Devlet Memurları İzin Türleri Nelerdir?

Mazeret izni:

İzin haklarından olan Mazeret İzin türü 657 sayılı DMK’ nın 104 inci maddesinde yer verilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (Md:104)

Mazeret izni:

• Kadın memura; doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı hafta süreyle analık izni Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine iki hafta eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesine kadar sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporuyla belgeleyen kadın memur, isteği hâlinde doğumdan önceki üç haftaya kadar kurumunda çalışabilir. Bu durumda, doğum öncesinde bu rapora dayanarak fiilen çalıştığı süreler doğum sonrası analık izni süresine eklenir. Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir. Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir.
• Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir.

Bu haller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usûlle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür.

(Yukarıda yer alan hükümler Milli Eğitim Bakanlığı İzin Yönergesinin 10.maddesinde de yer almaktadır.)

Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat

, ikinci altı ayda günde birbuçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır.

Yıllık izin ve mazeret izinleri sırasında fiili çalışmaya bağlı her türlü ödemeler hariç malî haklar ile sosyal yardımlara dokunulmaz.

KAMU PERSONELİ GENEL TEBLİĞİ – (SERİ NO: 2 )-15 Nisan 2011 CUMA – 27906 R.G.

1. Doğum Sebebiyle Verilecek Analık İzni

Doğumdan önceki üç haftaya kadar Kurumunda çalışabileceği tabip raporuyla onaylanan ve doğum sonrası analık iznine eklenmesi gereken azami beş haftalık süre içerisinde kanuni izinlerini kullanan kadın memurun, doğum sonrası analık iznine sadece doğum öncesi analık izni içerisinde Kurumunda fiilen çalışarak geçirdiği sürelerin eklenmesi gerekmekte olup, bu süre içerisinde alınan kanuni izinler doğum sonrası analık iznine ilave edilemeyecektir.

Memurun doğumdan önceki sekiz haftalık analık izninin, doğum tarihinden önceki üç haftaya kadarki kısmını Kurumunda çalışarak geçirebileceği, bu durumda tabip raporuna bağlı olarak Kurumunda fiilen çalışarak geçirdiği azami beş haftalık izin süresinin doğum sonrası analık izni süresine ekleneceği hükme bağlanmış olduğundan, sağlık durumunun uygun olduğunu tabip raporu ile belgelendirmeden Kurumunda çalışmaya devam eden memurun fiilen çalıştığı sürelerin doğum sonrası analık iznine eklenmesi mümkün bulunmamaktadır.

Beklenen doğum tarihinden önce doğum yapan memurun, doğum yapmadan önce kullanamadığı analık izni süreleri, doğum sonrası analık izni sürelerine ilave edilecektir.

Bu çerçevede;

– Doğumdan önce sekiz hafta süreli analık iznine ayrılan ve bu süre içerisinde erken doğum yapan memurun, erken doğum sebebiyle kullanamadığı doğum öncesi analık izni süreleri, doğum sonrası sekiz haftalık analık iznine eklenecektir.

– Beklenen doğum tarihinden önceki üç haftaya kadar Kurumunda fiilen çalışan kadın memurun, son üç haftalık doğum öncesi analık izni süresi içerisinde erken doğum yapması sebebiyle doğum öncesinde kullanamadığı analık izni süresi (kurumunda fiilen çalışarak geçirdiği süreler ile birlikte), doğum sonrası analık izni süresine ilave edilecektir.

– Beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesinde doğum öncesi analık iznine ayrılmayarak, sağlık durumunun uygun olduğuna dair tabip raporu almak suretiyle kurumunda fiilen çalışmaya devam eden kadın memurun, bu süre içerisinde erken doğum yapması halinde, erken doğum sebebiyle kullanamadığı doğum öncesi analık izni süresi ile kurumunda fiilen çalışarak geçirdiği süreler doğum sonrası sekiz haftalık analık iznine eklenecektir.

– Kadın memurun otuz ikinci haftadan önce doğum yapması halinde, erken doğum sebebiyle kullanılamayan sekiz haftalık doğum öncesi analık izni süresinin tamamı doğum sonrası analık iznine ilave edilecektir.

Doğumun beklenen tarihten sonra gerçekleşmesi halinde, fazladan geçen süreler doğum sonrası analık izni süresinden düşülemeyecektir.

Devlet memurluğuna atanmadan önce doğum yapan ve doğum yaptığı tarihten itibaren sekiz haftalık süre içerisinde göreve başlayanlara, 657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinin (A) fıkrası çerçevesinde doğum yaptığı tarih dikkate alınarak sadece sekiz haftalık doğum sonrası analık izni süresinin kalan kısmı kullandırılacaktır.

1. Süt İzni

Süt izninin, kadın memurun çocuğunu emzirmesi için günlük olarak kullandırılması gereken bir izin hakkı olması sebebiyle bu iznin birleştirilerek sonraki günlerde kullandırılmasına imkan bulunmamaktadır.

