Macaristanla İş Yapacak İşadamlarının Macaristan İle İlgili Bilmesi Gerekenler
Macaristanla İş Yapacak İşadamlarının Macaristan İle İlgili Bilmesi Gerekenler
İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
Macaristan’daki iş gelenekleri Batı Avrupa ile benzer özellikler taşımaktadır. İş hayatında resmi kiyafet tercih edilmektedir. Macarlar iş bağlantılarında şahsi ilişkilerin geliştirilmesine önem vermektedir. İş görüşmelerinin öğle yemekleri, resepsiyonlar ve akşam yemeklerinde yapılması da yaygındır. Macarlar kendilerini tanıtırken soyadlarını ilk adlarından önce kullanmaktadırlar. Bu durum Macarca kartvizitlerde de geçerli iken, İngilizce kartvizitlerde bilinen kullanım vardır. Macar işadamları yabancı ortaklarının Macarca basit selamlaşma vb. gibi kelimeleri öğrenme çabalarını takdir etmektedir. Macar işadamları Noel tatili zamanında değeri 10 doları geçmeyen küçük hediye alışverişinde bulunabilmektedir.
İş görüşmeleri için, ithalatçı/toptancı ile yazılı olarak randevu istenmeli ve konfirme edilmelidir.
Tüm randevulara, ödemelere, mal teslimatlarına ve diğer zamanlama ile ilgili konulara dikkat etmek gerekmektedir.
Para Kullanımı
Macaristan para birimi Forint (HUF) olup banknotlar 50, 100, 500, 1000, 5000’lik birimler halinde madeni paralar ise 1,2,5,10,20,50,100,200’lük birimler halinde basılmaktadır. Ayrıca 1 HUF=100 filler olup, 10,20,50’lik madeni paralar şeklinde yürürlüktedir.
Pasaport ve Vize İşlemleri
Macaristan diplomatik pasaport (kırmızı), üst düzey memurlar için düzenlenen hususi pasaport (yeşil) ve hizmet pasaportu (gri) hamili vatandaşlarımıza vize uygulamamaktadır. Umuma mahsus pasaport (lacivert) sahipleri için ise Türkiye’den Macaristan’a seyahatlerde vize alma zorunluluğu bulunmaktadır.
21 Aralık 2007 tarihi itibariyle, Macaristan Schengen Alanı’nın bir parçası haline gelmiş ve bu kapsamda Schengen mevzuatını tamamen uygulamaya sokmuştur. Schengen vizeleri sadece 90 günden kısa olan süreler için geçerli olup, bu süreleri aşan vizeler için her üye devlet kendi ulusal mevzuatını uygulamaya devam edecektir.
Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri
Devlet Daireleri :
Pazartesi-Cuma : 08.00-16.30
Cumartesi-Pazar : Tatil
Bankalar :
Pazartesi-Cuma : 08.00-15.00
Cumartesi-Pazar : Tatil
Ticarethaneler :
Pazartesi-Cuma : 09.00-18.00
Cumartesi : 09.00-13.00
Pazar : Tatil
Resmi Tatiller :
Yeni Yıl : 1 Ocak
Ulusal Bayram : 15 Mart
İşçi Bayramı : 1 Mayıs
Anayasa Günü : 20 Ağustos
Cumhuriyet Bayramı : 23 Ekim
Noel : 25-26 Aralık
Kullanılan Lisan
Ülkenin resmi dili Macarca’dır. Ancak, halk ikinci dil olarak Almanca konuşmaktadır. İngilizcede sorun yaşanabilmektedir.
Ulaşım
Türkiye’den Macaristan’a ulaşım THY’nin haftada üç gün yapılmakta olan İstanbul-Budapeşte seferleri veya Macar Hava Yolları Malev’in her gün yapılmakta olan seferleri ile sağlanabilmektedir. Ulaşım süresi yaklaşık 1 saat 40 dakikadır. Türkiye’den ayrıca karayolu ile de ulaşılabilmektedir; İstanbul-Budapeşte arası 1335 km’dir.
Macar Hava Yolları Malev’in yanı sıra, birçok havayolu şirketinin de Macaristan’a seferleri bulunmaktadır. Budapeşte’ye 15 km uzaklıkta bulunan Ferihegy I ve 21 km uzaklıkta bulunan Ferihegy II, uluslararası nitelikteki en büyük havalimanlarıdır. Havaalanı ile şehir merkezi arasında düzenli işleyen otobüsler mevcut olup bilet bedeli 800 HUF’dir. Ferihegy II terminalinde 93 no’lu otobüslerle metroya gitmek de mümkündür, bilet bedeli 95 HUF’dir.
