Noter Harcı Nedir? Özellik Gösteren Durumlar Nerlerdir?
Noter Harcı Nedir? Özellik Gösteren Durumlar Nerlerdir?
Noter Harçları
BİRİNCİ BÖLÜM
Mükellefiyet ve Muaflık
Mevzuu :
Madde 38 – Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir.
Pey akçesi, zamanı rücü, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütlerden, başlı başına bir akde konu olmadıkça harç alınmaz.
(Ek:13/7/1967 – 903/5 md.) Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların kuruluş muameleleriyle bu vakıflara yapılacak bağışlamalar harca tabi tutulmaz.
Yetkili makamların istiyecekleri suretler:
Madde 39 – Kamu hukuku ile ilgili işlerde yetkili makamların istiyecekleri suretlerden harç alınmaz.
Mükellef:
Madde 40 – Noter harclarını, harca mevzu olan işlemin yapılmasını istiyen kişiler ödemekle mükelleftirler.
İKİNCİ BÖLÜM
Harç Alma Ölçüleri ve Nispetleri
Harç alma ölçüleri:
Madde 41 – Noter harcları (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır.
Değer esası:
Madde 42 – Değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlıklar esastır.
(Değişik ikinci fıkra: 4/6/2008-5766/11 md.) Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kâğıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz.
Çeşitli İşlemlerde değer:
Madde 43 – Tarifede yazılı nispi harcların hesabında, sulh işlemlerinde sulh olunan bedel, rehin işlemlerinde rehin bedeli, kiralarda mukaveledeki süreye göre kira karşılığının toplamı, süre belli değilse bir yıllık kira tutarı,hizmet akdinde süreye göre verilecek ücretin toplamı, süre belli değilse bir yıllık ücret tutarı, sermaye şirketlerinde konulması ve ileride konulması taahhüt edilen sermayenin toplamı, kaydı hayatla, irat bağlanmasında bir yıllık irat tutarı, harca esas olur.
Kiralamanın devir ve feshinde geri kalan süreye, sermayenin artırılmasında yalnız artırılan kısma ve sermaye paylaşılmasında mevcut miktara göre harç alınır.
(Ek:15/12/1990 – 3689/10 md.) Motorlu kara taşıtları ile ilgili alım,satım ve taahhüt işlemlerinde gösterilecek değer; işleme konu olan taşıtın cinsi, markası, model, tipi ve yaşı itibariyle Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğince tespit edilen ve işlemin yapıldığı tarihte geçerli olan kasko sigortasına esas değerinden aşağı olamaz. Türkiye Sigorta ve Reasü-
3910
rans Şirketleri Birliğince düzenlenen listelerde yer almayan eski model taşıtların asgari değeri; o taşıtların listede yer alan en eski modelleri için belirlenen değerinden her model yılı için % 10 indirim yapılmak suretiyle tespit edilir. Birlikçe düzenlenen listelerde yer almayan taşıtların değerleri, emsali taşıtların değerlerinden aşağı olamaz. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir. (1)
Kişilerin, imzaların, birden çok olması:
Madde 44 – Bir kişinin birden çok kişiyi temsil etmesi harcın artırılmasını gerektirmez.
Şu kadar ki, bütün imzaların tasdiki kanunen şart olan muamelelerde vekaleten imza edilmesi halinde,vekilin imzasının tasdikinden alınacak harç temsil ettiği kişilerin sayısınca çoğaltılır.
Bir işte müştereken hareket eden vekillerin ve bir borca kefalet eden müteselsil kefillerin bir kağıda koyacakları birden çok imzalar bir imza sayılır.
Ancak mümessil, haiz olduğu birden fazla sıfatlara dayanarak imza ederse sıfatları sayısınca harç çoğaltılır. Bir kişi hem kendisi için ve hem başkalarını temsil suretiyle imza ederse kendisi için ayrı, başkaları için de yukarıki fıkralara göre ayrı harç alınır.
Birden ziyade kimseler, bir kağıda ayrı ayrı işler için imza atıyorlarsa her birinden imza ettikleri kısım için ayrı ayrı harç alınır.
Harcın nispeti:
Madde 45 – Noter harcı, (2) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır.
Bir arada yapılan işler:
Madde 46 – Birbiriyle ilgili işler bir arada bulunursa en yüksek harç alınmasını gerektiren iş üzerinden bir harç alınır.
Yarı harca tabi işler:
Madde 47 – Sürenin uzatılması ve vadenin yenilenmesi halinde asıl senet, mukavele ve kağıtlardan alınmış olan harcın yarısı alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Harcın Ödenmesi
Madde 48 – (Mülga: 18/1/1972 – 1512/208 md.)
Ödeme zamanı:
Madde 49 – Noter harcları, ilgili işlemin hitamından önce peşin olarak alınır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Sorumluluk:
Madde 50 – Düzenleme ve tasdik işlemleri noterlerin kusurlarından dolayı, mahkeme tarafından hükümsüz addolunursa noter aldığı harç ve ücretler tutarını şahsen tazmin ile mükelleftir.
Harç ve ücretlerin tazmin ettirilmiş olması, ilgililerin genel hükümler dairesinde noterden ayrıca zarar ve ziyan istemelerine engel teşkil etmez.
Noterlere verilecek ücretler ve beyiyeler:
Madde 51 – (Mülga: 18/1/1972 – 1512/208 md.)