Taşınmazların Kiralanmasının Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?
TAŞINMAZLARIN KİRALANMASI
Örnek 1: Hazineye ait kayıtlı değeri 1.200.000 TL olan bina, 01/08/2014 tarihinde yapılan sözleşme ile aylık 10.000 TL bedelle bir yıllığına (A) şahsına kiraya verilmiştir. Kira sözleşmesi 01/08/2014 tarihinde başlamakta olup, sözleşmeye göre kira bedeli sözleşmenin başladığı tarihte tek seferde peşin olarak tahsil edilecektir. Buna göre, muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
1- 01/08/2014 tarihinde yapılan kiralama işlemine ilişkin sözleşmenin bir nüshası muhasebe birimine verilmiştir.
Kiraya verilen taşınmaz, kayıtlı değeri üzerinden nazım hesaba alınmıştır.
| 990 – Kiraya Verilen, İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hs. 01.03 – Binalar 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. | 1.200.000,00 | 1.200.000,00 |
Kira bedeli peşin tahsil edildiği için 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Gelirleri Hesabına kayıt yapılmayacaktır.
2- 01/08/2014 tarihinde, bir yıllık kira gelirinin tamamı peşin olarak banka aracılığıyla tahsil edilmiştir.
| 102 – Banka Hs. 600 – Gelirler Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri 480 – Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri | 120.000,00 | 50.000,00 70.000,00 |
| 805 – Gelir Yansıtma Hs. 800 – Bütçe Gelirleri Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri | 120.000,00 | 120.000,00 |
3- 31/12/2014 tarihinde yıl sonu itibarıyla tahakkuk zamanına bir yıldan daha az süre kalan peşin tahsil edilmiş kira gelirleri kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubunda yer alan ilgili hesaba aktarılmıştır.
|
4- 2015 yılı açılış kaydını takiben, peşin tahsil eden kira gelirlerinden 2015 yılı içinde tahakkuk edecek tutarlar faaliyet hesapları hesap grubundaki ilgili hesaba aktarılmıştır.
| 380 – Gelecek Aylara Ait Gelirler Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri 600 – Gelirler Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri | 70.000,00 | 70.000,00 |
5- Kira sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle nazım hesaplar kapatılmıştır.
| 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. 990 – Kiraya Verilen, İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hs. 01.03 – Binalar | 1.200.000,00 | 1.200.000,00 |
Örnek 2: Hazineye ait kayıtlı değeri 1.200.000 TL olan bina, aylık 10.000 TL bedelle bir yıllığına 01/06/2014 tarihinde yapılan sözleşme ile (A) şahsına kiraya verilmiştir. Kira sözleşmesi 01/07/2014 tarihinde başlamaktadır. Sözleşmeye göre kira bedeli sözleşmenin sonunda tek seferde peşin olarak tahsil edilecektir. Buna göre, muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
1- 01/06/2014 tarihinde, yapılan kiralama işlemine ilişkin sözleşmenin bir nüshası muhasebe birimine verilmiştir.
Kiraya verilen taşınmaz kayıtlı değeri üzerinden nazım hesaba alınmıştır.
| 990 – Kiraya Verilen, İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hs. 01.03. – Binalar 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. | 1.200.000,00 | 1.200.000,00 |
Kira gelirinin tamamı 2015 yılında tahsil edileceğinden 993.01.03.02 – N+1 Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri yardımcı hesap koduna kaydedilecektir.
| 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 01.03.02 – N+1 Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. | 120.000,00 | 120.000,00 |
2- 31/12/2014 tarihinde, 2014 yılına ilişkin olarak tahakkuk eden altı aylık kira tutarı muhasebe kayıtlarına alınmıştır.
| 120 – Gelirlerden Alacaklar Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri 600 – Gelirler Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri | 60.000,00 | 60.000,00 |
3- 31/12/2014 tarihinde nazım hesapta izlenen kira bedeli için dönem sonu yardımcı hesaplar arası aktarma işlemi yapılmıştır.
| 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 01.03.01 – N Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 01.03.02 – N+1 Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri | 120.000,00 | 120.000,00 |
4- 30/06/2015 tarihinde, 2015 yılına ilişkin olarak tahakkuk eden altı aylık kira tutarı muhasebe kayıtlarına alınmıştır.
