GÜNCEL HABERLERKamu İhale Kurul Kararları

İhale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu”nun fiyat dışı unsur olarak gösterilebileceği

Kamu İhale Kurumu-1

İhale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu”nun fiyat dışı unsur olarak gösterilebileceği

Toplantı No: 2015/055
Gündem No: 28
Karar Tarihi: 18.09.2015
Karar No: 2015/UY.III-2570
Şikayetçi:
Varyap Madencilik Nakliye İnşaat Taahhüt San.Tic.Ltd.Şti

İhaleyi Yapan Daire:

Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı

Başvuru Tarih ve Sayısı:

20.08.2015 / 71353

Başvuruya Konu İhale:

2015/92305 İhale Kayıt Numaralı “Göksun – Elbistan Devlet Yolu (Elbistan Şehir Geçişi Dahil) Km: 5+500 – 60+000 Kesiminin Yapım” İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karar:

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:     

Başkan: Mahmut GÜRSES

Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY

 

BAŞVURU SAHİBİ:

Varyap Madencilik Nakliye İnşaat Taahhüt San. Tic. Ltd. Şti,

Huzur Mah. 1136. Sok. No: 3/7 Çankaya/ANKARA

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı,

İsmet İnönü Bulvarı No: 14 06100 Çankaya/ANKARA

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2015/92305İhale Kayıt Numaralı “Göksun – Elbistan Devlet Yolu (Elbistan Şehir Geçişi Dahil) Km: 5+500 – 60+000 Kesiminin Yapım” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

            Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı tarafından 31.08.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Göksun – Elbistan Devlet Yolu (Elbistan Şehir Geçişi Dahil) Km: 5+500 – 60+000 Kesiminin Yapım” ihalesine ilişkin olarak Varyap Madencilik Nakliye İnşaat Taahhüt San. Tic. Ltd. Şti. nin 06.08.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.08.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.08.2015 tarih ve 71353 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.08.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

            Başvuruya ilişkin olarak 2015/2145 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, şikâyete konu ihaleye ait İdari Şartname’nin 35’inci maddesinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde fiyat dışı unsurların dikkate alınacağı belirtilerek 11 iş kalemi için teklif edilebilecek en yüksek ve en düşük oranların belirlendiği,  Kanun ve yönetmeliklerde bahsi geçen fiyat dışı unsurların adından da anlaşılacağı üzere bir iş kalemine ait imalat için istekli tarafından sunulan teklif birim fiyatın dışındaki unsurlar olması gerekirken isteklilerce teklif edilecek fiyatların belirli sınırlar içinde olmasının, isteklinin teklifinin kalite ve teknik değer taşıdığı manasına gelmeyeceği, İdari Şartname’de belirlenen iş kalemleri için idarece hesaplanan yaklaşık maliyetler ile isteklilerce o iş kalemine verilen teklif birim fiyatların yakınlığının, o iş kalemi için idare ve isteklilerin öngörülerinin birbirine yakın olduğu anlamına geleceği, isteklilerce bahse konu iş kalemlerinin farklı kaynaklardan, farklı temin yerlerinden, farklı metotlarla imalatı mümkün olup bu durumun söz konusu imalatın kalite ve teknik değer niteliğini düşürmeyeceği gibi bazı durumlarda artırabileceği göz önünde bulundurulduğunda belirlenen iş kalemlerinden herhangi biri için idarece belirlenen sınırlar arasında teklif vermeyen isteklilerin puan alamayacakları ve bunun neticesinde ekonomik açıdan en avantajlı teklif olma ihtimallerinin azalacağı, bu durumun rekabeti engelleyici unsurlar içerdiği ve temel ilkelere aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

Başvuruya konu ihaleye ilişkin İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

 

a) Adı: Göksun – Elbistan Devlet Yolu (Elbistan Şehir Geçişi Dâhil) Km: 5+500 – 60+000 Kesiminin Yapım İşi

 

b) Yatırım proje no’su/kodu:2015E040350

 

c) Miktarı (fiziki) ve türü:

 

Birim Fiyat Teklif Cetvelinde nev’i ve miktarları belirtilen 54.5 km’lik yoldaki R 20;toprak işleri, sanat yapıları, köprü, plentmiks alttemel ve plentmiks temel ve bitümlü sıcak karışım kaplama vs. işleri” nin yapımıdır.

