan en avantajlı birinci istekli olarak belirlenen .. Gıda İnş. Araç Kir. Taah. A.Ş.nin teklif ve teminat geçerlilik süresinin uzatılması işleminin mevzuata uygun olmadığı” iddiasına yönelik yapılan inceleme ise aşağıdadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 32’inci maddesinde, “Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Teminat mektupları” başlıklı 35’inci maddesinde “… (2) -(Değişik: 4964/ 22 md.) Bu Kanun kapsamında verilecek teminat mektuplarının kapsam ve şeklini tespite Kamu İhale Kurumu yetkilidir.
32 nci maddeye göre belirlenen tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olmak kaydıyla, geçici teminat mektuplarında süre belirtilir. Teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde, geçici teminat mektuplarının süresi de aynı süre ile uzatılır. Kesin teminat mektuplarının süresi ihale konusu işin bitiş tarihi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenir.
İlgili mevzuatına aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Tekliflerin geçerlilik süresi; tekliflerin tahmini değerlendirme süresi, şikayete ilişkin süreler, ihale kararının onaylanması ile sözleşme imzalanmasına kadar geçecek süre ve benzeri hususlar dikkate alınarak belirlenir ve bu süre ihale dokümanında belirtilir.
(2) İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.”hükmü,
Anılan Yönetmeliğin “Teminatlar” başlıklı 55’inci maddesinde “(1) İhalelerde, teklif edilen bedelin yüzde üçünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır.
(2) İhale üzerinde kalan istekliden sözleşme imzalanmadan önce, ihale bedelinin yüzde altısı oranında kesin teminat alınır.
(3) Kanunun 34 üncü maddesindeki değerler teminat olarak kabul edilir.
(4) İstekli veya yüklenici tarafından, teminat olarak banka teminat mektubu verilmesi halinde, bu teminat mektuplarının kapsam ve şeklinin, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlara uygun olması zorunludur. Standart formlara uygun olarak düzenlenmemiş teminat mektupları geçerli kabul edilmez.
(5) Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresinin bitiminden itibaren otuz günden az olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.
(6) Kesin teminat mektuplarının süresi, ihale konusu işin kabul tarihi, garanti süresi öngörülen işlerde ise garanti süresi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenir.
(7) İsteklinin ortak girişim olması halinde toplam teminat miktarı, ortaklık oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarlarına bakılmaksızın ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir.
(8) Her ne suretle olursa olsun, idarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.
(9) Gerek görüldüğünde teminat mektuplarının ilgili bankanın genel müdürlüğünden veya şubesinden teyidi idarelerce yapılabilir. Yapılan teyitlerde, bankanın en az iki yetkilisinin imzasının bulunması gerekir.
(10) Fiyat farkı ödenmesi öngörülerek ihale edilen işlerde fiyat farkı olarak ödenecek bedelin, sözleşme bedelinde artış meydana gelmesi halinde ise bu artış tutarının yüzde altısı oranında teminat olarak kabul edilen değerler üzerinden ek kesin teminat alınır. Fiyat farkı olarak ödenecek bedel üzerinden hesaplanan ek kesin teminat, hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle de karşılanabilir.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Geçici teminat mektuplarının süresi” başlıklı 18.2’nci maddesinde “4734 sayılı Kanunun 35 inci maddesindeki; “Bu Kanun kapsamında bankalarca verilecek teminat mektuplarının kapsam ve şeklini tespite Kurum yetkilidir. 4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre belirlenen tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olmak kaydıyla, geçici teminat mektuplarında süre belirtilir. Teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde, geçici teminat mektuplarının süresi de aynı süre ile uzatılır.” hükmü ile ilgili olarak, geçici teminat mektuplarındaki sürenin idareler tarafından, teklif geçerlik süresinden itibaren 30 günden daha uzun süreli olarak belirlenip belirlenemeyeceği konusunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İdare, 4734 sayılı Kanunun 35 inci maddesini esas alarak, teklif geçerlilik süresinin bitimi tarihine 30 gün eklemek suretiyle bulduğu tarihi idari şartnamenin “geçici teminat” başlıklı maddesine yazacaktır. Tip idari şartnamelerin geçici teminata ilişkin maddeleri gereğince geçici teminat olarak sunulan teminat mektubunda geçerlilik tarihi belirtilmeli ve bu tarih, idari şartnamede öngörülen tarihten önce olmamalıdır. Bu çerçevede, asgari süreyi karşılayan veya asgari sürelerden daha uzun süreleri içerir geçici teminat mektuplarının geçerli kabul edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, süresiz geçici teminat mektupları da kabul edilecektir.” açıklaması,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması” başlıklı 16.7’nci maddesinde“Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabilir. İdarece bu durumda ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir. Ancak tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
İdarî Şartname’nin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 24’üncü maddesinde“24.1.Tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren 120 (YÜZYİRMİ) takvim günüdür.
24.2.İhtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla yukarıda belirlenen süre kadar uzatılması istekliden talep edilebilir. İstekli, İdarenin bu talebini kabul veya reddedebilir. İdarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatı iade edilir.
24.3.Teklifinin geçerlilik süresini uzatan istekli, teklif ve sözleşme koşullarını değiştirmeden, geçici teminatını kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresi ile geçici teminata ilişkin hükümlere uygun hale getirir.