Şehir içi ulaşım, oldukça gelişmiş olan metro ağı ile, troleybüs, otobüs gibi araçlarla sağlanmaktadır. Taksiler telefonlu taksi duraklarından, yoldan veya havaalanlarından temin edilmektedir. Ülke genelinde araba kiralama servisleri mevcut olup şoförlü veya şoförsüz araba kiralanabilmektedir.
Şehirlerarası ulaşım, otobüslerle düzenli olarak gerçekleştirilen uçak seferleriyle ve oldukça modern bir ağa sahip demiryolu (MAV International Railway) ile sağlanabilmektedir. Ayrıca demiryolu ağı ile diğer Avrupa ülkelerine ulaşılabilmektedir.
Haberleşme
Telefon, faks, posta ve kurye gibi iletişim araçlarının yanı sıra internet ve elektronik posta kullanımı çok ileri düzeyde yaygınlaşmış durumdadır. Yaygın olarak hizmet veren internet-cafelerden ve otellerde bulunan internet sistemlerinden kolaylıkla yararlanılabilmektedir.
Macaristan’ın telekom altyapısı, büyük çoğunluğu yabancı yatırımcılardan olmak üzere, 6 milyar doların üzerinde yatırımla bölgedeki en gelişmiş telekom sistemi haline gelmiştir. Macaristan’ın telekom şirketi olan Magyar Telekom Deutsche Telekom tarafından kontrol edilmektedir. Şirket sadece sabit hatlarda değil, mobil telefonlarda (T-Mobile) ve internette de lider konumdadır.
İnternet pazarı başlangıçta oldukça yavaş gelişmiştir. 1990’lı yılların sonundan 2001’e kadar ticari olmayan internet kullanımı yüksek kullanım bedeli sebebiyle sınırlı kalmıştır. Evlerde evlerde bilgisayar kullanımı fazla olmamasına rağmen, bilgisayar satın alımında devlet desteği olması sayesinde bugün evlerin %45’inde bilgisayar, %22’sinde ise internet bağlantısı mevcuttur. Kablo ya da ADSL gibi geniş band erişim hizmetlerinin yaygın ve ucuz olması abone sayısını yükseltmiştir.
Yerel Saat
Macaristan, Greenwich saat ayarından 1 saat ileri zaman diliminde yer almaktadır. Türkiye’den bir saat geridedir. Yaz saati uygulaması bulunmaktadır.
Telefon Kodları
Macaristan’ın uluslararası telefon kodu 36’dır. Postaneler, hafta içi her gün 8.00-18.00 arası açık olup bütün uluslararası işlemler yapılmaktadır.
Önemli Telefonlar;
Acil Servis : 104
Polis : 107
İtfaiye : 105
Bilinmeyen Numaralar : 198
Tren (MAV Inernat. Railway) : (1) 342 91 50
Minibüs Hizmeti : (1) 296 85 55
Uçuş Bilgileri : (1) 296 71 55, Faks: 296 60 00
Kayıp Eşya durumunda :
Ferihegy Havaalanı IIA : (1) 296 81 08, 296 72 17
Ferihegy Havaalanı IIB : (1) 295 34 80, 296 76 90
Uçak Kargo : (1) 296 87 08, Faks: 296 80 07
Gümrük Danışma : (1) 296 83 06 (8.00-16.00 saatleri arasında)
Barınma
Macaristan’da 50$’dan az olmak üzere çeşitli fiyatlarda otel bulmak mümkün olup bunun için aşağıda adresi verilen Ekonomi Bakanlığı, Turizm Bölümüne bağlı sergi bürosundan bilgi almak mümkündür.
H-1052 Budapest
Süto u.2.
Tel: 36-1-3179056
Faks: 36-1-3189059
E-mail: hcb@hungarytourism.hu
Web sitesi: http://www.hcb.hu (Macaristan’da düzenlenen fuar, sergi ve toplantılar, konaklama, otel ve lokantalar, seyahat konularında detaylı bilgi mevcuttur.)
İklim
Macaristan iklimi bilinen karasal iklim özellikleri göstermektedir. Kışları soğuk, bulutlu ve nemli, yazları ise sıcak geçmektedir. Yıllık ortalama sıcaklık 9.7 °C’tır. Kışın ortalama sıcaklık 0’dan −15 °C’ye değişirken yazları ise 27°C ile 32 °C arasında olmaktadır. En soğuk ay Ocak, en sıcak ay ise emmuz’dur.