Toplantı No: 2016/058
Gündem No: 9
Karar Tarihi: 27.10.2016
Karar No: 2016/UY.I-2640

Şikayetçi:
Terminal Yapı Ve Tic. A.Ş.
İhaleyi Yapan Daire:
Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (Dhmi)
Başvuru Tarih ve Sayısı:
03.10.2016 / 55087
Başvuruya Konu İhale:
2016/204882 İhale Kayıt Numaralı “Kahramanmaraş Havalimanı Terminal Binası Ve Mütemmim Tesisler” İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karar:

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

Terminal Yapı ve Tic. A.Ş.,

VEKİLİ:

Av. Mert CANTEZ,

Kazım Özalp Mahallesi Reşit Galip Cad. No: 128/5 Çankaya / ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü,

Emniyet Mahallesi Mevlana Bulvarı (Konya Yolu Üzeri) No: 32 06560 Yenimahalle / ANKARA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2016/204882 İhale Kayıt Numaralı “Kahramanmaraş Havalimanı Terminal Binası ve Mütemmim Tesisler” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü tarafından 12.07.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kahramanmaraş Havalimanı Terminal Binası ve Mütemmim Tesisler” ihalesine ilişkin olarak Terminal Yapı ve Tic. A.Ş.nin 19.09.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.09.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.10.2016 tarih ve 55087 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.10.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/2251 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, başvuruya konu ihalenin kesinleşen ihale kararında müvekkil firmanın teklifinin mali yeterlik için sunulan konsolide bilançoya itibar edilmesine ilişkin mevzuatta hüküm bulunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığının bildirildiği, ihale komisyonu kararında özetle; 4734 sayılı Kanun ve ikincil mevzuata göre isteklilerin ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler kapsamında sunmaları gereken finansal tablolar veya eşdeğer belgeler arasında, bir grubun finansal tablolarının tek bir işletme gibi sunulduğu konsolide finansal tablolara yer verilmediğinin anlaşıldığı, Terminal Yapı ve Tic. A.Ş.nin Özel Amaçlı Rapor ile sunulan konsolide gelir tablosu adı altında düzenlenen gelir tablosundaki değerler dikkate alınarak yeterlik değerlendirmesi yapılmasının mümkün olmadığı, bu hükmün bilanço rasyoları için de geçerli olduğu göz önüne alınarak müvekkil firmanın mali yönden yeterli olmadığına karar verildiği, ihale komisyonu kararına karşı 19.09.2016 tarihinde idareye karşı yapılan şikâyet başvurusunda ihale şartnamesinde yer alan hususlar ile müvekkil şirketin mali yönden yeterliğe sahip olduğunu ortaya koyan belge ve açıklamalara yer verilerek komisyon kararının yeniden gözden geçirilmesi talep edilmesine rağmen idarece başvurunun uygun bulunmayarak şikâyetin reddine karar verildiği, oysaki müvekkil firmanın mali yeterlik tespitinin sunulan Özel Amaçlı Rapor ile konsolide bilanço üzerinden yapılması gerektiği, bahse konu Raporda Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak firmanın yapım işlerine ilişkin faaliyetlerini kapsayan şirketlerinin konsolide değerlerinin yer aldığı, bu değerlere göre müvekkil firmanın ihalenin yapıldığı yıldan önceki faaliyetinin ihaleye katılmak için yeterli olduğunun kabul edilmesi gerektiği, aynı şekilde iş hacmini değerlendirilmesinde de müvekkil firmanın konsolide bilançosunun dikkate alınması ve firmanın mali yeterlik kriterleri yönünden yeniden değerlendirilmesi gerekliliği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Bahse konu ihale Kahramanmaraş Havalimanı Terminal Binası ve Mütemmim Tesisler Yapım İşi olup, 12.07.2016 tarihinde yapılan ihalede 37 adet ihale dokümanının satın alındığı ve 27 isteklinin teklif verdiği görülmüştür.