24.4.Bu konudaki istek ve cevaplar yazılı olacaktır.”düzenlemesi,
İdarî Şartname’nin “Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1.İstekliler teklif ettikleri bedelin % 3′ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3′ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.
26.2.İsteklinin ortak girişim olması halinde toplam geçici teminat miktarı, ortaklık oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarlarına bakılmaksızın ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir.
26.3.Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 15.08.2013 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.
26.4.Kabul edilebilir bir geçici teminat ile birlikte verilmeyen teklifler, istenilen katılma şartlarının sağlanamadığı gerekçesiyle İdare tarafından değerlendirme dışı bırakılacaktır. düzenlemesi,
İdarî şartnamenin “Geçici teminatın iadesi” başlıklı 29’uncu maddesinde “29.1.İhale üzerinde kalan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye ait teminat mektupları, ihaleden sonra Saymanlık ya da Muhasebe Müdürlüklerine teslim edilir. Diğer isteklilere ait teminatlar ise hemen iade edilir.
29.2.İhale üzerinde bırakılan isteklinin geçici teminatı ise gerekli kesin teminatın verilip sözleşmeyi imzalaması halinde iade edilir.
29.3.İhale üzerinde bırakılan istekli ile sözleşme imzalanması halinde, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibine ait teminat, sözleşme imzalandıktan hemen sonra iade edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda anılan mevzuat hükümleri uyarınca tekliflerin geçerlilik süresinin ihale tarihinden itibaren kaç gün geçerli olduğunun ihale dokümanında belirtilmesi, tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olmak kaydıyla, geçici teminat mektuplarında da geçerlilik süresinin belirtilmesi gerekmektedir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde teklif geçerlilik süresi, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilmekte teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde de, geçici teminat mektuplarının süresinin de aynı süre ile uzatılması gerekmektedir. Teklif geçerlilik süresinin uzatılmasına ilişkin istek ve cevapların yazılı olarak yapılması gerekmektedir.
Bahse konu ihale 19.03.2013 tarihinde yapılmış olup, teklif geçerlik süresi ihale tarihinden itibaren 120 gün olarak belirlenmiş, geçici teminat olarak sunulan geçici teminat mektuplarının geçerlilik tarihinin ise 15.08.2013 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirleneceği İdarî Şartname’de düzenlenmiştir. Teklif geçerlik süresinin uzatılması durumunda ise bu sürenin idarece en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabileceği açıktır. Bu bağlamda, teklif geçerlilik süresini uzatan isteklinin geçici teminat mektubunu kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresini dikkate alarak anılan Kanunun 35 inci maddesinde belirtilen süreye uygun hale getireceği, dolayısıyla geçici teminat mektubu süresinin teklif geçerlik süresinden en az otuz gün fazla süreli olarak vereceği hüküm altına alınmıştır.
Ekonomik açıdan en avantajlı birinci istekli olarak belirlenen .. Gıda İnşaat Araç Kiralama Taah. A.Ş.nin sunmuş olduğu ilk geçici teminat mektubunun süresinin 20.08.2013 tarihine kadar olduğu ancak daha sonra idareye sunmuş olduğu 23.07.2013 tarihli geçici teminat vade uzatım yazısında, teminat mektubunun vadesinin 31.12.2013 tarihine kadar uzatıldığının belirtildiği görülmüştür. Söz konusu geçici teminat vade uzatım yazısının, Türkiye Finans Katılım Bankası Gaziantep Gatem Şubesi tarafından düzenlendiği, söz konusu belgenin usulüne uygun şekilde iki banka yetkilisince imzalandığı anlaşılmıştır.
Bahse konu ihalede ihale üzerinde bırakılan .. Gıda İnşaat Araç Kiralama Taah. A.Ş. tarafından sunulan ve 15.07.2013 tarih ve 10316 sayı ile idare kayıtlarına alınan yazıda, adı geçen isteklinin teklif geçerlik süresinin 120 gün uzatılmasını kabul ettiği belirtilmiş ayrıca, geçici teminat mektubu süresinin de 31.12.2013 tarihine kadar uzatıldığına ilişkin belge sunulmuştur. Teklif geçerlilik süresinin 17.07.2013 tarihinde sona erdiği göz önüne alındığında, .. Gıda İnşaat Araç Kiralama Taah. A.Ş. tarafından bu tarihten önce 15.07.2013 tarihinde teklif geçerlik süresinin 120 gün uzatıldığı anlaşılmıştır.
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, .. Gıda İnşaat Araç Kiralama Taah. A.Ş. tarafından teklif geçerlilik süresinin ve geçici teminat vade uzatımının mevzuata uygun şekilde uzatıldığı, bu itibarla başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddialarının da yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer yandan, ihale tarihinin 19.03.2013 olduğu şikâyete konu ihalede, ihale dokümanında “120 gün” olarak belirlenen teklif geçerlilik süresinin 17.07.2013 tarihinde sona erdiği, teklif geçerlik süresinin 120 gün daha uzatılması halinde, uzatılmış teklif geçerlilik süresinin 14.11.2013 tarihinde sona erdiği anlaşılmıştır. Ancak Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması” başlıklı 16.7’nci maddesi gereği, ekonomik açıdan en avantajlı birinci veya ikinci isteklinin kabul etmesi halinde, teklif geçerlilik süresi sona erdikten sonra dahi sözleşme yapılabilmesi mümkündür.