 

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

 

ç) Yapılacağı yer: Kahramanmaraş İli

 

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.

 

35.1.1. A. Değerlendirme “teklif fiyatı” ile “kalite ve teknik değer nitelik” olmak üzere iki kısımda yapılacaktır.

 

A.1. Teklif fiyatı puanlaması

 

Teklif fiyatı puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 50 puan alacak olup, diğer isteklilere ait teklif puanları; TP = (TFmin x 50) / TF formülü ile hesaplanacaktır.

 

Bu formülde;

 

TP: Teklif puanı,

 

TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı,

 

TF: İsteklinin teklif fiyatı,

 

ifade eder.

 

A.2. Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması

 

Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren isteklilere ait kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına konu iş kalemleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

 

 

 

SIRA NO

İŞ KALEMİ / İŞ GRUBU NO.

MİNİMUM TEKLİF ORANI (%)

MAKSİMUM TEKLİF ORANI (%)

PUAN

1

GKE/01

2

4

1

2

GKE/02

16

24

10

3

GKE/03

2

5

2

4

GKE/09

4

6

2

5

GKE/10

3

5

2

6

GKE/37

18

25

11

7

GKE/38

17

24

10

8

GKE/43

12

18

7

9

İş Grubu 1*

4

5

3

10

İş Grubu 2**

1

2

1

11

İş Grubu 3***

1

2

1

TOPLAM

50

 

* İş Grubu 1’i oluşturan iş kalemleri: GKE/04, GKE/05, GKE/06, GKE/07, GKE/08, GKE/11, GKE/12, GKE/13, GKE/14, GKE/15, GKE/16, GKE/17, GKE/18, GKE/19, GKE/20, GKE/21, GKE/22 ve GKE/23.

 

** İş Grubu 2’yi oluşturan iş kalemleri: GKE/24, GKE/25, GKE/26, GKE/27, GKE/28, GKE/29, GKE/30, GKE/31, GKE/32, GKE/33, GKE/34, GKE/35 ve GKE/36.

 

*** İş Grubu 3’ü oluşturan iş kalemleri: GKE/39, GKE/40, GKE/41, GKE/42, GKE/44 ve GKE/45.

 

A.2.1. Söz konusu iş kalemleri için isteklilerce teklif edilen tutarların toplam tekliflerine oranının; her bir iş kalemi için belirlenen minimum ve maksimum teklif oranları aralığında (minimum ve maksimum oranlar dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir.

 

A.2.2. İş grupları için ise o iş grubunda yer alan her bir iş kalemi için verilen teklif tutarlarının toplamının toplam tekliflerine oranının her bir iş grubu için belirlenen minimum ve maksimum teklif oranları aralığında (minimum ve maksimum oranlar dahil) kalması durumunda her bir iş grubu için yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir.

 

A.2.3. Teklif oranları hesaplanırken yuvarlama yapılmayacaktır.

 

A.2.4. İsteklilerin teklif oranları, belirlenen minimum ve maksimum teklif oranları dışında kalıyorsa o iş kalemleri/iş grupları için puan alamayacaklardır.

 

A.2.5. Kalite ve teknik değer nitelik puanı, her bir iş kalemi/iş grubu için verilen puanların toplamıdır.

 

A.3. Toplam puan

Toplam puan, teklif fiyat puanı ile kalite ve teknik değer nitelik puanının toplamıdır.

 

A.4. Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli

 

Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli;

 

FDTF = (ETF x 100) / TTP formülü ile hesaplanacaktır.

Bu formülde;

 

FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli,

 

ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli,

 

TTP: İsteklinin toplam puanı,

 

ifade eder.

 

B. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif

 

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir.