01.09.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile Altındağ İnşaat Taahhüt Ticaret İthalat İhracat Ltd. Şti.nin banka referans mektubunun KİK024.0/Y standart formuna uygun hazırlanmadığı, Terminal Yapı ve Tic. A.Ş.nin bilançosunda rasyo oranlarının sağlanmadığı ve gelir tablosundaki ciro tutarının asgari değeri karşılamadığı, Argüp Müh. Müş. İnş. ve Taah. Ltd. Şti. – N. Doğuş İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının özel ortağı N. Doğuş İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş olduğu iş hacmini gösteren belgelerin hissesi oranındaki asgari kriteri sağlamadığı, Tefirom İnş. Enerfi San. ve Tic. A.Ş.nin sunduğu iş deneyim belgesinin belge düzenleme koşullarına uygun olarak düzenlenmediği, Aksel Can İnş. Tic. Ltd. Şti. – Suryol İnş. Mad. Turz. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının özel ortağı Suryol İnş. Mad. Turz. San. ve Tic. A.Ş.nin bilanço ve gelir tablosunun özel kaşe ile onaylanmadığı (anılan isteklinin 26.07.2016 tarihinden itibaren 1 yıl süre ile ihalelere katılmaktan yasaklı olduğunun anlaşılması üzerine özel kaşeye ilişkin hususun bilgi eksikliği kapsamında tamamlatılması cihetine gidilmediği), Özgehan Yapı San. ve tic. Ltd. Şti. – Özge Nak. Pet. ve Pet. Ür. Mad. Tic. Ltd. Şti. – Cey Grup İnş. Tur. Yat. ve İşl. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Ertay Müh. ve İnş. San. Tic. A.Ş. – İşyapı Mak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Özge İnş. Taah. Tic. San. ve Tur. A.Ş., FY Fer Yapı Mim. Müş. Tur. San. ve Tic. A.Ş. – Mimaray İnş. San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif sorgulamasına süresi içerisinde cevap vermedikleri gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin Türkseven Tur. İnş. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Al-ga İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. – Akçadağ İnş. Tic. ve Taah. Ltd. Şti. İş Ortaklığının belirlendiği görülmüştür. Anılan komisyon kararının 06.09.2016 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylandığı anlaşılmıştır.

Söz konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “…2.1. İhale konusu işin

a) Adı: Kahramanmaraş Havalimanı Terminal Binası ve Mütemmim Tesisler

b) Yatırım proje no’su/kodu: 1.631 2015E030060 (2016)

c) Miktarı (fiziki) ve türü:

1 Adet ‘Kahramanmaraş Havalimanı Terminal Binası ve Mütemmim Tesisler’ Yapım İşi

ç) Yapılacağı yer: Kahramanmaraş Havalimanı / Kahramanmaraş

d) Bu bent boş bırakılmıştır…” düzenlemesine,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlilik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y)

sunmaları gerekmektedir.

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir.

İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.

7.4.3. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar.

İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.

Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.” düzenlemesine yer verilmiştir.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:

a) Ekonomik ve malî yeterliğin belirlenmesi için;

1) Bankalardan temin edilecek isteklinin malî durumu ile ilgili belgeler,

2) İsteklinin, ilgili mevzuatı uyarınca yayınlanması zorunlu olan bilançosu veya bilançosunun gerekli görülen bölümleri, yoksa bunlara eşdeğer belgeleri,

3) İsteklinin iş hacmini gösteren toplam cirosu veya ihale konusu iş ile ilgili taahhüdü altındaki ve bitirdiği iş miktarını gösteren belgeler…” hükmü bulunmaktadır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,

b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,

her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.

(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi,

sunar.

(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(6) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin bilançoları için bu hesap dönemi esas alınır.

(7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

(8) Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir.

(9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “(1) İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalardır.

(2) İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin ise üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki belgeden birini sunması yeterlidir.