Milli Eğitim Bakanlığı İzin Yönergesi -16/01/2013- (Md:10)

Mazeret izni:

(Değişik: 2013 Nisan- 2667 S.T.D.) Birinci fıkraya göre verilecek mazeret izinleri memurun isteği üzerine 6 ncı maddede belirtilen amirler, ikinci fıkraya göre verilecek mazeret izinleri ise memurun isteği üzerine 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 104 üncü maddesinin (C) fıkrasında belirtilen amirler tarafından verilir.

Yönergenin 6. maddesi – İzin vermeye yetkili amirler:

• Merkez teşkilâtında;
• Müsteşar, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı, Rehberlik ve Denetim Başkanı, Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri, bakanlık müşavirleri ve Özel Kalem Müdürüne Bakan,
• Müsteşar yardımcıları ve İç Denetim Birimi Başkanına Müsteşar,
• Diğer birim amirlerine bağlı oldukları müsteşar yardımcısı,
• Grup başkanlarına birim amirleri,
• Diğer memurlara grup başkanları,
• Taşra teşkilâtında;
• İl millî eğitim müdürlerine vali, ilçe millî eğitim müdürlerine kaymakamlar,
• İl millî eğitim müdür yardımcıları ve il eğitim denetmenlerine il millî eğitim müdürleri,
• Şube müdürleri, tesis müdürleri ve okul müdürlerine bağlı oldukları il/ilçe millî eğitim müdürleri,
• Diğer memurlardan il/ilçe millî eğitim müdürlüklerinde görev yapanlara şube müdürleri, eğitim kurumlarında görev yapanlara eğitim kurumu müdürleri,
• Yurt dışı teşkilâtında;
• Eğitim müşavirlerine büyükelçiler,
• Eğitim ataşelerine başkonsoloslar,

tarafından verilir.

 

657’nin 104/C fıkrası

1. C) (…) Merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usûlle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür.

 

GÖRÜŞLER

– 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4/B maddesi gereğince sözleşmeli olarak çalışan personelden hizmet süreleri bir yıldan az olduğu için yıllık izne hak kazanamayanlara “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar”m 9’uncu maddesinin 5’inci fıkrasında sayılanlar dışında mazeret izni verilemeyeceği,

– Mezkur Kanunun 104’üncü maddesinin (C) bendinde yer verilen mazeret izninin, yıllık izne ilave bir izin gibi görülmemesi gerektiği bununla birlikte yıllık izin hakkı olan personele bazı istisnai durumlarda anılan madde kapsamında mazeret izni verilebileceği, amirin izne esas mazereti değerlendirmede takdir yetkisinin olduğu, takdir yetkisi kullanılırken mazeretin niteliği ile birlikte ilgilinin yıllık izin hakkının bulunup bulunmadığı hususunun da dikkate alınarak bir değerlendirme yapılabileceği. (DPB-16/04/2012 – 6675)

– 657 sayılı Kanuna tabi olarak çalışan personelin hamileliğinin 32 nci haftasından önce ölü doğum yapmış olması durumunda kullanılamayan doğum öncesi sekiz haftalık analık izin süresinin doğum sonrası analık izin süresine ekleneceği. (DPB-13 Mayıs 2011-32 sayılı Bülten)

– Devlet memurlarının mazeret izinlerini düzenleyen 104 üncü maddenin (A) bendine göre doğum yapan Devlet memuruna bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verileceği belirtilmekte olup, söz konusu süt izninin birleştirilmesine ilişkin bir düzenlenme yer almamakta, (DPB–22 Haziran 2007-26 sayılı Bülten)

 

AÇIKLAMA

• Doğum öncesi mazeret izninin doğum sonrasına aktarılmanın şartları:

1. a) Tabip onayı(Sağlık Raporu),
   b) Memurun isteği,
   c) İşyerinde çalışması

hususlarıdır.

Şartların taşınması halinde bu hususta da idareye takdir hakkı verilmemiştir.

657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesi (A) bendi uyarınca bu sürelerin doğum sonrasına aktarılabilmesi için yukarıda belirtilen 3 şartın oluşması gerekir.

• Doğum Yapan Memura Verilecek Mazeret İzni 

Doğumdan önceki ve doğumdan sonraki kullanılacak süreler doğumla başlar ve doğumla biter. Doğumdan önceki 8 haftalık süre doğumun gerçekleşmesiyle sona erer ve doğumdan sonraki 8 haftalık süre başlar. Yani doğumdan önce 8 haftalık mazeret iznini alan bir memur 7. haftada doğum yapsa kalan süreyi doğumdan sonra kullanamaz.

Çoğul ve gebelik halinde, ikizde olsa üçüzde olsa dördüzde olsa yani çoğul doğumlarda sadece 2 hafta doğumdan önceki süreye ilave edilir. Bu süre çocuk sayısına göre verilmez ve mutlaka doğumdan önce kullanılır.