 

35.2. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde;

 

35.2.1. Teklif fiyatı daha düşük olan istekli ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenecektir.

 

35.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

 

35.4. Yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması:

 

35.4.1. Bu ihalede, tekliflerin değerlendirilmesinde yerli istekliler lehine % 15 (rakam ve yazıyla) Onbeş oranında fiyat avantajı uygulanacaktır. Ortakları arasında yabancı gerçek ve/veya tüzel kişi bulunan ortak girişimler bu fiyat avantajından yararlanamaz. Yerli istekliler lehine fiyat avantajı, yabancı isteklilerin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedellerine, bu bedeller üzerinden yukarıda belirtilen fiyat avantajı oranı uygulanarak bulunacak tutar eklenmek suretiyle hesaplanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

 

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.

 

 

En düşük fiyatın ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak değerlendirildiği ihalelerde, birden fazla istekli tarafından aynı fiyatın teklif edildiği ve bunların da ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğu anlaşıldığı takdirde, ikinci fıkrada belirtilen fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır…” hükmü,

 

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 62’nci maddesinde “(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer, süre gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.

 

(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir.

 

(3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti ortadan kaldırıcı bir şekilde belirlenemez.

 

(4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü yer almaktadır. 

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı 53.3’üncü maddesinde “53.3.1. Kanunun 40’ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak belirlenebilmektedir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak belirlenmesi durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir.

 

53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.

 

53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal değerlerinin veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir.

 

53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu olmayıp bu kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya karşı yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklamaları yer almaktadır.

 

            İdari Şartname’nin 35’inci maddesinde yer alan düzenleme uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği, değerlendirmenin “teklif fiyatı” ile “kalite ve teknik değer nitelik” olmak üzere iki kısımda yapılacağı,

 

“Teklif fiyatı”nın puanlanmasının 50 puan üzerinden yapılacağı, geçerli teklif veren istekliler arasında en düşük teklif sahibi istekliye tam puan olan 50 puanın verileceği, diğer isteklilere ait teklif puanlarının da TP = (TFmin x 50) / TF formülü ile hesaplanacağı, diğer bir ifadeyle en düşük teklif fiyatına tam puan verilip diğer isteklilerin puanlarının buna göre orantı yoluyla hesaplanacağı,

 

“Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması”nın da geri kalan 50 puan üzerinden yapılacağı, söz konu puanlamaya konu iş kalemlerinin 8 adet, iş grubunun ise 3 adet olarak belirlenerek İdari Şartname’de belirtildiği, iş gruplarını oluşturan iş kalemlerinin hangi iş kalemlerini ihtiva ettiğinin düzenlendiği, puanlamaya konu gerek iş kalemlerinin gerekse iş gruplarının puanlanmasında, isteklinin birim fiyatlar için teklif ettiği bedelin isteklinin toplam teklif bedeline bölünmek suretiyle ortaya çıkan oranının İdari Şartname’de belirtilen aralıkta kalması halinde bu iş kalemi için belirlenen puanın verileceği ve nihayet her bir isteklinin kalite ve teknik değer nitelik puanının, her bir iş kalemi/iş grubu için verilen puanların toplanması suretiyle bulunacağı,

 

İsteklilere ait toplam puanların ise “Teklif fiyatı puanlaması” ile “Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması”ndan elde edilen puanların toplanması suretiyle hesaplanacağı, ulaşılan toplam puanların 100 tam puana oranlanması sonucu elde edilen katsayının toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli ile çarpılması sonucunda da Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeline ulaşılacağı ve değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük olan isteklinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirleneceği anlaşılmıştır.

 

