Sahne alınan yerde bazı bestekarların eserlerinin icra edilmesinin serbest meslek kazancı kapsamında vergilendirilmesi hk.

İlgide kayıtlı özelge talebiniz ile,  … Üniversitesi Devlet Konservatuarı öğrencisi olduğunuzu ve … Müdürlüğü’nde bazı bestekarların eserlerini icra ederek sahne aldığınızı belirterek, bu faaliyetinizden dolayı gelir vergisine tabi olup olmayacağınız hususunda bilgi istenildiği anlaşılmaktadır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde, “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.” hükmü yer almıştır.

Kanunun 65 ve 66 ncı maddelerine göre, her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancı ve serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler de serbest meslek erbabıdır.

Aynı Kanunun 18 inci maddesinde, “Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye,roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür,fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi,bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlanmak veya kitap,CD, disket,resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır.

Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir.

Yukarıda yazılı kazançların arızî olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.

Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur.” hükmü yer almaktadır.

Yine aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, tevkifat yapmaya mecbur olanlar sayılmış olup, maddenin 1 inci bendinde; hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61’inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden(istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104’üncü maddelere göre, 2 inci bendinde de; 18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden (2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince) %17, diğerlerinden %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması öngörülmüştür.

Diğer taraftan, 5846 sayılı Fikir  ve Sanat Eserleri Kanununun “Musiki Eserleri” başlıklı 3 üncü maddesinde; musiki eserlerinin, her nevi sözlü ve sözsüz besteler olarak kabul edildiği belirtilmiştir.

Yukarıdaki hüküm ve açıklamalara göre, faaliyetiniz çerçevesinde icra edeceğiniz eserlerin müellifi veya bestekarı veya bunların mirasçısı olmanız ve söz konusu eserlerin 5846 sayılı Fikir  ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre eser niteliği taşıması ve bu durumun İl Kültür Müdürlüğü’nden alınacak bir belge ile tevsiki halinde sürekli olup olmadığına bakılmaksızın bu çalışmaların satışı, devri, temlik edilmesi, kiralanması, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında elde edeceğiniz hasılat gelir vergisinden istisna bulunmaktadır.

Ancak, sahne aldığınız yerde bazı bestekarların eserlerini icra etmeniz 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65 inci maddesi uyarınca serbest meslek kazancı olmakla birlikte, söz konusu işin Kanunun 18 inci madde kapsamında değerlendirilip istisnadan faydalanılması mümkün olmadığından serbest meslek kazancınız dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyetinizin tesis edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan serbest meslek erbabının, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 153 üncü maddesi uyarınca işe başlamayı vergi dairesine bildirme, 172 ve 210 uncu maddeleri uyarınca serbest meslek kazanç defteri tutma, 236 ncı maddesi uyarınca da mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatları için serbest meslek makbuzu düzenleme mecburiyeti bulunmaktadır.

Diğer yandan, söz konusu faaliyetin bir işverene tabi ve ona bağlı olarak yapılması halinde, elde edilen gelirin Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 103 ve 104 üncü maddeleri uyarınca ücret olarak gelir vergisine tabi tutulması gerekir.

Bilgi  edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.