Üretim Bütçesi Nedir?

Üretim bütçeleri işletme bütçeleri açısından son derece önem taşımkatadır…

Üretim bütçeleri doğru olarak oluşturmazsa işletmelerin üretim planalamalarında sorunlar çıkabilir…

Bu çalışmada üretim bütçeleri ele alınacaktır….

Üretim bütçesi basit olarak, üretimden karşılanması planlanan mamül ihtiyacının üretimini planlanmasıdır. Bu plan yapılırken üretim araçları ve iş gücü kapasiteleri dikkate alınarak planlama yapılır. Taslak üretim planı yapıldıktan sonra hesaplanan kapasiteler, stok maliyetleri, tedarik maliyetleri verileri değerlendirilir ve tüm bu öğeler, en az maliyetle hedeflenen satış miktarlarının karşılanması için, optimize edilir. Bunun için çeşitli üretim, stok ve tedarik politikalarının test edileceği senaryo analizleri yapılarak nihai üretim bütçesi oluşturulur.

Üretim bütçesinin girdileri

• Üretilmesi planlanan mamül miktarları: İhtiyaç planlaması bütçesinden üretime düşen miktarlardır.
• Üretim tesisleri kapasiteleri: Satışı planlanan mamüllerin üretiminin mümkün olup olmadığı, üretim kapasiteleri ile kontrol edilir. Üretim kapasitesi kontrolü mümkünse üretim hattı üzerindeki tüm iş istasyonlarına varana kadar yapılmalıdır. Bu şekilde üretim hattı üzerindeki dar boğazlara kadar detaylı bir analiz yapmak mümkün olacaktır.
• Ürün ağaçları: Üretilecek ürünün hangi malzemelerden, hangi miktarlarda kullanılarak üretileceğini gösteren bir nevi reçetedir. İlk madde malzeme bütçesinin oluşturulabilmesi için gereklidir. Ürün ağaçları ?ürün reçetesi? olarak da tanımlanır, ingilizcesi BOM (Bill of Material)dır.

Üretim Bütçesi Çıktıları

• İlk madde malzeme bütçesi: Üretimde kullanılacak olan malzeme sarfları reçeteler kullanılarak hesaplanır. İlk madde malzeme bütçesi aynı zamanda tedarik bütçesinin girdisi olacak ve üretim malzeme maliyetini oluşturacaktır.
• Aylık üretim miktarları: Bütçelenen aylık üretim miktarları üretim sorumlularına içinde bulundukları ay yapmaları gereken üretim miktarını gösterecektir. Aylık olarak planlanan bu rakamlar daha sonra üretim planlama departmanlarında günlük üretim planlarının yapılmasında yardımcı olacaktır.

İlk Madde Malzeme Bütçesi

İlk madde malzeme bütçesi üretimde doğrudan kullanılacak olan malzemelerin planlanmasıdır. Hammadde bütçesi olarak da adlandırılabilir. Üretimde dolaylı olarak kullanılan malzemeler gider bütçelerinde gider olarak bütçelenir.

İlk madde malzeme bütçesi amaçları aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Hammadde stok seviyelerinin (maliyetinin) kontrolü
• Hammadde tedarik miktarlarınn planlanması
• Hammadde tedarik tutarlarının dolayısı ile hammadde maliyetlerinin planlanması
• Hammadde planlaması aşağıdaki örnekteki hesaplamanın her ay ve her mamül için tekrarlanması ile ortaya çıkar.

Örnek:

İhtiyaç Planlaması x ürünü ihtiyacınının (1250adet) yarısının üretimden karşılanması düşünüldüğünde hesaplama aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

Hesaplamayı yapabilmek için ürün ağacına ihtiyacımız var. Ürün ağacımız bir adet x üretmek için hangi malzemelerden hangi miktarda kullanılması gerektiğini gösterecektir.

Buna göre x ürününün üretimi için gerekli olan hammadde miktarı

Hammadde alım tutarları