İşveren Sigorta Primi Teşviği Nedir?

İŞVERENLERE YENİ TEŞVİK GETİRİLDİ;
İşverenlere, bazı sosyal yönleriyle birlikte istihdamı da arttırmak amacıyla hem SGK Kanunu hem de İş Kanunu ve İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında çeşitli teşvik uygulamaları yapılmaktadır. Bu teşviklere bir yenisi daha eklendi ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından da yeni bir teşvik uygulaması hayata geçirildi. Ülkemiz 1990 lı yıllarda ve daha önceki yıllarda yapılan yanlış teşvik uygulamalarından büyük dersler çıkardı. Bu kapsamda son 10 yılda yapılan teşvik uygulamaları amaca hizmet eder şekilde hayata geçirildi.

Bugünkü yazımın konusunu oluşturan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından uygulamaya konulan teşvik uygulamasının amacı da bana göre doğru saptanmış. İstenilen sonucun alınması için her kesime görev düşmektedir. İşçi bulmakta zorlanan işverenler tarafından hep dile getirilen, sosyal yardım alanların çalışmak istemediği gibi haklı eleştiriler dikkate alınarak, hükümet tarafından yeni bir düzenleme yapıldı ve zorlayıcı politikalarla sorunun çözümünden çok, teşvik ederek sorunun ortadan kaldırılması yönünde adımlar atılmaya başlandı. Yapılan son değişiklikle, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu tarafından verilen nakdi devamlı yardımlardan faydalanan ailelerdeki kişilerden birini işe alan ve çalıştıran işverenlerin, ödemeleri gereken primler Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından karşılanacak. Bu düzenleme ile, sosyal yardım alan ailelere mensup kişilerden birini çalıştıran işverene, prim avantajı getirilirken, bu ailelerdeki kişilerin iş bulması kolaylaştırılacak ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının da sosyal yardım yükleri azaltılacaktır.

Bu kapsamda, prim teşvikinden yararlanabilmek için, işverenlerin işe aldığı kişinin ailesinin, işe başlama tarihinden önceki bir yıl içinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu tarafından verilen nakdi düzenli yardımlardan en az bir defa almış olması gerekmektedir. İşe alınan kişinin kamuoyunda yeşil kart olarak bilinen primsiz genel sağlık sigortası kapsamında sağlık yardımı alıyor olması ve Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasında bulunması istenilen diğer şartlardır.
Bu teşvikten sadece özel sektör işverenleri yararlanabilmektedir. Kamu sektörü bu teşvikten yararlanamaz iken özel sektörde çalışıyor olsa bile sosyal güvenlik destek primine tabi çalışan sigortalılar ile yurtdışında çalıştırılanlar da yine bu teşvik kapsamında değildir.

Bu teşviki özelliklede 18-29 yaşları arasında olan erkek çalışanlar ile 18 yaşından büyük olan kadın çalışanları işe alan işverenlere verilen teşvikten ayıran bazı önemli özellikler bulunmaktadır. Bu teşvikin uygulanmasında, sigortalının aldığı ücret değil asgari ücret dikkate alınarak işverenin yararlandırılacağı prim hesabı yapılmaktadır. Yani çalışan asgari ücretin üzerinde ücret alsa bile, işveren asgari ücret üzerinden hesaplanan SGK işveren hissesinden muaf tutulmaktadır. Birde işe alınan kişinin son altı ayda işsiz olup olmadığı bu teşvik uygulamasında dikkate alınan bir kıstas değildir. Bu teşvikte, işe alınma yılından önceki takvim yılındaki ortalama işçi sayısının üzerinde bir işçi olarak işe alınma şart olarak koşulurken, diğer teşviklerde işe alınma tarihinden önceki altı aylık ortalamanın üzerinde işe alınan bir işçi olma şartı aranmaktadır.

Diğer teşviklerde olduğu gibi bildirimlerin süresinde yapılması, prim ve idari para cezası borcunun bulunmaması, sigortasız işçi çalıştırılması halinde teşvikten bir yıl boyunca yoksun bırakılması gibi şartlar bu teşvik kapsamında da uygulanacaktır.
Sosyal yardımlardan yararlanan aileler için, iş bulmada önemli avantaj sağlayacak bu düzenleme ile birlikte bu ailelere mensup çalışma çağında olan kişilerin İş Kurumunun bulduğu işte çalışma iradesini ortaya koymaları ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma yetkililerinin de konuyu taraflara ve kamuoyuna detaylı bir şekilde anlatmalarında hem ekonomimiz adına hem de çalışmak isteyen vatandaşlarımız adına yarar olacağını düşünüyorum. Zira bu yardımlardan faydalanan ailelerin çalışabilecek durumda olan fertleri, İş Kurumu tarafından teklif edilen işi, üç defa ret etmeleri halinde, aileleri sosyal yardımlardan bir yıl boyunca mahrum bırakılacaktır.

MUSTAFA KESKİN

SGK E. BAŞMÜFETTİŞİ