Müteahhit Avanslarının Muhasebe Kaydı
Müteahhit Avanslarının Muhasebe Kaydı
Bu çalışma bir örnek üzerinden yapılacaktır. Örneğin yapıldığı kamu idaresinde tek bir
muhasebe biriminin bulunduğu, kamu idaresinin katma değer vergisi ve kurumlar vergisi
mükellefi olmadığı ve yapılan işin yıllara sari bir iş olmadığı kabul edilmiştir.
Örnek:
Kamu idaresince, yol yapımı için ihaleye çıkılmıştır.
– İhaleyi 800.000.- YTL fiyat teklifi veren müteahhit kazanmıştır. Müteahhitten %
6 oranında kesin teminat mektubu alınmış ve sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmeye
göre yıllara sari olmayan bu işle ilgili müteahhide teminat mektubu karşılığında %10
oranında avans verilmiştir.
1. Müteahhitten sözleşme bedelinin % 6’sı oranında kesin teminat mektubu
alınması kaydı;
—————- ——————–
910- Teminat Mektupları Hesabı 48.000.-
911- Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı 48.000.-
—————- ——————–
2. Girişilen taahhüdün, taahhüt kartına dayanılarak, hesaplara alınması kaydı;
—————- ———————
920- Gider Taahhütleri Hesabı 800.000.
921- Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı 800.000.
—————— ———————
3. Avans verilmesi kaydı;
——————- ——————-
259- Yatırım Avansları Hesabı 80.000.-
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı 600.-
103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı 79.400.-
——————– ———————
4. Avans karşılığı avans teminat mektubu alınması kaydı;
—————— ———————–
910- Teminat Mektupları Hesabı 80.000.-
911- Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı 80.000.-
—————— ———————–
Yol yapım işi ile ilgili müteahhit 500.000.- YTL + KDV tutarında ilk hakedişini
getirmiştir. Verilen avansın 75.000 YTL’si mahsup edilmiş; müteahhidin isteği üzerine
teminat mektubunun ilgili kısmı çözülmüştür.
5. İlk hakedişin ödemesi kaydı;
—————— ———————-
258- Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı 590.000
259- Yatırım Avansları Hesabı1 75.000.-
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı (Damga
Vergisi: 500.000*binde 7,5)
3.750.-
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı (Katma
Değer Vergisi Tevkifatı: 90.000*1/6)2
15.000.-
320- Bütçe Emanetleri Hesabı 496.250.
——————– ———————–
830- Bütçe Giderleri Hesabı 590.000
835- Gider Yansıtma Hesabı 590.000.
——————– ———————–
6.Taahhütten düşme kaydı;
——————– ———————–
921- Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı 500.000
920- Gider Taahhütleri Hesabı 500.000.
——————— ———————-
7. Mahsup edilen avansa ilişkin teminat mektubunun serbest bırakılması kaydı;
—————— ———————-
911- Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı 75.000.-
910- Teminat Mektupları Hesabı 75.000.-
—————— ———————–
8. Ödenek kullanılması kaydı;
—————— ——————–
905- Ödenekli Giderler Hesabı 590.000
900- Gönderilecek Bütçe Ödenekleri Hesabı 590.000.
——————- ——————–
50.000 ytl’si keşif artışı olmak üzere daha sonra 350.000.- YTL tutarında ikinci
hakediş bedeli ödenerek yol yapımı geçici kabul aşamasına kadar getirilmiştir.
9- İkinci Hakedişin ödenmesi kaydı;
1-Hakedişlerden verilen avansların mahsup işlemi, avans verme oranının % 50 fazlasının
hakedişlerden kesilmesi suretiyle yapılmaktadır. Bu işlemde başlangıçta % 10 müteahhit avansı
verilmişti. Bu nedenle hakediş bedelinin % 15’i oranında kesinti yapılmıştır.
2-91 nolu KDV tebliğine göre 1/6 KDV tevkifatı yapılmaktadır.
3-Taahhütten düşme kayıtları, katma değer vergisi hariç tutar üzerinden yapılmaktadır. Çünkü
taahhüde alma tutarları da sözleşme bedelinden yani katma değer vergisi hariç tutarlar üzerinden
yapılmıştır.
4-Ödenekler bütçelerden yola çıkılarak “900- Gönderilecek Bütçe Ödenekleri Hesabı”na Borç; “901-
Bütçe Ödenekleri Hesabı”na Alacak kaydedilmektedir. Tek muhasebe birimi olan kamu idarelerinde
başka bir işlem yapılmamakta bütçe giderinin yapılmasını müteakip bu kayıtda belirtildiği şekilde
ödenekten düşme işlemi yapılmaktadır.
—————— ——————–
258- Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı 413.000
259- Yatırım Avansları Hesabı5 5.000.-
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı (Damga
Vergisi:350.000*binde 7,5)
2.625.-
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı (Katma
Değer Vergisi Tevkifatı: 63.000*1/6)
10.500.-
320- Bütçe Emanetleri Hesabı 394.875.
