Yaşlılık Aylığından Faydalanamayacak Olanlar Kimler?
AYLIKTAN FAYDALANAMAYACAKLAR
1-Sosyal Güvenlik Kurumlarından aylık alanlar (Malul olmaları nedeniyle yetim olarak aylık alan çocuklardan aylıkları bu kanun kapsamında ödenen özürlü aylıklarından düşük olanlar hariç)
2-M.K.nun 364 ncü maddesine göre bakmakla mükellef kimsesi bulunduğu tespit olunanlar. (Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Md.364)
3-Muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde nafaka bağlanmış veya bağlanması mümkün olanlar
4-Muhtaçlık sınırı üzerinde mahkeme kararı ile veya kanunla bağlanmış devamlı bir geliri olanlar.
5-Menkul ve gayrimenkul mallarından dolayı veya herhangi bir şekilde sürekli bu kanunun 1nci maddesine göre bağlanacak aylığa eşit veya daha fazla geliri olanlar.
6-Kamu kurumlarında yiyecek ve barınma dahil olmak üzere sürekli bakımı yapılan kişilerden(örneğin sosyal hizmetler kurumlarında sürekli olarak ücretsiz bakımı yapılan kişiler) kendilerine kanunlarına göre muhtaçlık sınırının üzerinde harçlık ve ücret ödenenler.
7- Borçlar Kanununa göre malları ve gelirleri devir edilerek bir akitle hakiki veya hükmi şahıslarca kendilerine bakılanlar,
8- Herhangi bir şekilde 2022 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre bağlanacak aylık tutarına eşit veya daha fazla devamlı gelir sağlayan ya da sağlaması mümkün olanlar,
hakkında uygulanmaz.
Sosyal Devlet olma ilkesi gereğince, muhtaç durumda olan yaşlılara ve özürlülere 2022 sayılı kanunla aylık bağlanılması kararlaştırılmıştır. Bunların tedavi giderleri ise (diğer şartları taşımaları kaydıyla) Yeşilkart mevzuatında göre yine Devlet tarafından ödenecektir.
Yürürlükte olan uygulamaya göre, muhtaçlık ve aylık taleplerine ilişkin başvurular İl veya İlçe İdare kurullarınca değerlendirilmekte ve muhtaçlık durumunun tespit edilmesi halinde ilgililere aylık bağlanmaktadır.
Konuyla ilgili yaşanan sıkıntılardan biri, 65 yaşını doldurmuş olup, muhtaç durumda olan fakat kendilerine bakmakla yükümlü ve hali hazırda sigortalı olarak çalışan kimselerin bulunması durumunda ne olacaktır.
65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkındaki Yönetmelik’ in 5’ inci maddesinin 4’üncü fıkrasında;
“b) 4 üncü maddenin (c) bendindeki tanıma göre kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunduğu tespit olunanlar” denilmekle, bakmakla yükümlü olan yakını bulunanların yaşlılık aylığı alamayacağı belirilmiş olmakla beraber,
Aynı yönetmeliğin c ve ç maddelerinde;
- c) İlgililer 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 364 üncü maddesine göre tespit edilecek yakınlarından nafaka alıyorsa miktarı,
ç) Nafaka bağlanmamış olmakla birlikte 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 364 üncü maddesine göre tespit edilecek yakını bulunanlar için, bu yakınlarının gelir durumu itibariyle aile fertlerinin sayısı ile ikametgahlarındaki sosyal ve ekonomik durumları dikkate alınmak suretiyle yapılacak inceleme sonucunda, nafaka yükümlüsü her bir yakınının Türk Medeni Kanununun 364 üncü maddesi gereğince nafaka bağlama esasları dahilinde ilgiliye ayırabilecekleri yardım miktarı,” nın değerlendirileceği ifade edilmiştir.
Bu çerçevede, bakmakla mükellef kişilerin muhtaçlıkla ilgili durumun tespitinde dikkate alınmasında, bakmakla yükümlü olanların gelirleri, aile durumları da dikkate alınarak değerlendirilmeli, yaşlıya elde etmiş oldukları gelirden ne kadarını verebilecekleri dikkate alınmalı ve muhtaçlık durumunu buna göre tespit edilmelidir.
Aksi durumda; kişilerin sigortalı olarak çalışması demek, bakmakla yükümlü olunan yaşlıya, ona yetecek kadar para verilmesi anlamına gelmeyecektir.
Bu şekilde muhtaç olan vatandaşların durumlarının bakmakla mükellef yakınlarının olması halinde, taleplerin direk reddedilmesi yerine, bakmakla yükümlü olanların maddi imkanları da değerlendirilerek, yaşlılık aylığı talebinin buna göre sonuçlanılmasında fayda olacağı düşünülmektedir.