Gerek idarece verilen cevapta belirtildiği üzere, gerekse Kuruma yapılan bazı itirazen şikâyet başvurular üzerine yapılan incelemelerde, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen alt yapı işlerinde, istekliler tarafından, sınır değerin üzerinde teklif verilmekle birlikte, birim fiyat bazında manipülasyona gidilerek, bazı iş kalemlerine çok yüksek teklif verildiği, bazı iş kalemlerine ise çok düşük teklifler verildiği, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 24’üncü maddesi uyarınca, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım işleri sözleşmelerinde % 20 ‘sine kadar oran dâhilinde iş artışı yapılabilmesi ve işin bu şartlar dâhilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edileceği ve ancak bu durumda, işin tamamının ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesinin zorunlu olduğu hükmü çerçevesinde; işin devamı sırasında işin niteliği itibarıyla miktarı büyük değişkenlik gösterebilecek olan iş kalemlerine bazı isteklilerin özellikle çok yüksek birim fiyat teklif ettikleri, diğer iş kalemlerinin birim fiyatını ise çok düşük belirledikleri, bunun sonucunda ihalenin bu şekilde teklif veren isteklinin üzerinde kalması halinde, işin gerçekleştirilmesi aşamasında yüksek birim fiyat teklif edilen iş kalemlerindeki miktar artışı nedeniyle sözleşme bedelinin büyük kısmının bu iş kalemlerine karşılık olarak alındığı, bu durumun sözleşme konusu iş kapsamındaki bazı imalatlar gerçekleştirilmeden işin tasfiye edilmesi sonucunu doğurduğu ve bu durumun kamu hizmetlerinin gecikmesine ve kaynakların verimli kullanılamamasına neden olduğu anlaşılmıştır.

 

Öte yandan, fiyat dışı unsur kavramı, 4734 sayılı Kanun ile mevzuata girmiş olup, bugüne kadar yoğun bir kullanım alanı bulamamıştır. Bu kavram genel olarak yanlış bir şekilde mal alımı ihalelerine özgü bir yöntem gibi algılanarak, diğer ihalelerde kullanım alanın olmadığı düşünülmektedir. Ancak anılan Kanun’un 40’ıncı maddesinde yer verilen söz konusu yöntem, genel olarak Uluslararası mevzuattan, özellikle Avrupa Birliği (AB) kamu alımları direktiflerinden esinlenerek hazırlanmıştır. Bu bağlamda, uluslararası uygulamalar/düzenlemeler incelendiğinde, fiyat dışı unsurların bütün ihale türlerinde yaygın olarak kullanıldığı ve 2014/24/EU sayılı yeni AB direktifinde bu yöntem ihalelerde ihale üzerinde bırakılacak isteklinin belirlenmesinde tek kriter olarak belirlendiği anlaşılmaktadır.

 

Gerek uluslararası düzenlemelerde gerekse AB direktiflerinde yeterliğin değerlendirmesi aşaması ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin belirlenmesi aşaması birbirinden ayrı olarak ele alınmaktadır. Keza, 4734 sayılı Kanun’da, ihale üzerinde bırakılan isteklinin, Kanun’un 37’inci maddesi uyarınca yeterliğin değerlendirmesinin ardından, 38’inci maddesi uyarınca aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmakta, bu süreçlerin ardından geçerli teklifler arasından, Kanun’un 40’ıncı maddesinde belirtilen yöntemlerden (en düşük fiyat, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar) biri uygulanarak ihale üzerinde bırakılan istekli belirlenmektedir.

 

Bu itibarla, yeterliğin belirlenmesi aşamasında, ihale ilanında ve ihale dokümanında belirtilen kriterler çerçevesinde, teklif veren isteklilerin ihale konusu işi yapıp yapamayacaklarının tespit edilmesi amaçlanmakta iken, ihale üzerinde bırakılan isteklinin belirlenmesi aşamasında ise, yeterlik kriterlerini sağlayan istekliler arasından, diğer bir ifade ile ihale konusu işi yerine getirebileceği belirlenen isteklilerden -önceden ilanda ve dokümanda belirtilmesi kaydıyla- ihale üzerinde bırakılan isteklinin belirlenmesine ilişkin kriterleri veya yöntemi en iyi bir biçimde karşılayan isteklinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, yeterlik değerlendirmesi aşaması “isteklinin bizatihi kendisinin uygunluğu” ile ilgili iken, ihale üzerinde bırakılan isteklinin belirlenmesi aşaması (Kanunun 40’ıncı maddesinde belirtilen aşama) “isteklinin teklifi” ile ilgili olduğu ortaya çıkmaktadır.