—————– ———————-
830- Bütçe Giderleri Hesabı 413.000
835- Gider Yansıtma Hesabı 413.000.
—————– ——————–
10- Taahhütten düşme kaydı;
—————– ——————–
921- Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı 300.000
920- Gider Taahhütleri Hesabı 300.000.
—————— ——————-
11- Ödenek kullanılması kaydı;
—————— ——————-
905- Ödenekli Giderler Hesabı 413.000
900- Gönderilecek Bütçe Ödenekleri Hesabı 413.000.
—————— ——————-
Ardından geçici kabul tutanağı imzalanmıştır.
12. Yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen varlığın geçici kabul
tutanağının idarece imzalandığı tarihi müteakip ilgili varlık hesabına aktarılması kaydı;
——————- —————–
251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı 1.003.000.-
258- Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı 1.003.000.-
——————- —————
Kesin kabul sırasında müteahhitten 5.000.- YTL alacaklı çıkılmış ve bu tutar 50.-
YTL faiziyle birlikte tahsil edilmiştir. Böylece iş teslim alınmıştır.
13. Kesin kabul sırasında müteahhitten alacaklı çıkılması kaydı;
—————- —————-
140- Kişilerden Alacaklar Hesabı 5.000.-
251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı 5.000.-
————— —————-
14. Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlar için faiz tahakkuku kaydı;
5 İlk hakediş ödemesinde verilen avansın 75.000.- YTL.si mahsup edilmişti. Bu hakedişte kalan
5.000.YTL.si mahsup edilmektedir.
—————— ——————–
140- Kişilerden Alacaklar Hesabı 50.-
600- Gelirler Hesabı 50.-
—————— ——————–
15. Faiz ve anaparanın tahsilat kaydı;
—————– ———————-
100- Kasa Hesabı 5.050.-
140- Kişilerden Alacaklar Hesabı 5.050.-
——————- ——————–
805- Gelir Yansıtma Hesabı 5.050.-
800- Bütçe Gelirleri Hesabı 5.050.-
——————- ———————
16. Avans teminat mektubu ve kesin teminat mektubunun ilgiliye iade
edilmesinin kaydı;
——————- ———————
911- Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı 48.000.-
910- Teminat Mektupları Hesabı 48.000.-
——————- ———————-
911- Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı 5.000.-
910- Teminat Mektupları Hesabı 5.000.-
——————- ———————-
17. Yılsonunda (31.12.2006 tarihinde) amortisman ayrılması kaydı;
——————– ———————
630- Giderler Hesabı 49.900.-
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı6 49.900.-
——————– ——————–
Ertesi yıl söz konusu maddi duran varlıkla ilgili %10 yeniden değerleme
yapılmış %5 (20 yıllık yararlanma süresine göre) amortisman uygulanmasına devam
edilmiştir.
18. Ertesi yıl sonunda (31.12.2007tarihinde) yeniden değerleme yapılması ve
amortisman ayrılması kaydı;
——————— ———————-
251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı 99.800.-
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı 4.990.-
522- Yeniden Değerleme Farkları Hesabı 94.810.-
630- Giderler Hesabı 54.640,50.-
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı 54.640,50.-
———————- ———————–
2008 yılında yolun değerini artırıcı şekilde iyileştirme ve ömür uzatmak için
300.000.- YTL + KDV tutarında tamirat yapılmıştır.
19. Yol için yapılan tamirat giderinin kaydı;
6 Varlığın kayıtlı değeri 998.000.- YTL dir. Varlığı yararlı ömrünün 20 yıl olduğu öngörülürse yapılacak
olan amortisman kaydı bu şekilde olacaktır.
——————– ———————
251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı 354.000.-
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı (Damga
Vergisi:300.000*binde 7,5) 2.250.-
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı (Katma
Değer Vergisi Tevkifatı: 54.000*1/6)
9.000.- –
103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı 242.750.
——————— ———————–
830- Bütçe Giderleri Hesabı 354.000
835- Gider Yansıtma Hesabı 354.000.
——————- ————————
Söz konusu yol, Karayolları Genel Müdürlüğü’ne devredilmiştir.
20. Varlığın devrinin kaydedilmesi;7
—————– ———————-
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı 109.530,50.-
522- Yeniden Değerleme Farkları Hesabı 94.810,00.-
630- Giderler Hesabı 1.247.459,50.-
251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri
Hesabı
1.451.800.-
—————- ———————–
Burada varlık için ayrılmış olan amortisman, yeniden değerleme farkı borç kaydı yapılarak; varlığın
değeri de ilgili varlığa alacak kaydı yapılarak hesaplardan çıkarılmaktadır. Aradaki