(3) Birinci fıkrada sayılan belgelerin istenildiği durumlarda;

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin cirosunun, teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması,

b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerin ön yeterlik aşaması ile Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerin yeterlik aşamasında; aday veya isteklinin cirosunun, yaklaşık maliyetin % 25’i ile % 35’i aralığında idarece belirlenen tutardan, taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise yaklaşık maliyetin % 15’i ile % 25’i aralığında idarece belirlenen tutardan az olmaması,

gerekir. Yeterlik kriteri olarak bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir.

(4) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(6) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.

(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.

(8) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen yapım işi faaliyetlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.

(9) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin gelir tablosu için bu hesap dönemi esas alınır.

(10) Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

(11) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.

(12) Konsorsiyum olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından kendi kısmı için sağlanması zorunludur.

(13) Aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği yapım işlerinin parasal tutarı, iş ortaklığındaki hissesi oranında, konsorsiyumda ise taahhüt edilen iş kısmı üzerinden hesaplanır.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İş hacmine ilişkin belge tutarlarının güncellemesi” başlıklı 37’nci maddesinde “(1) İş hacmine ilişkin belge tutarları aşağıdaki şekilde güncellenir:

a) Yıllık toplam ciro, gelirin elde edildiği yılın Haziran ayına ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.

b) Taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarı, fatura tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.1.Bilanço ve eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yayımlanması zorunlu yıl sonu bilançosunun veya bilançonun gerekli görülen bölümlerinin yoksa bunlara eşdeğer belgelerin sunulması gereklidir.

10.1.1. Aday veya isteklilerin ilgili mevzuatı gereğince bilançolarını yayımlatmaları zorunlu ise başvuru veya tekliflerinde bilançolarını veya bilançonun ilgili uygulama yönetmeliğinin “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı maddesinde düzenlenen yeterlik kriterlerinin sağlandığını gösteren bölümlerini sunmaları zorunludur.

10.1.2. İlgili mevzuatı gereğince bilançolarını yayımlatma zorunluluğu bulunmayan aday ve istekliler, eşdeğer belge kapsamında; bilançolarını veya bilançonun yukarıda belirtilen bölümlerini sunabilecekleri gibi, bunların yerine bilançoda aranan kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi de sunabileceklerdir. Bu belgeler dışında, bilançoda aranan kriterlerin sağlandığını göstermek üzere sunulan hiçbir belge, eşdeğer belge olarak kabul edilmeyecektir.

10.1.3. Aday veya isteklilerce sunulan Bilanço Bilgileri Tablosu’nun, ilgili uygulama yönetmeliğinin ekinde yer alan “Bilanço Bilgileri Tablosu Standard Formu” na uygun olarak ve anılan formda yapılan açıklamalar dikkate alınmak suretiyle düzenlenmesi gerekmektedir. Bu Tablonun, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden önce de düzenlenmesi mümkündür.

10.2.İş hacmini göstermek üzere aday veya isteklilerin başvuru veya teklifleri ile birlikte toplam ciroyu gösteren gelir tablosunu ya da taahhüt altında devam eden veya bitirilen işlerin parasal tutarını gösteren faturaları sunması zorunludur. Bu çerçevede, iş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday veya isteklinin her bir ortağının iş ortaklığındaki hissesi oranında iş hacmine ilişkin kriteri sağladığını göstermek üzere bu iki belgeden herhangi birini sunması mümkündür.

10.3.İş hacmini göstermek üzere bir aday veya istekli tarafından hem taahhüt altında devam eden, hem de bitirilen işlerin parasal tutarını gösteren faturaların sunulması halinde, bu faturalardaki parasal tutarlar toplanmak suretiyle iş hacmine ilişkin kriterin sağlanıp sağlanmadığına bakılacaktır…” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “…Uygulama Yönetmeliğinin “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasındaki kriterleri, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda sağlayamayan aday veya istekliler, ihalenin yapıldığı yıldan önceki son altı yıla kadarki belgelerin ortalaması üzerinden söz konusu kriterleri sağlayabilirler. İş hacmini gösteren belge olarak gelir tablosu sunulması durumunda, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıldan itibaren geriye doğru olan yıllara ait gelir tablolarının sırasıyla sunulması zorunludur. Örneğin; 2011 yılı Eylül ayında yapılacak olan bir ihalede, 2010 yılına ait gelir tablosu ile yeterlik kriterini sağlayamayan bir isteklinin, 2009-2010, 2008-2009-2010, 2007-2008-2009-2010, 2006-2007-2008-2009-2010 veya 2005-2006-2007-2008-2009-2010 yıllarına ait gelir tablolarını sunmak suretiyle yeterlik kriterini sağlaması mümkündür. Ancak 2006 yılına ait gelir tablosu sunulmadan, 2005-2007-2008-2009-2010 yıllarına ait gelir tabloları sunulmak suretiyle yeterlik kriterinin sağlanması mümkün değildir…” açıklaması bulunmaktadır.

