Kamuya yararlı derneğin hangi vergilere tabi olacağı hk.

T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü

TARİH : 18.01.2001
SAYI : B.07.0.GEL.0.51/5108-266/3580
KONU : Kamuya yararlı derneğin hangi vergilere
tabi olacağı hk.
……………….

İLGİ : 04/01/2001 tarih ve E-2/1 sayılı yazınız.

İlgide kayıtlı yazınızda, Bakanlar Kurulu’nun 18/12/1986 tarihli kararı ile kamuya yararlı dernek olduğunuz belirtilerek, derneğinizin hangi vergilerden muaf tutulduğunun bildirilmesi istenilmektedir.

Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden :
3065 sayılı Kanun’un 17 nci maddesinin 1 inci fıkrasında Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar :

Genel ve katma bütçeli Daireler, İl Özel İdareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasi partiler, sendikalar, kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların :

a) İlim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri,

b) Tiyatro, konser salonu, kütüphane, sergi, okuma ve konferans salonları ile spor tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine ilişkin hizmetleri,

2 nci bent kapsamına giren Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar :

a) Yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların hastane, nekahathane, klinik, dispanser, prevantoryum, sanatoryum, kan bankası ve organ nakline mahsus bankalar, anıtlar, botanik ve zooloji bahçeleri, parklar ile veteriner, bakteriyoloji, seroloji ve distofajin laboratuvarları gibi kuruluşlar, öğrenci veya yetiştirme yurtları, yaşlı ve sakat bakım ve huzurevleri, parasız fukara aşevleri, düşkünevleri ve yetimhaneleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri,

b) Kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları ile yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları,

katma değer vergisinden istisna edilmiştir.

492 Sayılı Harçlar Kanunu Yönünden :

492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 59 uncu maddesinin (b) fıkrasında “Kamu menfaatlerine yararlı dernekler ile Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleri ile bu dernek ve vakıflara ait tesislerin ve bu tesislerin sonradan iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinleri”nin tapu harcından müstesna tutulacağı hükme bağlanmıştır.

Bu hükme göre, Derneğinizin kamu menfaatine yararlı dernek statüsünde bulunduğuna dair Bakanlar Kurulu Kararı bulunması sebebiyle, derneğiniz tarafından iktisap edilecek gayrimenkullerin tescil işlemlerinin tapu harcından muaf tutulması icabeder.

488 Sayı1ı Damga Vergisi Kanunu Yönünden:

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1 inci maddesinde bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı,, bu Kanundaki kağıtlar teriminin ise, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret koymak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeleri ifade edeceği, 3 üncü maddesinde de, damga vergisinin mükellefiyetinin kağıtları imza edenler olduğu belirtilmiştir.

Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun V-17 nci bendi ile Genel menfaatlere yararlı derneklerin her türlü işlemlerinde düzenlenen ve damga vergisi bu teşekküller tarafından ödenmesi gereken kağıtların damga vergisinden istisna edileceği hüküm altına alınmıştır.

Öte yandan, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 24 üncü maddesinin ikinci parağrafında “Birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenler müteselsilen sorumludurlar. Bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunması damga vergisinin noksan ödenmesini gerektirmez. Damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleri ile ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamı kişiler tarafından ödenir. Ancak, bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumlar mütesilsilen sorumludurlar.” hükmüne yer verilmiştir.

Bu nedenle;

1-Derneğiniz ile 488 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde tarifi yapılan resmi daireler ve damga vergisinden muaf tutulmuş diğer kişi ve kuruluşlar arasında düzenlenen kağıtların damga vergisinden istisna edilmesi gerekir.

2- Derneğiniz ile kişiler arasında düzenlenen kağıtlara ait damga vergisi mükellefiyetinin ise bu kağıtlarda sadece derneğin imzası bulunsa dahi, kişiler tarafından yerine getirilmesi gerekmektedir. Ancak, bu kağıtlara ait verginin ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte dernek müteselsilen sorumlu tutulacaktır.

Emlak Vergisi Yönünden :

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 4/e ve 14/c maddelerinde, kiraya verilmemeleri ve kurumlar vergisine tabi işletmelere ait olmamaları veya bunlara tahsis edilmiş bulunmamaları şartlarıyla kamu menfaatlerine yararlı derneklere ait bina ve arazinin daimi olarak bina ve arazi vergisinden muaf olduğu hükme bağlanmıştır.

Bu hükümler uyarınca, kamu menfaatlerine yararlı derneklerden olan Derneğinize ait bina ve araziler, kiraya verilmemesi ve kurumlar vergisine tabi işletmelere ait olmamaları veya bunlara tahsis edilmiş bulunmamaları şartlarıyla bina ve arazi vergisinden daimi olarak muaf tutulması gerekmektedir..

Belediye Gelirleri Kanunu Yönünden :

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun mükerrer 44 üncü maddesinin birinci fıkrasında, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin katı atık toplama ile kanalizasyon hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

Söz konusu maddenin ikinci fikrasında ise çevre temizlik vergisi kapsamı dışında tutulan binalar sayılmış olup, kamu menfaatlerine yararlı derneklere ait binalara bu sayılanlar arasında yer verilmemiştir.

Bu itibarla, Derneğinizin sahip olduğu binalar nedeniyle çevre temizlik vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.