GÜNCEL HABERLERÜlke EkonomileriYATIRIM&FİNANS

Ukrayna Ekonomisinin Genel Durumu

ukrayna-6

Genel Ekonomik Durum

Ekonomik Performans

Ukrayna diğer eski Sovyet Bloğu ülkelerinde olduğu gibi ağır sanayiye dayalı ve teknolojik bakımdan yetersiz bir ekonomik miras devralmıştır. Ülke ekonomisinin yeniden yapılandırılmasında ve reformlarda gecikmeler olmuştur. Sektörlerde çeşitlenme aşamalı olarak gerçekleşmiş, Rusya ve Asya pazarlarındaki güçlü talebe bağlı olarak metaller ve kimyasallar sektörlerinde oluşan üretim artışları sayesinde ekonomide düzelme 2000’li yıllarla beraber başlamıştır. Özelleştirme ve yabancı sermaye diğer eski komünist ülkelere göre yavaş gelişmiştir.

1990’larda üretimdeki düşüşler ve neticesinde yaşanan ekonomik küçülme ve beraberindeki hiper enflasyon süreci nüfusun büyük bölümünün yaşam standardını düşürmüştür. Yoksulluk yaygın olmakla birlikte başta Kiev ve diğer büyük kentlerde yaşayan nüfusun küçük bir bölümü refah artışı sağlamış, “yeni zengin” bir kesim oluşmuştur. Söz konusu kesim ve fakirler arasındaki gelir farkı giderek açılmaktadır.

Çelik gibi emtia fiyatlarına ve dış finansmana bağımlı bir ekonomik yapıya sahip olan Ukrayna, küresel ekonomik ve mali krizden en fazla etkilenen ülkelerden biri olmuştur. Krizin etkileri siyasi istikrarsızlık ve krize yönelik tedbirlerin yetersiz kalması nedeni ile öngörülenden daha şiddetli olmuştur. IMF verilerine göre GSYİH, 2015 yılında 85,4milyar dolar olarak gerçekleşmiş, bu dönemde milli gelir %5,5 oranında küçülmüştür.

Rusya’yla yaşanan doğalgaz krizi nedeniyle ekonomik anlamda sorunlar yaşayan Ukrayna’da Yanukoviç hükümetinin Rusya ile bu konuda anlaşması ve devlet kontrolündeki gaz şirketi Naftogaz’ın Rusya’dan yapılan doğalgaz ithalatında ödeme sıkıntılarını atlatmış olması bu konuda endişeleri gidermiştir.

Krizle eşzamanlı olarak dış ticaret hacminde çok büyük daralma gerçekleşmiştir. Özel tüketim harcamaları da reel ücretlerdeki düşüş, artan işsizlik ve kredi yetersizliği ve Grivni’nin değer kaybetmesi (ithal malların maliyetini de artırmaktadır) gibi sebeplere bağlı olarak daralmıştır.

Ukraya ekonomisi 2015 yılında %5,5’lik bir daralma yaşamıştır, 2016 yılındaki daralmanın bunun üstüne çıkması beklenmektedir. Bu dönemde Ukrayna milli geliri 2013 yılındaki 179,6 milyar dolardan 85 milyar dolara kadar gerilemiştir. Satın Alma Gücü Paritesine göre 2015 yılı itibariyle dünyanın 59. büyük ekonomisi konumundadır.

2011 yılında büyüme oranı % 5,2’ye olarak gerçekleştirilmiş, yakalanan büyüme oranında temel etki ihracat merkezli sanayi üretimindeki artış ve hanehalkı sektöründe kriz sonrası yeniden bir artış trendi oluşmasından kaynaklanmıştır.

2011’in ikinci yarısında ihracat talebindeki düşüşün etkisiyle endüstriyel büyümede bir yavaşlama görülmüş fakat tarım sektöründeki çıktı oranında artış ekonomik performansa destek sağlamıştır. Yine bu dönemde perakende satışlarında ciddi bir artış gözlenmiştir. GSYİH artışı üçüncü çeyrekte ulaşılan % 6,6’lık zirve noktasından sonra son çeyrekte % 4,6’ya gerilemiş bunda temel etken önemli bir ihraç ürünü olan çelik fiyatlarında görülen düşüş olmuştur.

2012 yılına gelindiğinde ise sanayi üretimindeki düşüşün de etkisiyle büyüme oranı % 0,2’ye düşmüştür. Özellikle ikinci yarıda görülen ve hükümetin önemli oranda gelir beklediği Euro 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası gibi yatırım olanakları ve ziyaretçi gelirlerine rağmen özellikle ikinci yarıda görülen dış performansta görülen zayıflama büyüme rakamlarına yansımıştır. Yüksek faiz oranları ve özel yatırımlardaki düşüş de başta inşaat sektörü olmak üzere birçok sektörde sorunlar yaratmıştır. Seçimler öncesi tüketici harcamalarında gözlenen geçici artışlar bu oran üzerinde sınırlı bir düzelme etkisi yaratmıştır.

Ülkenin IMF ile ilişkileri bakımından da son dönemde bütçe dengeleri ile ilgili birtakım sorunlar ortaya çıkmıştır. 2009 yılında IMF tarafından Standby Anlaşması gereği serbest bırakılması beklenen ikinci dilim kredi de politik bir takım sıkıntıların aşılamaması ve bütçe açığının denetim altına alınmasına yönelik adımların atılmaması nedeniyle serbest bırakılmamaktadır.

2013 yılına gelindiğinde Rusya ile yaşanan siyasi kriz, ülkedeki devlet başkanlığı seçim süreci ve AB ile yapılan Ortaklık Anlaşması sürecinde Ukrayna önemli bir esiyasi veekonomik karmaşasürecine girmiş, bu durum ekonomik değerlere de yansımıştır. 2012’deki %0,2’lik büyümenin ardından 2013 yılında bu değer tamamen durağan hal almış, 2014’ün ikinci çeyreğinde ise %4,7’lik bir düşüş yaşanmıştır. Sanayi üretimindeki keskin düşüş ve tarım üretimindeki sorunlar da ülkedeki siyasi sorunlarla birleşince daha ciddi bir hal almış, özel yatırım bu dönemde %20 oranında azalmıştır.

Ülkenin Luhansk ve Donetsk bölgelerindeki çatışmaların devam etmekte oluşu siyasi istikrarın yanı sıra önemli birer sanayi bölgesi olan Ukrayna’nın doğusundaki kesimlerde ciddi ekonomik sorunlar ortaya çıkarmıştır. AB’nin bu dönemde Rusya’ya uygulamaya başladığı yaptırımlar da Ukrayna’nın dış talebinde önemli sorunlar yaratmakta, Rusya ile yaşanan çatışmalar ülkenin en önemli ticari partneriyle ilişkilerini düşük seviyelere indirmektedir.

Ülke ekonomisinin %3’lük bölümünü oluşturan Kırım’ın Rusya’ya katılması sonrasında Ukrayna özellikle 2014 yılının ikinci yarısından itibaren ciddi ekonomik sorunlar yaşamaktadır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.