Çek Cumhuriyeti Dış Ticaret Politikası ve Vergiler

Çek Cumhuriyeti dış ticaret rejimi hakkında detay bilgilere aşağıdaki internet adreslerinden ulaşılabilmektedir.

İhracat Rejimi (http://europa.eu/legislation_summaries/external_trade/r11001_en.htm)

İthalat Rejimi (http://europa.eu/legislation_summaries/external_trade/r11002_en.htm)

Gümrük Rejimi (http://europa.eu/legislation_summaries/customs/l11003_en.htm)

Tarifeler ve diğer vergiler

Çek Cumhuriyeti’ne ihraç edilen ürünlere uygulanan tarifeler ve kısıtlamalar (Ortak Gümrük Tarifesi) hakkında güncel bilgiler, ürünün “TARIC” kodu ve menşe ülke ismi girilerek  TARIC Veri Tabanından temin edilebilmektedir.

TARIC Veri Tabanı web sayfası:

http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds/cgi-bin/tarchap?Lang=EN

Çek mevzuatına göre ithalat edilen ürün KDV vergisine tabidir. Çek parlamentosunca 22.12.2014 tarihinde kabul edilen VAT oranları ve gelir vergisi limitlerindeki değişiklik yönetmeliği 2015 yılı başı itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu değişikliğe göre; daha önce %15 (gıda maddesi ulaşım, kitap vs..) ve %21 (diğer tüm hizmet ve ürünler)  olarak iki kategoride belirlenen KDV oranlarına % 10 şeklinde üçüncü bir oran eklenmiştir.

Daha önce %15 oranında KDV  uygulanan bebek maması, ilaç ve kitaplara 01.01.2015 itibariyle %10 oranında KDV uygulanacaktır.

Maliye Bakanı tarafından yapılan açıklamada, 2016 yılından itibaren %15 oranında uygulanan KDV oranlarının ise %10’ a indirileceği ve KDV oranları %10 ve %21 şeklinde iki oran üzerinden tahsil edileceğini  ifade edilmiştir. 2015 yılı itibariyle uygulamaya konulan yeni uygulamaya göre; ayrıca daha önce 750.000 Kron olan küçük işletmeler vergi muafiyet 1 milyon Krona yükseltilmiştir.

İthalatta KDV’ye ilave olarak yakıt ve motor yağları, bira, şarap, alkollü içkiler ile tütün mamullerinde tüketim vergisi alınmaktadır. Tüketim vergisi ürün ve miktara göre değişmekte olup Gümrük İdaresi’nce tebliğ edildikten sonra 10 gün içinde ödenmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte, ithalatta uygulanan KDV peşin olarak tahsil edilmemektedir. İthalatçı ödemesi gereken KDV’yi, ithal ettiği ürünü sattıktan veya üretim sürecinde kullanıp nihai ürünü sattıktan sonra ödemektedir.

Tarife Dışı Engeller

Çek Cumhuriyeti’nde, Avrupa Birliği’ne üyelik tarihi 1 Mayıs 2004 tarihinden bu yana dış ticarete ilişkin olarak AB mevzuatı uygulanmaya başlanmıştır. Dolayısıyla, ilgili AB mevzuatının gerektirdiği belgelere sahip olan ülkemiz ürünlerine yönelik, genel veya sektörel bir tarife dışı engel uygulanmamaktadır. Ayrıca, Çek Cumhuriyeti’nin ithalatında münferit bir kısıtlamaya gitmesi bu aşamada söz konusu değildir. Anti-damping ve anti sübvansiyon tedbirleri AB düzeyinde ve AB Komisyonu kararları çerçevesinde uygulanmaktadır.

Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar

Çek Cumhuriyeti ürün standartlarını AB normları ile uyumlu hale getirmiştir. ISO kalite normları 9000 serisi kaliteyi garantileyen ve rekabet faktörünü ön plana çıkaran bir uygulamadır.