Yukarıda aktarılan hüküm ve düzenlemelerden, ihale kapsamında isteklilerin ekonomik ve mali yeterliğinin belirlenmesinde değerlendirilmek üzere isteklinin bilançosu veya eş değer belgelerinin istenilmesi halinde, teklif kapsamında ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgelerinin sunulması gerektiği, söz konusu belgelerde cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75; öz kaynaklar/toplam aktif oranının en az 0,15; kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının ise 0,50’den küçük olması gerektiği, belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanların, son üç yıla ait belgelerini sunabileceği bu durumda sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığının değerlendirileceği anlaşılmaktadır.

Yine yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden, iş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun veya taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının ya da bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş faturaların sunulmasının zorunlu olduğu, toplam cironun, gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarı olduğu, mevzuatta bahsi geçen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanların, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabileceği, bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılacağı, iş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde, iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması gerektiği, aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği işlerinin parasal tutarının, iş ortaklığındaki hissesi oranında hesaplanacağı anlaşılmaktadır.

Öte yandan, isteklilerin geçmiş yıllara ilişkin iş hacmini tevsik edebilmeleri için iki farklı usul öngörüldüğü, bunlardan ilkinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun sunulması, ikinci usulün ise taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş faturaların sunulması olduğu anlaşılmıştır.

Bu itibarla başvuru sahibinin bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler kapsamında;

– 2015 dönemine ait serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) Ümit Aladağ tarafından imzalanıp onaylanmış, TÜRMOB Kaşesinin yer aldığı Terminal Yapı ve Tic. A.Ş. adına düzenlenen “Ayrıntılı Gelir Tablosunu” ve Ayrıntılı Bilanço Tablosunu”,

– SMMM tarafından imzalanıp onaylanmış, TÜRMOB kaşesinin yer aldığı 09.05.2016 tarihli Özel Amaçlı Raporu sunduğu görülmüştür.

Sunulan Özel Amaçlı Rapor ile Terminal Yapı ve Tic. A.Ş.nin 2015 yılı bilanço ve gelir tablosu tutarları ile anılan isteklinin %20 hissesine ortak olduğu T&T Havalimanı İşl. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin 2015 yılı bilanço tutarlarının konsolide edildiği, ayrıca T&T Havalimanı İşl. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.ne ilişkin 2015 yılı gelir tablosuna yer verildiği görülmüştür.

Bahse konu Raporda başvuru sahibinin bilanço bilgileri tablosu;

Terminal Yapı ve Tic. A.Ş.

T&T Havalimanı İşl. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.

Konsolide Toplam

Yıl/Yıllar

2015

2015

2015

Dönen Varlıklar

16.113.539,71

43.031.406,28

59.144.945,99

Kısa Vadeli Borçlar

10.182.369,24

12.794.211,52

22.976.580,76

Öz Kaynaklar

7.044.496,48

23.582.300,00

30.626.796,48

Toplam Aktif

20.711.993,15

58.947.030,98

79.659.024,13

Yıllara Yaygın İnşaat Maliyetleri (Varsa)

0,00

0,00

0,00

Kısa Vadeli Banka Borçları

4.986.591,77

0,00

4.986.591,77

Yıllara Yaygın İnşaat Hakediş Gelirleri (Varsa)

0.00

0,00

0,00

Cari Oran (Dönen Varlıkların Kısa Vadeli Borçlara Oranı) 2,57

Öz Kaynak Oranı (Öz Kaynakların Toplam aktife Oranı ) 0,38

Kısa Vadeli Banka Borçlarının Öz Kaynaklara Oranı 0,16

Şeklindedir.

