DANIŞMANLIK HİZMET ALIMLARI VE KAMU KURUMLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

2 Mayıs 2022 admin

I-GİRİŞ
Danışmanlık, genel olarak her hangi bir konu hakkında verilen bilgi hizmetidir. Buna müşavirlik hizmeti de demek mümkündür.
Danışmanlar veya danışmanlık firmaları, hizmetin verildiği alana göre isimlendirilmektedir. Örneğin psikolojik ve tıbbi danışmanlık, hukuk danışmanlığı, iletişim danışmanlığı, yönetim danışmanlığı, kariyer (personel, eleman, iş bulma açısından) danışmanlık firmaları (insan kaynakları danışmanlığı), eğitim danışmanlığı, kalite (ISO-9001) danışmanlık firmaları gibi.
Uzmanlık konusuyla ilgili kişi ve kuruluşlara yön ve bilgi veren organizasyonlar danışmanlık firmaları olarak nitelendirilebilir.
Danışmanlık günümüzde gerek kişisel ve gerekse iş hayatı açısından çok önemli bir yere sahiptir.

II-KAMU KURUMLARI AÇISINDAN DANIŞMANLIK HİZMETLERİ
Kamu sektöründe yer alan kurumların danışmanlık hizmet alımıyla ilgili düzenlemeler, Kamu İhale Kanunu 2.Kısım, 5’inci Bölümde yer almaktadır.
Bu maddeye göre kamu sektörünce satın alınabilecek danışmanlık hizmetleri şu şekilde özetlenebilir.
Mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, her ölçekte imar planı, imar uygulama, ÇED raporu hazırlanması, plan, yazılım geliştirme, tasarım, teknik şartname hazırlanması, denetim ve kontrolörlük gibi teknik, mali, hukuki veya benzeri alanlardaki hizmetler, danışmanlık hizmet sunucularından alınır.
Danışmanlık hizmetleri, sadece belli istekliler arasında ihale usulü ile ihale edilir. Ancak yaklaşık maliyeti 4734 sayılı kanunun 13 üncü maddenin (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarının altında kalan danışmanlık hizmetleri, hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilebilir.
Görüldüğü üzere, kamu sektörü, danışmanlık hizmetini, normal hizmet alımlarından ayrıştırılmış ve danışmanlık hizmet alımlarının uygulanmasına yönelik özel düzenlemeler yapmıştır.

III-DANIŞMANLIK HİZMET ALIMLARINDA ÖZELLİK GÖSTEREN DURUMLAR
A-DANIŞMANLIK HİZMETLERİNİN KAPSAMI
Kamu İhale Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, her ölçekte imar planı, imar uygulama, ÇED raporu hazırlanması, plan, yazılım geliştirme, tasarım, teknik şartname hazırlanması, denetim ve kontrolörlük gibi teknik, mali, hukuki veya benzeri alanlardaki hizmetler, danışmanlık hizmet sunucularından alınır.
Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde belirtilen yapımla ilgili hizmet işlerinin tamamı danışmanlık hizmetlerinin kapsamında olup, bu işler aşağıda sayılmıştır:
a) İmar planlarının hazırlanması.
b) Planlama, fizibilite ve yapılabilirlik etüdleri.
c) Yapımla ilgili sondaj –zemin etüdleri.
ç) Topoğrafya çalışmaları ve harita işleri (sayısal kadastral harita hizmetleri hariç).
d) Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu hazırlanması.
e) Yapımla ilgili mühendislik ve mimarlık tasarım hizmetleri.
f) Yapımla ilgili mühendislik ve mimarlık tasarım kontrollüğü.
g) Yapım işi kontrollüğü ve yapı denetimi.
ğ) Yapım işi ihalesine ilişkin teknik şartname hazırlanması.