AB teknik mevzuatı gereğince bazı sanayi ürünlerinin AB ülkelerine ithal edilebilmesi CE işareti aranmaktadır. Ürünlerin, CE işaretli olarak piyasaya sunulmasından üretici sorumludur. Ancak, eğer üretici ya da üreticinin yetkili temsilcisi Avrupa Birliği içinde değilse, bu sorumluluğu ithalatçı yerine getirmek zorundadır. Bir başka deyişle, ithalatçı ithal ettiği ürünlerin AB normlarına uygun olduğunu garanti etmek zorundadır.

AB genelinde gıdalarla ilgili genel prensiplerin ve temel düzenlemelerin çerçevesini belirleyen EC 178/2002 sayılı düzenleme ile Gıda Yasası uygulanmaktadır. 2002 yılı içerisinde yürürlüğe giren bu düzenlemeyle, aynı zamanda, AB Gıda Güvenliği Otoritesi kurulmuş ve gıda güvenliği konusundaki uygulanması zorunlu prosedürler belirlenmiştir. Düzenleme genel olarak Genel Gıda Yasası olarak bilinmekte olup, gıdaların izlenebilirliği konusunda da düzenlemeleri içermektedir (Madde 18). Genel Gıda Yasası’nın belirlediği ana başlıklar Ocak 2005 tarihinde uygulamaya girmiştir.

Çek Cumhuriyeti’nde gıda ürünlerinin standart ve belgelendirilmesine ilişkin kurallar AB direktifleri ile tamamen uyumlu halde bulunmaktadır.

AB genelinde pazara sunulan taze meyve ve sebze ürünlerinin kalite ve etiketlemelerine ilişkin pazarlama standartları AB Ortak Tarım Politikası çerçevesinde çıkartılan EC 2200/96 sayılı kararname ile 28 Ekim 1996 tarihinde belirlenmiştir. Bu yasayla öngörülen standartlara sahip olmayan ürünler pazara sunulamamakta ve pazardan kaldırılmaktadır. AB pazarlama standart düzenlemeleri çerçevesinde kalite standartları belirlenmiş diğer ürünler arasında taze ve soğutulmuş balık (EC 2406/1996) , yumurta (EC 1028/2006), zeytinyağı (EC 1019/2002) ile birlikte sert kabuklu meyveler arasında kabuklu fındık (EC 1284/2002) ve kabuklu ceviz bulunmaktadır.

Çek Cumhuriyeti’nde, Çek Standartlar, Metroloji ve Test Ofisi (www.unmz.cz)( Czech Office for  Standards, Metrology and Testing) standartlara ilişkin uygulamalardan sorumlu teşkilattır. AB’de standartların oluşturulma süreci sanayi tarafından önerilerek ya da AB Komisyonu tarafından zorunlu hale getirilerek başlatılmakta ve ulusal veya uluslararası alanda faaliyet gösteren bağımsız standart geliştirme kuruluşları tarafından yürütülmektedir. AB’de birçok standart ISO gibi uluslararası standart kuruluşlarının standartlarına uyarlanmaktadır. AB’de elektronik ve telekomünikasyon standartları haricinde bütün standartlar CEN (Avrupa Standartlar Komitesi) tarafından ele alınmaktadır. Standartlar CEN bünyesinde teknik komite veya çalışma grupları vasıtasıyla oluşturulmaktadır.

AB tarafından kabul edilen standartlar, “UNMZ” tarafından Çek Cumhuriyeti’ne adapte edilerek, yayımlanmaktadır.

Çek Cumhuriyeti’nin akreditasyon kurumu ise Çek Akreditasyon Enstitüsü’dür (CAI – Czech Accreditation Institute)(www.cia.cz). CAI tarafından akredite edilen yetkili laboratuarlar veya sertifikalandırma kuruluşları belgelendirme yapabilmektedir.

kaynak:ekonomi bakanlığı