KDV İadelerinde Gecikme Sorunu
Özellikle bir süredir olduğu gibi piyasada nakit darlığı yaşanan dönemlerde, alacakların tahsil süreleri şirketler açısından önemini arttırmaktadır. Benzer şekilde döviz kurlarındaki hareketlilik ve faiz oranlarının yükselmesi de şirketler açısından vade maliyetlerini artırmaktadır.
Bu doğrultuda, KDV iadesini nakit olarak almak isteyen şirketler için söz konusu iadelerin mevzuata göre tamamlanma süreci de önemli hale gelmiştir. İade süreçlerinde şirketlerin kontrolü dışında gecikmeler ile karşılaşılmakta, değinilen nedenlerle alacakların tahsil süresine ilişkin tahammül düzeyi düşmüş olan şirketler sorun yaşamaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 112. maddesinde 15 Haziran 2012 tarihinde yapılan bir değişiklik ile şirketlerin geciken iadeler nedeniyle mağdur olmasının önüne geçilmesi amacıyla aşağıda yer alan düzenlemeye yer verilmiştir;
“Vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin, ilgili mevzuatı gereğince mükellef tarafından tamamlanması gereken bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde iade edilmemesi halinde, bu tutarlara üç aylık sürenin sonundan itibaren düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz, 120 nci madde hükümlerine göre red ve iadesi gereken vergi ile birlikte mükellefe ödenir”
Çözüm doğrultusunda atılmış iyi niyetli bir adım olsa da, maalesef bu düzenleme hedefine varmakta başarılı olamamıştır. Zira vergi iadelerinde gecikme, kanunun süre sınırı koyduğu, gerekli bilgi ve belgelerin tamamlanmasından sonraki süreçte değil, gereken bilgi ve belgelerin tamamlanması aşamasında yaşanmaktadır.
KDV iade süreci, şirketin iade talebine ilişkin başvuru evraklarının ya da yeminli mali müşavir raporunun vergi dairesine teslimi ile başlamaktadır. Vergi dairesi başvuruyu incelemekte, eksik gördüğü bilgi ve belgeleri tamamlatmakta ve iade sürecini neticelendirmektedir. İadenin gerçekleştirilebilmesi için gereken evraklar her ne kadar yasal düzenlemeler ile belirleniyor olsa da, vergi dairesinin iade işlemini gerçekleştirmek için gerekli gördüğü bilgi ve belgeleri isteme hakkı bulunmaktadır. Ancak bu süreç her zaman vergi dairesi tarafında tek bir seferde istekte bulunması ile gerçekleşememekte, bazen içerikleri birbirinden farklı eksiklik yazılarının müteaddit defalar şirketlerden talep edilmesi şeklinde ilerleyebilmektedir.
Anılan Kanun metninde yer alan “bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarih” ifadesi ile iade için gerekli evrakların vergi dairesi tarafından tamamlandığının kabulü anlaşılmakta olduğundan, vergi dairesi tarafından gerekli evrakların tamamlanması için gönderilen her eksiklik yazısı, tamamlanma tarihini ötelemekte ve üç aylık sınırlayıcı süre hiçbir zaman tamamlanmamaktadır
Yasal düzenlemelerde amaçlanan sonuç kadar uygulamaya yansımaların da önemli olduğunun kabulü gerekmektedir. Hali hazırda KDV iadelerinin yapılması çoğu zaman üç aydan uzun bir süre almakta; ancak vergi iadesi işlemi ne kadar gecikirse geciksin, hiçbir zaman gecikme nedeniyle için mükelleflere faiz ödenmesi söz konusu olmamaktadır. Elbette şirketlerin belge eksikliklerinden dolayı da iade sürelerinin uzaması söz konusu olabilmektedir; ancak bugüne kadar idarenin gecikme nedeniyle ödediği bir faiz bulunmadığı düşünülecek olursak, sistemin amaçlandığı şekilde çalışmadığı da aşikârdır.
Şirketlerin nakit ihtiyacının ve uzayan vadelerin sebep olduğu maliyetlerin arttığı şu dönemlerde vergi iade sürelerinin en kısa sürede gerçekleştirilmesi ve şirketlerin uğrayabileceği mağduriyetleri en aza indirmenin de devletin bir görevi olduğu düşünüldüğünde, vergi dairesi çalışanlarını da zor durumda bırakmadan konunun yeni bir yaklaşımla çözüme kavuşturulması herkesin ortak arzusudur.
Kaynak: Yılmaz Sezer, Güncel Gündem Makaleler