Memurun istemesi, sağlık durumunun elvermesi ve doktor da çalışmasına rapor-onay vermesi halinde doğumdan önceki 3 haftaya kadar iş yerinde çalışabilir. Bu şarta bağlı bir durumdur, burada doktor onayı ile memurun istemesi şarttır. Doğumdan önce ve doğumdan sonra toplam 16 hafta kullanılabilen mazeret izninin bu şekil ve şartlarına uyularak 3 haftası doğumdan önce 13 haftası da doğumdan sonra kullanılabilmektedir. Şayet çoğul gebelik halinde memurun durum ve şartı uygun ve doktor onayı olursa bu iznini 3 hafta doğumdan önce ve 15 hafta da doğumdan sonra kullanabilir.

• Doğum izni, süt izni, babalık izni ve ölüm halindeki mazeret izninde idarenin takdir hakkı bulunmamaktadır.
  Devlet memuru mazeretini belgelendirmesi halinde idare mazeret izni vermek mecburiyetindedir.
• Mazeret iznini kullanan devlet memuru göreve başlamadan yılık izin kullanması 657 sayılı Devlet memurları kanununun 102 ve 103 üncü maddelerine uyulmak suretiyle idarenin takdir çerçevesi içinde mümkün bulunmaktadır.
• Evlenme nedeniyle mazeret izninin verilebilmesi için evlenmenin tescil edilmesi gerekmektedir. Ancak, resmi nikah töreni için gün alınması da o gün itibariyle evlenmenin yapılacağı anlamına gelir ve izin süreci başlatılabilir.
• 657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinde evlenenlere mazeret izni verileceği hüküm altına alınmasına rağmen bu iznin hangi tarihten itibaren başlayacağı ve hangi sürede kullanılması gerektiği belirtilmemiştir. Bu konuda Devlet Personel Başkanlığının vermiş olduğu bir mütalaada; 657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinin B fıkrasındaki sebeplere dayalı olarak verilen mazeret izinlerinden; Evlilik sebebine dayalı olarak verilen mazeret izninin, resmi nikahın gerçekleştiği tarihten, ancak nikah ve düğünün farklı tarihlerde yapılması durumunda, memurun tercihi de göz önünde bulundurularak resmi nikah yahut düğün tarihinden itibaren başlamak suretiyle kullandırılmasının uygun olacağı şeklinde görüş beyan etmiştir. (DPB-18 Mayıs 201132 sayılı bülten)
• Evlenip boşanan tekrar evlenen devlet memuru her evliliği için izin kullanır.
• Mazeret izinleri sırasında fiili çalışmaya bağlı her türlü ödemeler hariç mali haklar ile sosyal yardımlara dokunulmamaktadır.
• Hizmet süreleri bir yıl olmadığı için yıllık izne hak kazanamayan memurlar da mazeret izninden yararlanırlar. Ancak bunlara mahsup edilecek yıllık izin hakları olmadığından ikinci 10 günlük mazeret izni verilmesi olanaksızdır.
• Babalık izni ile ölüm üzerine verilen mazeret izni, söz konusu mazeretlerin vuku bulduğu tarihten, diğer bir deyişle doğumun veya ölüm olayının meydana geldiği tarihten itibaren başlamak suretiyle kullanılır. (DPB-18 Mayıs 2011-32 sayılı bülten)
• 22/1/1990 tarihi ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 22 nci maddesinde babalık iznine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiş ve sözleşmeli personele isteği üzerine, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, annesinin, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü halinde ve her olay için 5 gün ücretli mazeret izni verileceği belirtilmiştir. 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında çalışan sözleşmeli personele; 15/4/2011 tarihli ve 27906 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Personeli Genel Tebliğinde yer alan hükümlere göre işlem tesis edilmesi gerekmekte olup, eşi doğum yapan sözleşmeli personelin 10 günlük babalık izninden faydalanabileceği, ancak sözleşmeli personelin kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, annesinin, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü halinde 399 sayılı KHK de yer alan izinlerin verilmesi gerekir. (DPB-18 Mayıs 2011-32 sayılı bülten)
• Geçici personele, doğum yapmasından önce 8 hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süre ile aylıklı izin verilir. Çoğul gebelik hâlinde, doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde tabibin onayı ile geçici personel isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar iş yerinde çalışabilir. Bu durumda, geçici personelin çalıştığı süreler, doğum sonrası sürelere eklenir.
• Yukarıda öngörülen süreler geçici personelin sağlık durumuna göre tabip raporunda belirlenecek miktarda uzatılabilir. (2009/15759 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 9. Maddesi)
• Geçici Personelin eşinin doğum yapması halinde 3 gün süreyle mazeret izni verilir.(2009/15759 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 9. Maddesi)
• Geçici personele, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin kullanımında annenin saat seçim hakkı vardır. (2009/15759 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 9. Maddesi)
• Geçici Personelin kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, annesinin, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü halinde ve her olay için 3 gün mazeret izni verilir. (2009/15759 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 9. Maddesi)
• Geçici Personeline Resmi tabip raporu ile kanıtlanan hastalıklar için yılda 30 günü geçmemek üzere ücretli hastalık izni verilebilir. (2009/15759 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 9.Maddesi)
• kaynak: öner çalışkan