| 120 – Gelirlerden Alacaklar Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri 600 – Gelirler Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri | 60.000,00 | 60.000,00 |
5- 01/07/2015 tarihinde, sözleşmenin sona ermesini müteakip kira bedeli kiracı tarafından muhasebe biriminin banka hesabına yatırılmıştır.
| 102 – Banka Hs. 120- Gelirlerden Alacaklar Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri | 120.000,00 | 120.000,00 |
| 805- Gelir Yansıtma Hs. 800- Bütçe Gelirleri Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri | 120.000,00 | 120.000,00 |
| 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. 990 – Kiraya Verilen, İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hs. 01.03 – Binalar | 1.200.000,00 | 1.200.000,00 |
| 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 01.03.01 – N Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri | 120.000,00 | 120.000,00 |
Örnek 3: Hazineye ait kayıtlı değeri 1.200.000 TL olan bina, yıllık 120.000 TL bedelle üç yıllığına 01/01/2014 tarihinde yapılan sözleşme ile (A) şahsına kiraya verilmiştir. Kira sözleşmesi 01/01/2014 tarihinde başlamaktadır. Sözleşmeye göre her yıla ait kira bedeli takip eden yılın Ocak ayı içinde tahsil edilecektir. Buna göre, muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
1- 01/01/2014 tarihinde, yapılan kiralama işlemine ilişkin sözleşmenin bir nüshası muhasebe birimine verilmiştir.
Kiraya verilen taşınmaz kayıtlı değeri üzerinden nazım hesaba alınmıştır.
| 990 – Kiraya Verilen, İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hs. 01.03 – Binalar 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. | 1.200.000,00 | 1.200.000,00 |
Kira gelirleri tahsil edileceği vadeye göre 993- Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının bölümlenmiş yardımcı hesaplarına kaydedilmiştir.
| 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 01.03.02 – N+1 Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri (120.000) 01.03.03 – N+2 Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri (120.000) 01.03.04 – N+3 ve Sonraki Yıllarda Tahsil Edilecek Kira Gelirleri (120.000) 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. | 360.000,00 | 360.000,00 |
2- 31/12/2014 tarihinde, 2014 yılına ilişkin tahakkuk eden kira gelirinin muhasebe kaydı yapılmıştır.
| 120 – Gelirlerden Alacaklar Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri 600 – Gelirler Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri | 120.000,00 | 120.000,00 |
3 – 31/12/2014 tarihinde nazım hesapta izlenen kira bedelleri için dönem sonu yardımcı hesaplar arası aktarma işlemi yapılmıştır.
| 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 01.03.01 – N Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri (120.000) 01.03.02 – N+1 Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri (120.000) 01.03.03 – N+2 Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri (120.000) 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 01.03.02 – N+1 Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri (120.000) 01. 03.03 – N+2 Yılında Tahsil Edilecek Kira Gelirleri (120.000) 01.03.04 – N+3 ve Sonraki Yıllarda Tahsil Edilecek Kira Gelirleri (120.000) | 360.000,00 | 360.000,00 |
4- 2014 yılına ait kira geliri 2015 Ocak ayı sonunda banka aracılığı ile tahsil edilmiştir.
| 102 – Banka Hs. 120- Gelirlerden Alacaklar Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri | 120.000,00 | 120.000,00 |
| 805- Gelir Yansıtma Hs. 800- Bütçe Gelirleri Hs. 03.06.01.99 – Diğer Taşınmaz Kira Geliri | 120.000,00 | 120.000,00 |
| 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. 993 – Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hs. 01.03.01 – N Yılına Ait Kira Gelirleri | 120.000,00 | 120.000,00 |
5- 2015 ve 2016 yılına ait kira gelirine ilişkin işlemler bu örneğin 1,2,3 ve 4 üncü maddelerine göre yapılacaktır.
6- Kira sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle nazım hesaplar kapatılmıştır.
| 999 – Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hs. 990 – Kiraya Verilen, İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hs. 01.03 – Binalar | 1.200.000,00 | 1.200.000,00 |