Başvuru sahibi Terminal Yapı ve Tic. A.Ş.nin 2015 yılı bilançosu dikkate alınarak rasyo oranları;

Cari Oran [(dönen varlıklar – yıllara yaygın inşaat maliyetleri) / (kısa vadeli borçlar – yıllara yaygın inşaat hakkediş gelirleri)] 1,58 (?0,75)

Öz Kaynak Oranı (öz kaynaklar) / (toplam aktif – yıllara yaygın inşaat maliyetleri) 0,34 (?0,15)

Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranı 0,71 (?0,50)

Olarak hesaplanmıştır. Bu haliyle, başvuru sahibinin kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranı 0,50 den küçük olması gerekirken bu değerden büyük olduğu ve kendisine ait bilanço değerleri ile mevzuat gereği istenilen rasyo kriterlerini karşılamadığı tespit edilmiştir.

Başvuru sahibinin başvuruya konu ihaleye ait teklif bedeli 59.132.610,00 TL olup, sağlaması gereken iş hacmi tutarının teklif ettiği bedelin % 25’inden az olmayacak şekilde en az 14.783.152,50 TL olması gerekmektedir.

Başvuru sahibi tarafından sunulan 2015 yılına ait gelir tablosunda net satış tutarı 4.036.858,86 TL olup, bu değerin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 37’nci maddesi hükmüne göre güncellenmesi sonucunda 4.157.422,67 TL olarak hesaplanmıştır. Bu haliyle, başvuru sahibinin iş hacmine ilişkin yeterlik kriterini cirosu ile sağlayamadığı, diğer taraftan taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturaların da sunulmadığı görülmüştür. İsteklinin kendisine ait gelir tablosu ile istenilen yeterlik kriterini sağlayamadığından ortaklığı olan T&T Havalimanı İşl. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.ne ait 2015 yılı gelir tablosunun sunulduğu anlaşılmıştır.

Netice olarak, iş ortaklığının gerçekleştirilen işlere ait bilançosu ile gelir tablosundaki cironun iş ortaklığı ortaklarının hisse oranı dikkate alınmak suretiyle bilanço ve iş hacmi miktarının hesaplanacağına dair mevzuat hükmü bulunmadığı, ayrıca ortaklığı bulunduğu firmanın bilançosu ile gelir tablosundaki ciroyu kullanamayacağı, bilanço ve iş hacmini gösteren belgeler kapsamında sunmuş olduğu belgelerden sadece kendisine ait bilançoları ve gelir tabloları dikkate alınarak değerlendirme yapılması gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu haliyle, idarece Terminal Yapı ve Tic. A.Ş.nin bilanço ile iş hacmine ilişkin mevzuat gereği istenen yeterlik kriterlerini sağlamadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işlemi yerinde bulunmuştur.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Esasta Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

Hamdi GÜLEÇ

Başkan

Şinasi CANDAN

II. Başkan

Osman DURU

Kurul Üyesi

Erol ÖZ

Kurul Üyesi

Köksal SARINCA

Kurul Üyesi

Dr. Ahmet İhsan ŞATIR

Kurul Üyesi

Hasan KOCAGÖZ

Kurul Üyesi

Mehmet ATASEVER

Kurul Üyesi

Oğuzhan YILDIZ

Kurul Üyesi

KISMEN FARKLI GEREKÇE

İnceleme konusu ihalede, başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi neticesinde, Kurul tarafından “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