B-İŞ TANIMININ BELİRLENMESİ
Danışmanlık hizmeti satın alacak İdare, danışmanlık hizmeti almak üzere ihaleye çıkacağı işin tanımını hazırlar. İş tanımında verilen hizmetlerin kapsamı, işin bütçesine uygun şekilde belirlenir. İş tanımı, hizmetin amacını, kapsamını, ulaşılmak istenen sonuçları ve ilgili çalışmalar ile temel bilgiler de dahil olmak üzere hizmetin geçmişine ilişkin çalışmaları açıkça ve anlaşılır bir biçimde ifade eder.
İhale kapsamında, bilgi transferi ve eğitim gibi hizmetlerin alınması da söz konusu ise, eğitim alacak personel sayısı da dahil olmak üzere bu konuya iş tanımı içinde açıkça yer verilir.
İş tanımında; hizmetin yürütülmesi için daha önce tamamlanmış hizmetlerin ve araştırmaların listesi verilir ve bunların sonucunda danışmandan rapor, veri, harita, araştırma, tasarım, teknik şartname hazırlanması gibi hangi hizmetlerin beklendiği belirtilir. Ancak, danışmanların özgün metodolojilerini önerebilmeleri amacıyla, iş tanımının çok ayrıntılı ve sınırlayıcı olmamasına dikkat edilmelidir. İş tanımında idarenin ve danışmanın sorumlulukları açık ve net bir şekilde belirtilmeli; ayrıca idarenin sağlayacağı kolaylıklar, hizmetler, tesisler, ekipman ve personelin de açıklaması yapılmalıdır.
İş tanımında aşağıda belirtilen bilgilerden gerekli olanlara yer verilir:
a) Projenin amaç ve hedefleri.
b) İşin kapsamı.
c) Destek bilgiler (iş ile ilgili mevcut çalışmaların listesi, veriler vb.).
ç) Bilgi transferi koşulları.
d) Eğitim gereksinimi.
e) İstenilen hizmet ve araştırmaların listesi.
f) Uyulacak mevzuat.
g) Beklenen çıktılar (rapor, harita, tasarım, vb.).
ğ) Hizmet süresi ve/veya takvimi.
h) Coğrafi gereksinimler, lojistik, işletmeye alma süresi vb.
ı) İdare ve danışmanın birbirlerine karşı sorumlulukları.
i) Danışmana sağlanacak kolaylıklar.
j) Danışmanlık hizmetinin (varsa) aşamaları.
k) Danışmanlık hizmetine konu olan işin idarece düşünülen devamı olup olmadığı.

C-DANIŞMANLIK HİZMETİ SATIN ALINACAK FİRMADA ARANACAK NİTELİKLER

1-Bankalardan temin edilecek belgeler
Mali durumu göstermek üzere bankalardan temin edilecek yeterlik belgesi, banka referans mektubudur. Banka referans mektubu, Türkiye’de veya yurt dışında faaliyet gösteren bankalardan temin edilebilir. Banka referans mektubunun ilk ilan tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.
İhalenin ön yeterlik aşamasında adayın, bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatı, yaklaşık maliyetin % 5’i ile % 15’i aralığında idare tarafından belirlenecek parasal tutardan az olamaz.
Bu kriter mevduat ve kredi tutarları toplanmak ya da birden fazla banka referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabilir.
İş ortaklığında, ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından ortaklık oranına bakılmaksızın bu yeterlik kriteri sağlanabilir. Konsorsiyumda ise bu belgelerin her bir ortak tarafından, kendi kısmı için belirlenen yeterlik kriterini sağlayacak şekilde sunulması gerekir.
Gerek görüldüğünde, banka referans mektubunun teyidi ilgili bankanın genel müdürlüğünden veya şubesinden idarelerce yapılır. Yapılan teyitlerin bankanın en az iki yetkilisinin imzasını taşıması zorunludur.

2-İş hacmini gösteren belgeler
Aday ve isteklilerden iş hacmini gösteren belgelere ilişkin olarak;
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,
b) Taahhüt altında devam eden danışmanlık hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen danışmanlık hizmet işlerinin parasal tutarını gösteren ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş faturaların, her ikisinin de idarelerce istenilmesi zorunludur.
Aday veya isteklinin birinci fıkrada belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir. Serbest meslek erbabının iş hacmi serbest meslek kazanç defteri özeti ile belgelendirilir.
Taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarını tevsik etmek üzere; danışmanlık hizmet işleri ile ilgili fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.
Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.
Taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen işlerden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.
İhalenin ön yeterlik aşamasında, toplam ciro için yaklaşık maliyetin % 25’i ile % 35’i aralığında, taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarı için ise yaklaşık maliyetin % 15’i ile % 25’i aralığında idarece belirlenecek parasal tutar asgari yeterlik kriteri olarak öngörülür. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir.

3-Teknik Yeteneğe İlişkin Belgeler
İhalelerde aday ve isteklilerden;
a) Gerçek kişi olması halinde, kayıtlı olduğu ilgili meslek odasından ya da ticaret ve/veya sanayi odasından, ilk ilan tarihinin veya ihale veya son başvuru tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgenin,
b) Tüzel kişi olması halinde, ilgili mevzuatı gereği kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından, ilk ilan tarihinin ya da ihale veya son başvuru tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgenin,
c) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,
ç) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir, Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,
d) Gerçek kişi olması halinde, kayıtlı olduğu ilgili meslek odasından ya da ticaret ve/veya sanayi odasından alınmış ticaret siciline tescil veya ilgili meslek odasına kayıt tarihini gösterir belgenin,
e) Tüzel kişi olması halinde, ticaret ve/veya sanayi odasından alınmış ticaret siciline tescil tarihini gösterir belgenin istenilmesi zorunludur.

