Dernek&VakıfİDARE HUKUKU

Kamu Yararına Çalışan Dernek Nedemek?

Dernekler-2

KAMU YARARINA ÇALIŞAN DERNEKLER

Dernekler çeşitli imkânlara sahip olabilmek için kanunların kendilerine verdiği hakkı kullanarak kanundaki prosedüre uymak kaydıyla kamu yararına çalışan dernek sıfatını elde edebilirler. Öncelikle bu sıfatı elde eden derneklerin sahip olacakları imkânlara kısaca değindikten sonra kamu yararına çalışan dernek olmak için gereken şartların neler olduğuna değinilecektir. Konu ile ilgili daha geniş açıklama ise dernek ve vakıflara Bakanlar Kurulu Kararı ile tanınan ayrıcalıklar kısmında yapılacaktır.

            I – Kamu Yararına Çalışan Derneklere Sağlanan Hukuki Yararlar (*)

  1. Amaçlarını gerçekleştirmek için sahip olması gereken araçların sayısı artar,
  2. Yönetimin özendirme ve korumasını sağlar,
  3. Kanuni ayrıcalık ve muafiyetlerden yararlanır.

II – Kamu Yararına Çalışan Dernek Sayılma

“Bir derneğin kamu yararına çalışan dernek sayılabilmesi için;

  1. a) Derneğin en az bir yıldan beri faaliyette bulunması,
  2. b) Derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için giriştiği faaliyetlerin ülke çapında yararlı sonuçlar verecek nitelik ve ölçüde olması, şarttır. (Dernekler Kanunu m.58)

Danıştay’ın kamu yararına çalışma niteliği için derneklerde aradığı şartlar, sunulan hizmetin belirli bir sınıfa veya zümreye ayrılmış olmaması, tüm vatandaşların doğrudan doğruya bu hizmetten yararlanma imkânının bulunması, çalışma ve hizmetlerin, ülke çapında yararlı sonuçlar verecek nitelik ve ölçüleri içermesidir. Burada derneğin ülke çapında teşkilâtlanma zorunluluğu kastedilmemekte, derneğin amaç ve faaliyetlerinin, belli bir zümreye veya mıntıkaya değil, bütün ülkeye yarar getirecek nitelikte olması gerekmektedir.(*)

Yukarıdaki şartları taşıyan dernekler,

“İlgili bakanlıkların görüşü alınarak, İçişleri Bakanlığı’nın önerisi, Danıştay İdari İşler Kurulu’nun kararı ve Bakanlar Kurulu’nun onayı ile kamu yararına çalışan dernek sıfatını elde ederler.

Bu konuya ilişkin dosya İçişleri Bakanlığı’nca hazırlanır. Bunun için dernekler aşağıdaki belgeleri İçişleri Bakanlığı’na göndermek üzere dernek merkezinin bulunduğu yerin valiliğine verirler.

1-Dernek tüzüğünün son şekli,

2-Tüzüğün ilan edildiği gazete,

3-Dernek üyelerinin sayısı ve geçmiş yıllarda üyelerden toplanan aidatın miktarı,

4-Derneğin şubelerinin sayısı, bulunduğu yerler ve bağlı kuruluşların miktarı ve cinsleri,

5-Derneğin kamu yararı yönünden, faaliyeti, yaptığı hizmetler ve gelecekte yapılması düşünülen işler hakkında rapor,

6-Son yıla ait mâli bilanço,

7-Derneğin taşınır ve taşınmaz mallarının listesi,

8-Kamu yararına çalışan derneklerden sayılması için dernek genel kurulunun aldığı karar,

Kamu yararına çalıştıklarına karar verilen derneklerin, olağan denetimler sırasında veya yaptırılacak özel denetimler sonucunda, bu niteliklerini kaybettikleri tespit edilirse, birinci fıkrada öngörülen yöntemle kamuya yararlı dernek kararı kaldırılabilir.” (Dernekler Kanunu m.59)

59 uncu madde hükmüne göre İçişleri Bakanlığı ilgili bakanlıkların görüşünü almaktadır . Bu çerçevede Maliye Bakanlığı’nın da görüşü alınmakta olup; Maliye Bakanlığı görüşünü, Gelirler Genel Müdürlüğü’nün B.07.0.GEL.0.50/5008-15 sayı ve Maliye Bakanlığı’nca 25/4/1997 tarihinde olur verilen genel yazısına istinaden, 28 Temmuz 1994 tarih ve 22004 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 48 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Kanunu Genel Tebliği (**)’ne uyulup uyulmamasına göre vermektedir.

(*) Erol DOĞAN. a.g.e., sf.100.

(*) Erol DOĞAN, a.g.e., sf. 99.

(**) 28 Temmuz 1994 tarih ve 22004 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.