Kurul çoğunluğunca alınan kararda, iş ortaklığının gerçekleştirilen işlere ait bilançosu ile gelir tablosundaki cironun iş ortaklığı ortaklarının hisse oranı dikkate alınmak suretiyle bilanço ve iş hacmi miktarının hesaplanacağına dair mevzuat hükmü bulunmadığı, ayrıca ortaklığı bulunduğu firmanın bilançosu ile gelir tablosundaki ciroyu kullanamayacağı, bilanço ve ciroyu gösteren belgeler kapsamında sunmuş olduğu belgelerden sadece kendisine ait bilançoları ve gelir tabloları dikkate alınarak değerlendirme yapılması gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 36 ncı maddesinin 1, 2, 6 ve 13 üncü fıkralarında, iş hacmini göstermek üzere; ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam cironun gösterildiği gelir tablosunun veya kısmen gerçekleştirilen ya da bitirilen yapım işlerine ait faturaların (fatura örneklerinin ya da bu örneklerin onaylı suretlerinin) sunulabileceği; aday veya isteklinin ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği yapım işlerinin parasal tutarının, iş ortaklığındaki hissesi oranında hesaplanacağı düzenlenmiştir. İş ortaklıklarının tüzel kişiliği bulunmamaktadır. Yine, iş ortalıkları belli bir işi sonuçlandırmak üzere kurulduklarından ve yüklenilen işin bitirilmesiyle ortaklık da sona erdiğinden söz konusu Yönetmeliğin belirtilen düzenlemeleriyle, iş ortaklıklarının yapmış olduğu işlerdeki cironun (gelirin) ortak girişimin ortakları tarafından hisseleri oranında mali yeterliliklerinin gösterilmesi için kullanılabilmesi imkanı sağlanmıştır. Aksi takdirde, iş ortaklıklarının bitirdiği işlerden dolayı ortak girişimin ortağı olan hisse sahiplerinin yararlanmaları mümkün olamayacak, bu durum ise iş hacminin gösterilmesi aşamasında ihalelerde istekliler arasında rekabet eşitsizliği doğuracak idi.

Başvuru sahibi Termal Yapı ve Tic. A.Ş., T&T Havalimanı İşl. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin %20 hissesine sahip ortağıdır. T&T Havalimanı İşl. İnş. San. Tic. Ltd. Şti., bir limited şirket olduğundan ayrı bir tüzel kişiliğe sahiptir, iş ortaklığı değildir. Bu durum, başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde (sayfa4 ) de açıkça belirtilmiştir. Dilekçede, T&T Havalimanı İşl. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin KKTC’de faaliyet gösterdiği, şirketin mevzuattan kaynaklanan nedenlerle limited şirket olarak şekillendirildiği, anılan şirketin her ne kadar limited şirket olarak adlandırılsa da esasen iş ortaklığı mahiyetinde olduğu ifade edilmektedir. Buna göre, Termal Yapı ve Tic. A.Ş. ile T&T Havalimanı İşl. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. arasındaki ortaklık ilişkisi iş ortaklığı olarak değerlendirilemeyeceğinden Termal Yapı ve Tic. A.Ş,’nin, hissesi oranında anılan limited şirketin cirosundan iş hacmini göstermek üzere yararlanması ve ayrıca bilançosunu kendi bilançosuyla konsolide etmesi mümkün bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlık konusu ihalede, Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki verilen kararın gerekçeleri arasında bulunan “iş ortaklığının gerçekleştirilen işlere ait bilançosu ile gelir tablosundaki cironun iş ortaklığı ortaklarının hisse oranı dikkate alınmak suretiyle bilanço ve iş hacmi miktarının hesaplanacağına dair mevzuat hükmü bulunmadığı” kısmının yer almaması gerektiği yönündeki düşüncemle ve ayrıca, başvuru sahibi Termal Yapı ve Tic. A.Ş, ile T&T Havalimanı İşl. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. arasındaki ortaklık ilişkisinin iş ortaklığı olarak değerlendirilemeyeceği bu nedenle de Termal Yapı ve Tic. A.Ş’nin,, hissedarı olduğu limited şirketin gelir tablosundaki ciroyu kullanamayacağı, bilançosunu kendi bilançosuyla konsolide edemeyeceği ve bunun sonucunda da istenen yeterlik kriterlerini sağlamadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunun “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki kararına katılıyorum.

Erol ÖZ

Kurul Üyesi

.

.