4-İş deneyimini gösteren belgeler
Aday ve isteklilerden; yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan danışmanlık hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,
b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili danışmanlık hizmet işlerindeki deneyimi gösteren belgelerin,
c) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili danışmanlık hizmet işlerinde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen işlerle ilgili deneyimi gösteren belgelerin,
ç) Devam eden yapımla ilgili danışmanlık hizmet işlerinde; ilk sözleşme bedelinin kusursuz olarak tamamlanması ve ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşması şartıyla; kusursuz olarak gerçekleştirilen ya da ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen veya yönetilen işlerle ilgili deneyimi gösteren belgelerin,”
d) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan danışmanlık hizmet işleri ve son on beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin deneyimi gösteren belgelerin istenilmesi zorunludur.

5-Organizasyon yapısına ve personel durumuna ilişkin belgeler
İhale konusu işin niteliğine göre, istenilen anahtar teknik personelin sayısı ve nitelikleri ön yeterlik şartnamesinde, ihale konusu işte çalıştırılması öngörülen teknik personelin sayısı ve nitelikleri ise idari şartnamede düzenlenir. Ayrıca, adayın veya isteklinin organizasyon yapısına ilişkin bilgi ve belgeler ile kendisi veya yönetici kadrosu, anahtar teknik personelin ve teknik personelin eğitimini gösteren diploma veya mezuniyet belgesi ile danışmanlık işleriyle ilgili hizmet deneyimini ve ihale konusu iş ve benzer işlerle ilgili mesleki deneyimini gösteren özgeçmiş belgesinin istenilmesi zorunludur.
Teknik personelin ve yeterlik kriteri olarak öngörülen anahtar teknik personelin sayısı ve meslek alanları ile mesleki deneyiminin, ihale konusu işin niteliğine uygun şekilde belirlenmesi ve bu personelin, ihale konusu işin uzmanı olması zorunludur.
Anahtar teknik personel ve teknik personelin genel deneyim süresi mezuniyete ilişkin belgeyle; danışmanlık hizmet işleri ile ilgili hizmet deneyimi ile ihale konusu iş ve benzer işlerle ilgili mesleki deneyimi ise özgeçmiş belgesiyle, ilgisine göre son başvuru veya ihale tarihi itibarıyla aday veya isteklinin bünyesinde bulunduğu hususu ise, ilgili adına prim ödendiğini gösteren sosyal güvenlik kurumu onaylı belgeler ile tevsik edilir.
Bir ihalede anahtar teknik personel olarak gösterilen personel, aynı zamanda sözleşmenin uygulanmasında teknik personel olarak istihdam edilebilir.
Anahtar teknik personel olarak bildirilen kişiler, adayın bünyesinde çalıştıklarına ilişkin yazılı beyanlarını verirler. İsteklinin teknik personel olarak bildirdiği kişiler ise ihale konusu işte çalışacaklarına ilişkin yazılı beyanlarını verirler.
Anahtar teknik personel ve teknik personel olarak bildirilen kişiler, aday veya isteklinin bünyesinde görev yaptıkları süre boyunca, başka bir gerçek veya tüzel kişide bünyesinde çalışamazlar.

6-Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler
İşin yapılabilmesi için gerekli görülen, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.
Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.
Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir.
Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipman, kira sözleşmesinin sunulması ve ilk ilan tarihine kadar kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın kendi malı sayılır.

7-Kalite ve standarda ilişkin belgeler
İşin niteliği göz önünde bulundurularak ön yeterlik şartnamesi ve idari şartnamede, Kalite Yönetim Sistem Belgesine ilişkin düzenleme yapılabilir. Bu belgenin Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilen belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenmesi zorunludur.

IV-DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
Kamu sektöründe yer alan kurumların danışmanlık hizmeti satın almalarına ilişkin düzenlemeler 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda yer alan hükümler çerçevesinde yapılmaktadır.
Yukarıda belirtilen özellikler dikkate alındığında, yapılan düzenlemelerin danışmanlık hizmetinden ziyade, normal hizmet alımı ya da mal alımına ilişkin düzenlemelerin esas alınarak hazırlandığı görülecektir.
Yapılan bu düzenlemelerin temelinde ise, kamu sektörünün danışmanlık hizmet alımı konusuna her zaman mesafeli yaklaşması ve bu çerçevede, özel sektörde de, kamu sektöründe yer alan kurumların ihtiyaç duyduğu danışmanlık hizmetlerinin gelişmemesidir.
Öte yandan kamu idarelerinin bir çok bakımdan danışmanlık hizmetine ihtiyaç duyduğu düşünülmektedir.
İlgili mevzuat çerçevesinde kamu idarelerinde özellikle, yapım işlerinde; plan, proje, kadastro gibi hizmetlerde kamu idarelerince danışmanlık hizmeti alınabileceği öngörülmektedir.
Bu çerçevede, kamu sektöründe de, kamu hizmetinin gereği olan her türlü danışmanlık hizmetinin kamu idarelerince satın alabilmesi anlayışına hız kazandırılması gerektiği düşünülmektedir.

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et