FİNANSAL MUHASEBEGÜNCEL HABERLERİnşaat Muhasebesi / Maliyet Muhasebesi

Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Faaliyetinde Gelir Vergisi Stopajı

Maliye Bakanlığı-2

Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Faaliyetinde Gelir Vergisi Stopajı

Gelir vergisi kanunun 42. maddesi hükmüne göre, yıllara yaygın inşaat ve onarma işlerinde, kar zarar işin bittiği yıl tespit olunmakta ve bitimi izleyen yılın mart ayında ve nisan ayında (tamamı o yılın geliri olarak) beyan edilmektedir.Uzun süre belli bir yükümlü grubundan vergi alınmaması, verginin mali amacı ve genellik ilkesi ile bağdaşmayacağı gibi, işin bitiminde yapılacak toplu ödeme, yükümlü yönünden de zor olacaktır. Bu görüşten Hareketle, hem vergilendirmedeki gecikmeyi telafi etmek amacıyla yılara yaygın inşaat ve onarma işlerinde vergi kesintisi esası kabul edilmiştir. (Doğrusöz,1194:102).
Gelir vergisi kanunun 94/3 maddesinde, 42. madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak (hakediş) bedellerinden %5 gelir vergisi tevkifatının matrahı istihkak bedelleridir. (Alptürk,1997:100-104).
İnşaat işinin yapılan sözleşmeye göre başladığı takvim yılı bitmesi gerekirken, herhangi bir sebeple bitmeyerek ertesi takvim yılına sirayet etmesi durumunda, söz konusu inşaat ve onarma işinin izleyen takvim yılında da devam etmesi konusunda bir sözleşme varsa, bu sözleşme tarihinden itibaren, böyle bir sözleşme yoksa ertesi takvim yılı başından itibaren ödenecek istihkak bedelleri üzerinden, önceden ödenmiş istihkaklarla ilgilendirilmeksizin % 5 tevkifat yapılır. (Uğur, 1994:104-106).
Yıllara yaygın inşaat ve onarma işlerinde işin bitimi GVK madde 44’e göre geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih kabul edilmiştir. Ancak geçici kabulden sonra bir takım eksikliklerin giderilmesi için ek süre verilmiş ve bu ek sürede de hasılat elde edilmiş olabilir. Bu durumda zaten bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her ne nam ile olursa olsun elde edilen hasılatlar, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yıl beyan edileceğinden, iş bittikten sonra elde edilen hasılatlardan gelir vergisi kesintisi yapılmayacaktır.
Yıllara yaygın inşaat ve onarma işlerinde bazen hakediş düzenlenmesi ve alımı uzun zaman alabilmektedir. Bu tür durumlarda hak edişlerden mahsup edilmek üzere avans adı altında ödemeler yapılabilmektedir. Avans adı altında yapılan bu ödemelerden de % 5 gelir vergisi kesintisi yapılır.
İnşaat taahhüt ve onarım işi tamamlandığında peşin ödenen vergi ve fonlar ödenecek olan gelir ve kurumlar vergisinden mahsup edilir. Ancak taahhüt şekliden yapılan işlerde peşin ödenen vergiler hangi taahhüt işine ait ise ancak o taahhüt işi için ödenecek gelir ve kurumlar vergisinden mahsup edilebilir. Diğer bir ifade ile bitmemiş işler için kesilmiş olan vergiler bitmiş işlerden elde edilen kazançlar dolayısıyla ödenecek gelir ve kurumlar vergisinden mahsup edilemez.
Hakediş bedelleri üzerinden yapılan vergi stopajı 1 yıldan daha uzun süreyi kapsayan işler karşılığında kesildiği için T.M.S. göre 295. Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar hesabına izlenir. Sözleşmeye göre inşaat taahhüt işinin tamamlanma süresi 1 yılın altına düştüğünde, 193. Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar hesabına aktarılması gerekmektedir.
Yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerini üstlenmiş müteahhit işletmeler, üstlendikleri işin bir kısmını başka kişilere (taşeronlara) yaptırabilirler. Yaptırılan bu işlerin süresi 1 yılı aşıyor ise taşeronlara yapılan ödemelerden (avanslar dahil) % 5 gelir vergisi kesintisi yapmak zorundadırlar. İşin kendisi yıllara yaygın inşaat ve onarım işi olmasına rağmen, taşeronlara yaptırılan işler aynı yıl başlanılıp, tamamlanacak ise vergi kesintisi yapılmayacaktır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.