 

Bu bağlamda, isteklinin teklifinin her yönü, teklifin yapısı, teklif dosyasının niteliği, teklif edilen ürün gibi unsurlar, nesnel bir şekilde tekliflerin değerlendirilmesinin önüne geçilmemesi koşuluyla, herhangi bir kısıtlamaya tabi tutulmaksızın Kanunun 40’ıncı maddesinde belirtilen kriterler bağlamında fiyat dışı unsur kavramı çerçevesinde değerlendirilmektedir.

 

Öte yandan, anılan Kanun’un 40’ıncı maddesinde fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği belirlenen işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurların hangilerinin ne şekilde kullanılacağı idarelere bırakılmıştır.

 

Buradan hareketle; ihalenin, alım sürecinde sadece bir aşama olduğu, idarenin nihai amacının ihtiyaç duyduğu yatırımı gerçekleştirmek olduğu dikkate alındığında, isteklilerin teklif yapısının, yani birim fiyat bazındaki dağılımının, ihale konusu işin verilen teklif fiyatı ile bitirilip bitirilmeyeceğinin önemli bir kriteri haline gelmektedir.

 

Bu anlamda Kamu İhale Genel Tebliğinin 53’üncü maddesinde yer alan, “İhale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu gibi hususların fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği” açıklaması kapsamında, “isteklinin teklifinin” bizatihi fiyat dışı unsur kavramı içerisinde ele alınabileceği, diğer bir ifadeyle isteklilerin teklif yapısının, yani birim fiyat bazındaki dağılımının  “kalite” kavramı çerçevesinde değerlendirilebileceği, zira birim fiyat bazında çarpık bir şekilde verilen teklifler ile sözleşme bedelinin tamamının ödenmesine karşın, sözleşme konusu işin sadece cüzi bir kısmının yerine getirildiği, bu durumda tekliflerin birim fiyat bazında dağılımının işin bitirilebilmesinin önemli bir kriteri haline geldiği anlaşılmaktadır.

 

            Bu çerçevede İdari Şartname’de yer alan düzenleme ele alındığında; söz konusu düzenleme uyarınca, 8 adet iş kalemi 3 adet iş grubu için teklif edilen birim fiyatların, isteklinin teklif bedeline oranının yine aynı Şartname’de belirtilen oranlar dahilinde kalması halinde puan verilmesinin mevzuata uygun olduğu gibi, her bir iş kalemi için salt bir oran belirlenmeyip belli bir aralık belirlenmiş olmasının isteklinin avantajlı koşulunu teklifine yansıtmasına imkan tanıdığı anlaşılmaktadır. Örneğin, herhangi bir isteklinin 7 sıra numaralı “GKE/38” nolu iş kalemi için teklif ettiği bedelin, bu isteklinin toplam teklif bedeline oranının % 17 ile % 24 arasında olması halinde 10 puan verileceği; buna göre teklif bedeli 100 TL olan bir isteklinin bu iş kalemi için öngöreceği bedelin 17 TL ile 24 TL arasında olabileceği, bu aralığın isteklinin avantajlı koşulunu yansıtması bakımından anlamlı bir marj oluşturduğu, dolayısıyla idarece bu yönde bir aralık belirlenmesinin istekliler açısından kendi avantajlı koşulunu teklifine yansıtmasına imkan tanıdığı, idarece belirlenen söz konusu marjlar ile isteklinin çıkarı ile kamu yararı arasında bir denge oluşturulduğu, ayrıca her bir iş kalemi için belirlenen marjın düşük ya da yüksek olduğu yönünde herhangi bir itirazın bulunmadığı, isteklinin avantajlı koşulunun belirlenen marjlar dahilinde neden yansıtılamayacağına yönelik herhangi bir gerekçe, bilgi veya belgenin de yer almadığı, ayrıca iddia da bahsedildiği şekilde fiyat dışı unsurlara ilişkin kriterlerin, isteklinin teklif fiyatından bağımsız bir şekilde yaklaşık maliyetteki birim fiyatlar ile ilişkilendirilmediği ve nihayet söz konusu düzenlemenin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53’üncü maddesinde yer alan, “İhale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu”nun fiyat dışı unsur olarak gösterilebileceği açıklamasına uygun olarak düzenlendiği anlaşıldığından, söz konusu itirazen şikâyet başvurusunun reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

 


Oybirliği ile karar verildi.