Ön İnceleme Yapanların Yetkileri
D. Ön İnceleme Yapanların Yetkileri ve Ön İnceleme Raporu
Ön inceleme ile görevlendirilenler;
a. Bakanlık müfettişlerinin,
b. Kendilerini görevlendiren merciin,
c. Hüküm bulunmayan hallerde CMUK a göre işlem yapma,
yetkilerine haizdirler.
A. Bakanlık müfettişlerinin yetkileri genel olarak; gizli de olsa istedikleri belgelerin ilk taleplerinde verilmesi, mülki amirler ile diğer memurların kendilerine her türlü yardım ve kolaylığı sağlaması olarak sayılabilir.
1. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 138 inci maddesine göre görevden uzaklaştırma,
2. 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun 19 uncu maddesindeki yetkiler. 19 uncu maddede; “Soruşturmanın müfettiş veya muhakkik tarafından yapılması halinde müfettiş veya muhakkik de sanıktan veya yukarıda sayılan ilgililerden (sanığın ikinci dereceye kadar kan ve sihri hısımları ile gelini ve damadı) mal bildirimi isteminde bulunurlar. Bu istemin sanık ve ilgililere ulaştığı tarihten itibaren 7 gün içinde müfettiş veya muhakkike mal bildiriminin verilmesi keza zorunludur” denilerek mal bildirimlerini inceleme yetkisi verilmiştir.
3. Ayrıca buradaki yetki yukarıdakilere ilave olarak ilgili memurun kurumundaki müfettişlere has özel yetkileri de içermesi ve birden fazla kurum veya kuruluşun memur veya diğer kamu görevlilerinin birlikte bir suç işlemesi ve ön incelemenin birlikte yapılması halinde ön incelemeye konu memur ve diğer kamu görevlilerinin kurum ve kuruluş müfettişlerinin özel yetkilerinin hepsinin birden kullanılabilmesi gerektiği kanaatindeyiz.
B. Kendilerini görevlendiren merciin yetkileri ise (atamaya yetkili amir-Bakan-, vali ve kaymakamlar) için yine 657 sayılı DMK 138 inci maddesindeki görevden uzaklaştırma yetkisi,
C. CMUK taki yetkiler ise açıkça ifade edilmemiş olmasına karşın, CMUK un C. Başsavcılarına tanıdığı yetkiler olması gerektiği bellidir. Bu yetkiler daha önce hazırlık tahkikatı yapan muhakkikler tarafından da MMHK nun 6 ncı maddesi gereğince kullanılabiliyordu.
1. Yeminli zabıt katibi görevlendirme,
2. Hakkında ön inceleme yapılanı celpname ile davet etmek,
3. İhzar (zorla getirme) müzekkeresi çıkarmak,
4. Hakkında ön inceleme yapılanı sorguya çekmek,
5. Tanığın çağırılması ve istisnalar hariç yeminli ifadesinin alınması,
6. Bilirkişi tayin etmek,
7. Keşif yapmak,
8. İstiktap (karşılaştırma),
9. El koyma,
10. Arama yapmak,
11. İstinabe suretiyle tahkikat yapmak,
12. Sanığın tutuklanması ve Yurt dışına çıkarmama tedbiri,
13. Çekilme.
4483 sayılı Kanunun bir gereği olarak ön inceleme ile görevliler yetkileri dahilindeki bütün bilgi ve belgeleri toplayacak ve hakkında ön inceleme yapılanın ifadesini de aldıktan sonra görüşlerini içeren bir rapor düzenleyeceklerdir (ön inceleme raporu). Ön inceleme birden fazla kişi tarafından yapılmışsa farklı görüşler de bu raporda belirtilecek ve soruşturma açılıp açılmaması yönünde karar verilmesi için yetkili mercie sunacaklardır.
Ön inceleme raporlarında;
1. Ön inceleme onayı ve kimin başkan olarak tayin edildiği,
2. Hakkında ön inceleme yapılanlar ile atfedilen suçlar,
3. Konunun değerlendirilmesi ve varsa ön inceleme ile görevlendirilenler arasındaki farklı görüşler,
4. Soruşturma açılmasının gerekip gerekmediği,
5. Süre uzatım talebi ve buna ilişkin onay,
6. Konu hakkında bilgi ve belgeler ve diğer gerekli şeyler,
bulunmalıdır diye düşünüyoruz.